Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, önümüzdeki bir yıl içinde dünya nüfusunun yüzde 40 ila 70’inin koronavirüs ile enfekte olmasını beklediklerini belirterek “Ülkemizde hadise sayısının kaç olacağından kıymetlisi, olay sayısının geniş bir vakit diliminde mi, yoksa birkaç hafta içinde mi ortaya çıkacağı. Kıymetli olan bu birkaç hafta içinde süratli artışın olmaması. Yoksa sıhhat altyapımız yetmez. Hastaları tedavi etmeye yetişemeyiz” ikazında bulundu. Bu nedenle yurttaşlara çok değerli misyon düştüğünü yineleyen Prof. Azap “Sosyal arayı koruyun” daveti yaptı.
‘DAYANIKLI BİR VİRÜS’
Aynı vakitte Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri olan Prof. Azap Cumhuriyet’ten Sibel Bahçetepe’nin sorularını yanıtladı. Virüsün stabil ve güçlü bir virüs olduğunu, yapısını çok değiştirmediğini belirten Azap, “Şekil değişikliğine uğrayıp bulaşıklığını kaybetmedi. SARS üzere ortadan kalkmasını beklemiyoruz” dedi. Virüsün beşerden beşere bulaşma suratının yüksek olduğunu, enfekte olan hastaların yüzde 80’inin hafif belirtilerle hastalığı atlattığını, bu nedenle birçoğunun doktora bile gitmediğini anımsatan Azap “Bu şahıslar toplumda dolaşmaya devam ediyorlar ve etrafa virüs saçıyorlar. Hastaneye dahi gelmedikleri için test yapma talihimiz da yok. O yüzden toplumda bu virüs süratle yayılıyor. En tesirli usul bu nedenle toplumsal uzaklık. İpin ucu kaçmış değil, hala önüne geçilebilir. O yüzden diyoruz toplumsal uzaklık değerli. 1 metreden fazla kimseye yaklaşmayın, kalabalık ortamlara girmeyin, olabildiğince meskende kalın” diye konuştu.
SOKAKTA VATANDAŞA ATEŞ ÖLÇÜMÜ
“Güney Kore’de şahısların sokakta ateşi ölçülüyordu ve riskli kümeler tespit ediliyordu. Türkiye’de bu mümkün mü?” sorumuza Prof. Alpay, şu karşılığı verdi: “Bunu yapabilmek Türkiye üzere bir ülkede hiç kolay değil. Kaynaklarınız, imkanlarınız ne kadar yeterliyse ona nazaran hareket etmeniz gerek. Zira öteki şeyleri de yapmanız gerekiyor tıpkı vakitte. Olabildiğince çok test yapmak ve müspet çıkanların etrafındakileri bulup onları toplumdan izole etmek lazım, fakat bütün gücünüzü de buna harcarsanız, hastaların idaresi ne olacak? Hastaların sıhhat altyapısına ve tedaviye gereksinimi var. Her ülke kendi formülünü geliştirmek zorunda. Her ülkedeki bulaş dinamikleri, davranış kalıpları farklı. O yüzden her ülkenin kendine mahsus reçetesinin olması gerek. Vatandaş ateşi, teneffüs sorunu olduğunda sıhhat kurumlarına başvurmalı. Gerekli olaylara gerekli testler yapılıyor. Hadise sayısında kaç olacağımızdan kıymetlisi, bu olay sayısının geniş bir vakit diliminde mi, yoksa birkaç hafta içinde mi ortaya çıkacak olması. Bu çok değerli.” Türkiye-İtalya karşılaştırmalarını hakikat bulmadığını belirten Azap, “Tespit ettiğimiz birinci olay bizim birinci olayımız olmayabilir. Birinci hadiseyi biz daha geç tespit etmiş olabiliriz. O yüzden İtalya’dan önde olduğumuzu ve İtalya’dan daha makus olacağımızı da düşünmüyorum” diye konuştu.
CİDDİ YAN TESİRLERİ OLABİLİR
Sosyal medyada bir ilacın koronavirüsü tedavi ettiği hatta önlediği savlarına ait ise Azap, “Bu ilacın ne kadar mühlet verileceği, tesirli olup olmayacağı, direnç üzerine tesirleri ve istenmeyen tesirlerinin ne olacağı bilinmemektedir. Kimi bilimsel temelleri var ancak kâfi değil. Her ilacın yan tesirleri olduğu üzere bunun da önemli yan tesirleri var. Kimi şahıslarda ölümcül bile olabilir” dedi.
GÜNLÜK TEST SAYISI 10 BİNE ÇIKACAK
Azap, Türkiye’de yapılan test sayısının günlük 3 binlere kadar çıktığını, bu hafta başı itibariyle 16 olan test merkezi sayısının 31’e çıkacağını ve günlük test sayısında da 10 binin hedeflendiğini anlattı. Azap, şöyle konuştu: “Hastalıkta şu an kullanılan iki test var. Mikrobiyolog arkadaşlarımızın yönlendirmesiyle sanırım bu haftadan itibaren süratli testleri kullanacağız. Süratli testler ile önümüzdeki hafta test sayısının günde 10 bine çıkması hedefleniyor. Uygulaması kolay ve süratli olduğu için tüm Türkiye’ye yaygınlaştırılacak.”
KRİTİK HAFTA
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, önümüzdeki haftanın Türkiye için son derece kritik olduğunu söyledi. Ceyhan, “Yayılma denetimden çıktı diye bir şey şu an söyleyemeyiz. Çok kritik bir devirdeyiz. Şu bir hafta en kritik devir. Bu haftada denetimleri süratli bir biçimde yapmazsak denetim etmesi çok güç bir periyoda girebiliriz” dedi. Hadiselerin tüm vilayetlere yayılmasıyla durumun sıkıntı olacağına işaret eden Prof. Ceyhan, “Şu bir haftada herkes konutlarına girmezse, insanlara temasa devam ederse bu işi denetim etmemiz mümkün değil” diye konuştu.