Hepimizin gözü önünde oldu. İki yiğit, iki mert, iki efe dağlarda yitip gitti. Aileleri, arayanlar, yetkililer ve olayı takip edenler helak oldu.
Dostlar, kardeşler lütfen artık dikkat! Yıllar yılı biriken o fevkalade güç, o hoş yiğitler heba olmasın!
Kaybettiklerimiz birer yumruk oluyor boğazımıza oturuyor. Artık her yer onlar oluyor. Her dağ her tepecik daha da büyüyor gözümüzde. Hazırlıksız, habersiz, tedbirsiz koşmayın kollarına doğanın!
Korkunç bir 15 gün geçirdik. Dostlarımızın ailelerine, sevenlerine sabır diliyorum. Başımız sağ olsun.
Aynı gün iki dostunu birden tabiata veren onlarca arkadaş birbirimize yaklaştık yine.
Her ikisi de dostumdu. İkisiyle birebir partinin üyeleriydik. Yeniden de birisiyle geçmişimiz çok daha eskiye ve derinlere gidiyor.
Ailelerinin ve sevenlerinin affına sığınarak dostumu anlatacağım.
ARKADAŞ EFE: EFE İSMİ BOŞUNA DEĞİLMİŞ!
Yer: Yeditepe Üniversitesi
Yıl: 2004, aylardan Nisan.
Yeditepe Üniversitesi Atatürkçü Fikir Kulübü toplantısı çıkışı, ağabeyim dediğim Tolga Başer beni “çok birikimli ve meczup dolu bir arkadaş” dediği birisiyle tanıştırdı: Çekik gözlü, ince, dudağında ince bir gülümseme… Konuştuk. Makine mühendisliği öğrencisiymiş. Tanışmamızın konusu Yeditepe Üniversitesi’nde Personel Partililer ve sempatizanları olarak (o vakitler ben sempatizanım) neler yapacağımız. Her hafta olduğu üzere tekrar Aydınlık alınmış, büyük bir keyifle okunacak. Arkadaş olmuştuk, biz partililer “Arkadaş” derdik.
Önce Aydınlık okuması, tartışması… Akabinde neler yapabileceğimiz konuşuldu. Fakat çok geçmeden husus döndü dolaştı ikimizin memleketine geldi. Annem Aydın, Nazilliliydi. Efe bunu duyar duymaz havalara uçtu. O vakit anladım “Efe” isminin bir kıssası var. Efe, Aydın, Karacasuluydu. Oraların tabiriyle Kağacasulu… Derinlere indik. Efelerin piri Çakırcalı Efe’yi konuşmaya başladık. Laf yeniden döndü dolaştı… Bundan sonra her buluşmamızda anacağımız bir maniyi okudu Efe:
Şalvarı şaltak Osmanlı
Eğeri kaltak Osmanlı
Ekende yok, dikende yok
Yemede ortak Osmanlı.
Konu Osmanlı, Efeler, Efelerin çıktığı dağlar olunca… husus tekrar döndü dolaştı babalarımıza geldi. Babalarımız 68’liydi. İkimiz de babalarımıza hayrandık. Efe’nin babası Tangör Sarp, mühendisti. Efe’nin hayali de babası üzere devrimci bir mühendis olmaktı. Boş vakitlerinde dağlarda gezinmek, hafif hafif tıngırdattığı bağlamasıyla Ege türküleri çalmaktı en büyük hayali ve memnunluğu. Tanıdığım Efe birebir anda hem Navier Stokes denklemlerini hem Çakırcalı Efe’yi hem Deniz Gezmiş’i hem de Atatürk’ü birebir ihtirasla anlatabilirdi.
YANKEE GO HOME!
