Fenerbahçe Kulübü lideri Ali Koç Beyefendi’nin Trabzonspor’un devlet yardımlarıyla ihya edildiği istikametindeki açıklamalarına göz atalım:
“Fenerbahçe Başkanı Ali Koç, futbol kadrosunun kamp yaptığı Antalya’daki otelde düzenlediği basın toplantısında Trabzonspor’a sert tenkitler yöneltti. Koç, Trabzonspor için “Sırtını devlete dayamış” ifadesini kullandı.
Koç, Trabzonspor’a yönelik tenkitlerine, Türkiye Futbol Federasyonu’nun (TFF) harcama limiti sisteminin yanlış kurgulandığını söyleyerek başladı.
“Bu 250 milyon liralık ana para, 5 yıllık mühlet en fazla Trabzonspor’a yarıyor…Trabzonspor’un lideri geçen yıl şubat ayında ne kadar makus durumda olduklarını tabir ediyordu” diyen Koç, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ne olduysa, 2019’un mayıs ayında kahırların çözüldüğünden, rahatladıklarından bahsediyordu. O ortada ne oldu, bilmiyorum. Fakat insan ister istemez şunu düşünüyor: Trabzonspor’a nazaran kurgulanmış bir model. Zira en çok onların gereksinimini görüyor. Zarurî olarak da öbür kulüplere birebir model sunulmuş.”
Ali Koç, Trabzonspor Lideri Ahmet Ağaoğlu’na; “Kaç devlet kurumu stadınızda loca aldı, ne kadara aldı, ne paralar verdi”, “Trabzonsporlu olmayan ancak bir biçimde devlet ile iş yaptığı için Trabzon’da loca alan iş adamları var mı” diye sordu.
Koç, “Bizim bu dayanakta hiçbir gözümüz yok. Ancak çıkıp adil rekabet vs, bu türlü konuşmasın” dedi.[i]
Yalçın Küçük hocanın bu bahisteki çok değerli analizlerini saymazsak Türkiye’de artık endüstriyel bir hale gelmiş futbolun iktisat politiği, finansmanı, adil bir halde vergilendirilip vergilendirilmediği, kulüpler üzerinden devşirilen ve kotarılan nüfuz, futbolun ve kulüplerin rejim ve sistem içerisindeki fonksiyonu öterden beri ıskalanan bir konudur. Ali Bey’den bir büyük iş adamı olarak kaynakların bu kadar hoyratça ve verimsizce kullanımı hakkında tıpkı “asgari fiyat meselesinde” olduğu üzere ufuk açıcı bir yorum beklenirdi.
Ali Beyefendi ne hoş söylemiş:
“Dünyanın son 50 yıllık periyodunda her şeyin ilerlediğini, her şeyin kıymetlendiğini, büyüme yaşandığını, borsaların, gayri safi ulusal hasılanın büyüdüğünü” lisana getiren Koç şöyle konuştu:
“Büyüme trendinde olmayan bir şeyler var. O da gerçek fiyatlar. Fiyatların ulusal gelirden aldığı hisse büyümemektedir. Her şey yükselirken gerçek fiyatların düşmesi, fiyatların ulusal gelirden aldığı hissenin düşüyor olması, kendi içinde kabul edilmesini çok güç bir fenomen olarak görüyorum.” [ii]
Oysa ki Ali Bey’in Trabzonspor konusundaki açıklamalarından, kelam konusu yardımları yalnızca “Trabzonspor almış, öbür kulüpler ve mesela Fenerbahçe bu himaye ve vikayenin dışında kalmış üzere anlıyoruz.
Oysa ki futbolun iktisat politiği ve temsil kompozisyonu Yalçın Küçük Bey’in isabetle tabir ettiği üzere daima tartışmalıdır.
20.05.2013 tarihli Hürriyet gazatesinden periyodun GS Lideri Sayın Ünal Aysal’ın açıklamalarını okuyoruz:
Galatasaray Kulübü Lideri Ünal Aysal, “Elimde evrakı var” dediği Fenerbahçe’ye yapılan devlet dayanaklarını Hürriyet’e açıkladı. “Topuk Yaylası’nı devletimizin dayanağıyla yaptılar, otel olarak işletiyorlar. Ülker Arena Salonu’nun yerini yangından mal kaçırır üzere aldılar. Kenan Cihan Lisesi’nin yeri otel ve alışveriş merkezi için onlara devredildi.”
ÜLKER ARENA SPOR SALONU
ÜLKER Arena Spor Salonu’nun yapıldığı Ataşehir’deki toprağa ilişkin ihale ilanı Bursa’da lokal bir gazeteye verildi. Fenerbahçe, yangından mal kaçırır üzere orayı aldı. Ataşehir’deki arazi ihalesine diğerleri girse tahminen de onlar alacaktı. Bursa’daki bir lokal gazetede ilan ile halledilmiş bir iş var ortada. Buradaki bedel de 100 milyon Türk Lirası civarında.
