Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Yüksel Mansur Kılınç, “10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü” nedeniyle yaptığı “Türkiye’de Medya 2019” değerlendirmesinde AKP devrinin medya uygulamaları ile ilgili dikkat çeken datalar ortaya konuldu.
İlk Türkçe gazetenin yayımlanmasının üzerinden 189 yıl geçtiğini hatırlatan Yüksel Mansur Kılınç, yaklaşık iki asırlık esaslı bir geleneğe sahip olan Türk medyasının, AKP’nin iktidarda bulunduğu son 18 yılda büyük bir çöküş yaşadığını kaydetti. AKP’nin oluşturduğu “yandaş medya” nizamının Türkiye’de sistemi değiştiren Anayasa değişikliği ile “Saray medyası”na dönüştüğünü söz eden Kılınç, Saray’ın gayesinin tüm medyayı tek adamın sesi haline getirmek olduğunu söyledi.
“SARAY MEDYASI” ARTIK KENDİ KENDİSİNİ TÜKETME SÜRECİNDE
“Tek Adama boyun eğmeyen medyaya, Saray’ın Medya Operasyon Aygıtları haline gelen devlet kurumları eliyle baskı uygulandığını” tabir eden Kılınç, “Türkiye medyasının esaslı bir geçmişi büyük bir birikimi vardır. Uğraşlarla oluşturulmuş bu büyük birikim ne tek adamın amaçlarına ne de Saray’ın koridorlarına sığar” dedi.
Kılınç, “Halk tarafından takip edilmeyen ‘Saray medyası’ artık kendi kendisini de tüketme sürecine girmiş, Saray’a bağlı medya kuruluşları kapanmaya başlamışlardır. Bu süreç, ülkemizde 21. Yüzyılın ‘Özgür ve Bağımsız Medya’sını kurma imkanını da getirecektir” dedi.
Yüksel Mansur Kılınç’ın hazırladığı “Türkiye’de Medya 2019” değerlendirmesinden öne çıkan kısımlar şöyle:
-AKP devrinde SEKA Kağıt fabrikasının özelleştirilerek kapatılması Türkiye’de basın yayın alanını kağıtta büsbütün dışa bağımlı hale getirmiştir.
-Temmuz 2018’de patlak veren döviz krizinden sonra yayıncılıkta maliyet yüzde 60 artmıştır.
-2019’da 100’den fazla günlük lokal gazete, Türkiye genelinde son 13 ayda uydu üzerinden yayın yapan 215 televizyon kanalı kapanmıştır.
-İnternet medyasında gerek takipçi gerekse reklam açısından yaşanan süratli gelişmeye karşın Türkiye’de hâlâ bir ‘İnterrnet Medyası Yasası’ bulunmamaktadır.
İŞSİZ KALAN GAZETECİ SAYISI 10 BİNİ AŞTI
-Türkiye’de Eylül 2019 datalarına nazaran resmi işsizlik oranı yüzde 13,8 düzeyindeyken medya alanındaki işsizlik oranları yüzde 25-30 ortasında değişmektedir. Son 10 yılda işsiz kalan gazeteci sayısı 10 bini aşmıştır. İşsizlikte mesleklerdeki ikinci en yüksek oran gazeteciliktedir.
-Basın-Yayın gazetecilik işkolundaki kayıtlı 86 bin 500 çalışanın yalnızca 6 bin 507’si sendikalıdır.
-Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı’nın kurulmasıyla birlikte oluşturulan Basın Kartları Kurulu ile Basın İlan Kurumu İdare Kurulu’nda bağımsız hiçbir basın meslek örgütü temsilcisi bulunmamaktadır.
-Son bir yıllık süreçte 680 gazetecinin basın kartı güvenlik gerekçesiyle iptal edilmiştir.
-Radyo ve Televizyon Üst Şurası, 2019 yılı içinde ana akım medyaya ilişkin yalnızca 15 belgeyi görüşmüştür. Bu 15 belgenin tamamı da muhalif olarak görülen radyo ve televizyonlara aittir.
-Türkiye’de resmi tirajlara nazaran en çok satan 10 gazeteden 9’u, en çok izlenen 10 TV kanalından 9’u, en çok dinlenen 10 radyodan 7’si ya büsbütün ya da kısmen iktidarın denetimindeki sermaye kümelerinin eline geçmiştir. Genel ve lokal medya sahipliğinin iktidar ile bağları göz önünde tutulduğunda Medya üzerinde AKP’nin denetimi yüzde 95’e ulaşmaktadır.
-2019’un birinci on bir ayında RTÜK’ten, 121 program durdurma 1.086 para cezası 98 yayın yasağı 59 yayın lisansı iptali kararı alınmıştır.
-Türkiye’de erişime engellenen İnternet sitesi sayısı 288.310 (Ekim 2019) Engellenen İnternet adresi sayısında son 4 yılda %258 artış olmuştur.
-Cumhurbaşkanı’na hakaretten mahkûm edilen gazeteci sayısı 53… Dünya Basın Özgürlüğü Endeksinde 180 ülke ortasında, 2002’de 99’uncu Sırada olan Türkiye 2019’da 157’nci sıraya gerilemiştir.
-Son bir buçuk yılda; 8 gazeteci fiziki taarruza uğramış, saldırganlar cezasız kalmıştır.