Deli doluydu. Yeditepe Üniversitesi’ne gelen kimi konuşmacılara sorduğu sorularla ya salonda alkış tufanına ya da buz üzere bir sessizliğe neden olurdu. Hele bir tanesi var ki… ABD Büyükelçisi Yeditepe Üniversitesi’ne gelmişti. Vaktinde Popstar müsabakasının düzenlendiği İnan Kıraç salonunda konuşmacıydı. Aktifliğin başında Emekçi Partisi Öncü Gençlik’ten arkadaşlar protesto düzenlemiş, güvenlik tarafından dışarı çıkarılmışlardı. Efe ise protestoya katılmadı, salonda kaldı. Sonra nefis bir İngilizceyle ABD’nin temsilcisini şaşkına çeviren bir konuşma yaptı. Güvenlik ne yapacağını bilemedi. Ona mealen şöyle seslendi:
“Farkında değilsin lakin şu köşede duran resme ve bayrağa düzgün bak. O bayrak boş yere kızıl değil, o adam boş yere orada değil. Bedenen burada değil diye rahatlama sakın. Burada olmayanlar sizi izliyor, görüyor. Iraktakiler, Vietnamdakiler, Koredekiler, Yugoslavyadakiler, Kübadakiler, bizler ensenizdeyiz!”
Konuşması sürdü. Natürel Yankee Go Home! Lafı da geçmişti fakat onu öylesine hoş söylemişti ki güya ABD temsilcisi pılını pırtısını toplayıp güle oynaya gidecekti. O denli âlâ konuşmuştu ki Mütevelli heyeti lideri Bedreddin Dalan bile ortaya girip Efe’yi kutlamıştı. Herhalde konuşmanın içeriğinden çok Efe’nin İngilizcesine hayran kalmıştı.
TUNCAY GÜNEY’E ADRES DEĞİŞTİRTTİ
Yıllar sonra Efe bu sefer Kanada, Toronto’da Project management okuyordu. Ortada yazışıyorduk. Ergenekon kumpasıyla yurtseverler tutsak edilmişti. Tuncay Güney TRT’ye çıkmış, başta Emekçi Partililer olmak üzere Ergenekon kumpasıyla içeri atılanlar hakkında ileri geri laflar ediyordu… Efe de izlemiş programı. Bakmış ki Tuncay Güney röportajların yapıldığı yeri, buluşma yerini söylüyor: Sinagogun yakınındaki bir dönerci. Efe bu! Aramış bulmuş dönerciyi. Bana yazdı “abi, ne yapayım artık ben bu herifi”. Sonra sahiden de buluşmuşlar. Efe sakin bir biçimde konuşmaya, ses kaydı almaya çalışmıştı. Birkaç buluşmadan sonra bir seferinde Efe kendini tutamayıp niyetini açık etmiş. Sonradan öğrendik, Tuncay Güney, “İşçi Partililer beni burada da buldu” demiş sağa sola. Partinin bu türlü bir buyruğu yoktu. Fakat Efe dayanamazdı. Haksızlığa dayanamazdı.
Haksızlığa dayanamadı. Para kazanmak ve biraz da tecrübe elde etmek için Work and Travel ile ABD’ye gitmişti iki kere. Birincisinde Alaska’da bir fabrikada çalışmıştı. Fabrikadaki Güney Amerika ve Filipin kökenli personellere yapılan muameleye dayanamayıp grev örgütlemiş ve sonunda bu haksız muamelelere son verdirmişti. Lakin bahtın cilvesi, işveren çalışanları ikna etmiş, nihayetinde Efe fabrikadan ve fabrikanın bulunduğu bölgeden çıkarılmıştı. Halbuki o varını ağırı oradaki personellere vermişti.
SOYKIRIM PALAVRASINA KARŞI DURDU!
Bir öteki sefer, tekrar ABD’de çalışıyor. Bu kere Washington’da Dünya Toplumsal Forumunun gençlik toplantılarından birinde… Bu defa halklara kabul ettirilmeye çalışılan Ermeni Soykırımı palavrasına karşı konuşmak için orada. Üstelik daha Doğu Perinçek İsviçre’ye gidip bu palavraya karşı konuşmamıştı. Daha Yusuf Halaçoğlu’nun konuşması engellenmemişti. Efe Bursa Nutku’nda aldığı yetkiyle gerçekleri söylemeyi borç bilmişti: Efe kürsüden haykırdı “Ermeni Soykırımı Emperyalist bir Yalandır!”Ama natürel, ne müdafaası vardı ne de bir takımı. Efe’nin konuşmasının akabinde Ermeni ve Rum kökenli temsilciler Efe’ye saldırdı. Akşamında telefonla konuştuk. Akının ağırlarına karşın Efe geri adım atmamıştı, gururluydu.
