Dünyanın gündeminde büyük bir salgına dönüşen koronavirüs var. DW Türkçe’de yer alan haber, virüsün yayılma suratına ait fikir veriyor.
Yayılması önlenemeyen koronavirüse karşı harika tedbirler alınmasını anlamaya eski bir efsane yardımcı olabilir. Buna nazaran bir strateji oyunu olan satrancın mümkün mucidi, hükümdarından bir istekte bulunma hakkına sahiptir. Mucitin isteği, satranç tahtasının üzerindeki 64 kareye pirinç taneleri yerleştirilmesidir. Birinci kareye bir pirinç tanesi, ikinci kareye birincinin iki katı, üçüncü kareye ikincinin iki katı, yani genel kural olarak her kareye bir evvelkinin iki katı pirinç tanesi konmalıdır. Sonuç ise hükümdarı büyük bir şaşkınlığa uğratır: Zira son kareye 18 trilyondan fazla pirinç tanesi yerleştirilmesi gerekmektedir.
Uzmanlar, koronavirüs salgınında da virüs bulaşan şahısların sayısının emsal bir oranda artmasından kaygı ediyor. Bu nedenle büyük aktifliklerin yasaklanması, futbol maçlarına seyirci alınmaması ve okulların kapatılması üzere kısıtlamalara gitmek salgından korunabilmek için değerli. Lakin bu, Almanya Başbakanı Angela Merkel'in virüsle gayret stratejisini anlatırken söylediği üzere vakit kazanma emelli. Yani alınan tedbirler virüsü yok etmeyecek, yalnızca yayılma suratını düşürecek.
KATLANARAK BÜYÜYEN TEHLİKE
“Şu anda katlanarak büyüyen bir tehlikenin kelam konusu olduğunu” söyleyen Bern Üniversitesi'nden Epidemiyolojist Julien Riou, salgının gelişiminin doğrusal bir çizgide olmadığına, hadise sayısının makul bir vakit diliminde tıpkı kalmadan süratle arttığına dikkat çekiyor. Helmholtz Salgın Araştırmaları Merkezi Epidemioloji Kısmı Müdürü Gerard Krause de hadise sayısının böylesine büyük bir süratle artmasının salgınlarda sıklıkla görülen bir durum olduğuna işaret ediyor ve “Bu büyüme biçimi, bir kişinin etrafındaki çok sayıda bireye bulaştırabileceğine ve onların da tıpkı biçimde tekrar öteki bireylere bulaştırabileceği manasına geliyor” diyor.
Bern Üniversitesi'nden Riou, örnek bir hesaplama da yapıyor: Koronavirüs bulaşmış bir kişi ortalama, örneğin iki bireye daha virüsü bulaştırıyor ve bu süratli artışla virüsün bulaştığı çember her seferinde katlanarak büyüyor. Ya da mesela 500 koronavirüs hadisesi 11 kere ikili katlandığında, yani 500'ün 11 karesini geçtiğinde koronavirüs olaylarının sayısı bir milyonu geçmiş oluyor. Riou, yeni hadiselerin mümkün olduğunca önüne geçilerek bu temponun yavaşlatılması gerektiğini söylüyor.
Ancak şu andaki artış, verilen örneğin ötesinde olduğunu gösteriyor. Çok sayıda bilim insanı enfekte olmuş bir kişinin şu anda ortalama koronavirüsü üç bireye bulaştırdığını iddia ediyor.
“ÖNLEMLER PAKETİ ALINMALI”
Gerard Krause de bu nedenle ellerin yıkınmasından aktifliklerin iptaline kadar bir tedbirler paketi alınmasını tavsiye ediyor. Krause, ayrıca önlemlerin gereksinimlere uygun hale getirilmesi ve bunu yaparken de dilek edilmeyen tesirlerinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini belirtiyor. Krause, “Çalışma ve sevkiyat kısıtlamaları durumunda temel ilaçların temin edilememesi ve kıymetli tıbbi operasyonların yapılamaması üzere sonuçlar doğabilir. O vakit da halk sıhhatinin korunması için alınan tedbirler, tahminen salgının direkt tesirlerinden daha fazla ziyan verebilir” ihtarını yapıyor. Öte yandan Krause, virüs bulaşan bireylerinin sayısının denetim dışına çıkması durumunda Alman sıhhat sisteminin de bunun altından kalkamayabileceğini belirtiyor.
Ancak Almanya'da Alman Hastaneler Birliği optimist. Birlik Lideri Gerald Gass, İtalya üzere koronavirüsün daha evvel yayıldığı ülkelerden edindikleri tecrübeyle erken haraket ettiklerini tabir ediyor. Şimdiye kadar enfekte olmuş bireyleri kaydetmenin mümkün olduğunu lisana getiren Gass, bu nedenle İtalya'dan daha az mevtle karşılaştıklarını ve tesirli tedbirlerin alınmaya devam edilmesi durumunda hastalanan bireylerin sayısının denetim altına alınabileceği vurguluyor.