KENAN CİHAN LİSESİ ARAZİSİ
ŞÜKRÜ Saracoğlu Stadı’nın bitişiğindeki, ekspertsiz kıymeti yaklaşık 100 milyon dolar olan Kenan Cihan Lisesi’nin yeri Fenerbahçe Kulübü’ne otel ve alışveriş merkezi yapılması ismine devredildi. Ortada bu türlü de bir durum var.
FARUK ILGAZ’DAKİ MARİNA
Fenerbahçe Burnu’nda yer alan Faruk Ilgaz Tesisleri’nin önüne hiçbir devlet kurumundan müsaade, ruhsat ve gibisi bir evrak alma muhtaçlığı hissedilmeden kaçak marina inşa edildi. Bu da onların yaptığı bir iş.[iii]
Evet bir diğer topluluk da Ali Bey’in kulübü için bunları sav ediyor.
Diğerlerinin de bunun dışında tutamayız.
Türkiye’de ekonomik bağlantılar en başından beri siyasetin kontrolündedir.
Trabzon üzere uzak bir Anadolu kentinde milletlerarası nitelikte bir spor ve futbol kültürünün devamlılığını sağlamak genel Türkiye tablosu ile yakından alakalıdır. Bu kentte siyaset yapan şahısların bu genel tabloya duyarsız kalması beklenemez.
Ali Beyefendi, rakiplerin olmadığı “yalnız koştuğunuz koşularda daima birinci gelmenin bencil, garip ve bence ruhsal olarak sorunlu hazzını” bir an evvel terk etmelisiniz.”
Bu takviyeler olmazsa siz maç yapacak grubu nereden bulacaksınız?
Bütün kulüpler o denli yahut bu türlü devlet himayesiyle yürürler.
Yardım konusu konuşulurken bunu söylemesi gereken en son kişi siz olmalısınız.
Bu ülkedeki üreten ve bedel ortaya koyan her ünite ülkenin kolektif varlığıdır. O yüzden 1.5 milyon dönüm SEKA yeri, 160 hektarlık Koç Üniversitesi yeri bedelsiz olarak Koç kümesine verilmiştir. Erken Cumhuriyetten bugüne kapitalist sınıf ve sermaye birikimi oluşturma siyasetleri sonucunda edindiğiniz birikime değinmedim bile . On yıllardır yürürlükte olan bu talan iktisadında devlete bu kadar yıl hizmet etmiş bir profesör olarak ben bir üniversite kurmaya kalksam bana 1 metrekare yer tahsis edilmez. Ancak esnaftan bezaz, tuhafiyeci, yapsatçıya, tesadüfen (!) parası olana veriliyor. Bektaşi dediği üzere “bence dininizin değerini bilin”!
Ali Beyefendi;
Siz, Türkiye’nin az sayıdaki güzel yetişmiş ülkenin geleceği açısından muhtaçlık duyduğumuz bir değerisiniz. Geliniz bu algıyı kör bir arbedede, topa vurma, sert şut çekme üzere garip sohbetlerde eritmeyelim. Hepimiz kardeşiz. Varsa bir eksik ve aksak bunu kamuoyu önünde milyonlarca taraftarı olan kurumları tahkir ederek değil yetkili heyet ve makamlarla müzakere ederek aşmak gerekmez mi? Siz Türkiye’deki her makama bir telefonla ulaşabilecek bir insansınız.
Biz Karadenizliler bu futbol, sert şut işinde biraz hassasız galiba, bakınız bana bile fotbol yazdırdınız, kırk yıl düşünsem aklıma gelmezdi.
Gelin ülkede epey yoksulluk ve işsizlik varken harika lig kulüplerinin 18 milyarlık borcu “niye ve nasıl varı” konuşalım. Bu durum Türkiye üzere bir ülke için rasyonel ve sürdürülebilir midir? Akıl kârı mıdır? Bu parayla 5 yılda 5 pektim kurup yurtdışına yılda 25 milyar dolar ödemeyip iş ve aş üretelim. Bu iktisattan gelen katma pahayla sabahtan akşama kadar “sert şut nasıl çekildi?, Ali, Ahmet kampta be yaptı?, Ahmet fanta içti, üzere önemli sıkıntıları konuşacak, önemli ciddi tartışacak! Imkan ve vaktimiz olur.
[i] https://www.birgun.net/haber/ali-koc-trabzonspor-sirtini-devlete-dayamis-283735
[ii] http://ekonomi.haber7.com/is-dunyasi/haber/1307032-koctan-dusuk-maas-vurgusu
[iii] http://www.hurriyet.com.tr/iste-fenerbahceye-yapilan-devlet-yardimlari-23323455
Kemal Üçüncü