ENTERNASYONAL EFE
Efe enternasyonalistti. Üniversitenin birinci yılında, Nepal’daki Maocu Gerillalara katılmak için yazışıyorduk. Az kalsın gidecek (gideceğiz) diye korkuyordum. Ne yapardık Nepal’de? Ancak işte Deniz Gezmiş tesiri. Bizim Filistinimiz de Nepal olabilir sanmıştık.
Gittiği her ülkede bir dostluk ağı, bir dayanışma ağı kuruyordu adeta. Kanada’da Kanada Komünist Partisi’yle Filistin için yürüyüşlere katılmıştı, Sırbistan’da Yugoslavya’dan kalan ne varsa muhafazaya çalışan herkesle dosttu, ABD’de bile devrimcileri bulmuştu. Efe’nin bu dostları bilseler Efe’nin önüne set olurlardı birinci atağa karşı. Efe her lisanda efeydi; her yerde onun gibiler az da olsa bulunuyordu. Birbirlerini tanıyorlardı.
Hem şovenizme ve mikromilliyetçiliğe karşıydı. Bu yüzden hem davacıların saldırısına uğruyordu, uğruyorduk; hem de PKK sempatizanlarının. Hatta bir gün parti kararına karşın Kadıköy’deki 1 Mayıs’a katılmıştık. Siyasi partilerden birinin toplandığı alanda Öcalan posterleri Deniz Gezmiş posterleriyle birlikte açılmıştı. Efe bu ya! Durmadı. Gittik oraya, Efe konuştu: “Hadi Öcalan’ı seviyorsunuz anladık. Lakin bari Deniz Gezmiş’i alet etmeyin.” Onlar da şaşırdılar. Ne yapacaklarını bilemediler. Ortalarından sağduyulu biri ortaya girip bizi teskin etmeye çalıştı. Yoksa posterin arkasındaki onlarcası çoktan yumruklarını sıkmıştı, üstümüze geliyorlardı.
YOLDAŞ EFE
İnsanın her rengini, her türlüsünü severdi. Öfkelendiği vakit bile sevgisi fiyat sürdüremezdi öfkesini. Personel Partisini ortamızda en sert eleştiren oydu, en son o koptu. Terk edemedi kolay kolay. Zira onun için ayrılmak yalnızca şimdikilerden kopmak değildi. Suphi Karaman’dan, Hasan Yalçın’dan da kopmaktı.
Zar güç da olsa sonunda koptu Vatan Partisi’nden. Tercihlerimiz farklı oldu. Ben CHP’li oldum; o ise TKP’li. Çok memnundu. Eminim orayı da bol bol eleştirecekti. Tekrar de Çarkla Çekiç altında olmak, mühendis olmak, üstelik gerçek ve devrimci bir mühendis olmak memnunluğu ona yeterdi. Partinin binlerce gözünden biri olmak, yüzünü dahi görmediği beşerler için çaba etmek onun için en büyük mutluluktu. Halkı için çalıştı. İstese her şeyi olurdu. Çok şeyi de vardı. Ailesi onu itinaya bezene yetiştirmişti. Mitolojiden ideolojiye, tarihten müspet bilimlere her şeyle ilgilenirdi. Beşere dair her şeyle ilgilenirdi. Tahminen de bu yüzden gözü toktu. Çakırcalı Efe ve Atatürk onun kahramanlarıydı ve onlara layık olmaya çalışırdı.
Onu bu vahim olayla tanıyanlar bile gördüler. Yakınlarda tekrar Uludağ doruğuna çıkmıştı. Atatürk posteri elinde, dağın doruğunda O’nunlaydı. Gittiği her yere götürüyordu zati Atatürk’ü de Çakırcalı’yı da.
Efe’nin hayaliydi: Tunceli ile Aydın birlikte başkaldıracaktı! Tam Bağımsız ve Hakikaten Demokratik olacaktı Türkiye. Son konuşmalarımızdan birinde “olgucu olmak lazım Cenk” diyordu. “Bilime daha fazla yönelmek, daha fazla üretmek, doğayı sevmek ve tabiata sarılmak lazım” diyordu. Daha fazla sarılacağız Efe. Gençlere, tabiata, bilime ve ülkemize daha fazla sarılacağız. Yeterli ki vardın. Hayalin hala var, yadigâr kaldı gönlümde!
Cenk Özdağ