Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran Türkiye’nin yaşlı nüfusu 5 yılda yüzde 21,9 arttı. Koronavirüs en çok yaşlılar üzerinde tesirli oluyor. Genç nüfusu ile övünen Türkiye’nin resmi bilgileri ise nüfusun süratle yaşlandığını gösteriyor. Yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha üst yaştaki nüfus, 2014 yılında 6 milyon 192 bin 962 kişi iken son beş yılda %21,9 artarak 2019 yılında 7 milyon 550 bin 727 kişi oldu.
Türkiye'de 2019 yılında toplam 24 milyon bin 940 haneden 5 milyon 629 bin 421'inde yaşlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha üst yaşta en az bir fert bulunduğu görüldü. Öteki bir sözle, hanelerin %23,5'inde en az bir yaşlı fert yaşadığı görüldü. Öte yandan en az bir yaşlı fert bulunan 5 milyon 629 bin 421 hanenin 1 milyon 373 bin 521'ini tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu. Bu hanelerin %75,7'sini yaşlı bayanlar, %24,3'ünü ise yaşlı erkekler oluşturdu.
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2014 yılında %8,0 iken, 2019 yılında %9,1'e yükseldi. Yaşlı nüfusun 2019 yılında %44,2'sini erkek nüfus, %55,8'ini bayan nüfus oluşturdu. Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı nüfus oranının 2023 yılında %10,2, 2030 yılında %12,9, 2040 yılında %16,3, 2060 yılında %22,6 ve 2080 yılında %25,6 olacağı öngörüldü. Yaşlı nüfus yaş kümesine nazaran incelendiğinde, 2014 yılında yaşlı nüfusun %60,9'unun 65-74 yaş kümesinde, %31,4'ünün 75-84 yaş kümesinde ve %7,7'sinin 85 ve daha üst yaş kümesinde yer aldığı görülürken, 2019 yılında %62,8'inin 65-74 yaş kümesinde, %28,2'sinin 75-84 yaş kümesinde ve %9,1'inin 85 ve daha üst yaş kümesinde yer aldığı görüldü.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAŞ YAPISI DEĞİŞTİ
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının %10'u geçmesi nüfusun yaşlanmasının bir göstergesidir. Türkiye'de yaşlı nüfus, öteki yaş kümelerindeki nüfusa nazaran daha yüksek bir sürat ile artış gösterdi.
Küresel yaşlanma süreci olarak isimlendirilen “demografik dönüşüm” sürecinde olan Türkiye'de, doğurganlık ve ölümlülük suratlarındaki azalma ile birlikte sıhhat alanında kaydedilen gelişmeler, ömür standardının, refah seviyesinin ve doğuşta beklenen hayat müddetinin artması ile nüfusun yaş yapısı biçim değiştirdi. Çocuk ve gençlerin nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfus yapısına sahip ülkelere nazaran hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaşlı nüfus sayısal olarak epeyce fazladır.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN ORTANCA YAŞI YÜKSELDİ
Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan şahısların yaşları küçükten büyüğe gerçek sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2014 yılında 30,7 iken 2019 yılında 32,4 oldu. Ortanca yaş 2019 yılında erkeklerde 31,7, bayanlarda 33,1 olarak gerçekleşti. Nüfus projeksiyonlarına nazaran, ortanca yaşın 2023 yılında 33,5, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45,0 olacağı öngörüldü.
YAŞLI BAĞIMLILIK ORANI 2019 YILINDA %13,4 OLDU
Çalışma çağındaki yüz şahsa düşen yaşlı sayısını söz eden yaşlı bağımlılık oranı, 2014 yılında %11,8 iken bu oran 2019 yılında %13,4'e yükseldi. Nüfus projeksiyonlarına nazaran, yaşlı bağımlılık oranının 2023 yılında %15,2, 2030 yılında %19,6, 2040 yılında %25,3, 2060 yılında %37,5 ve 2080 yılında %43,6 olacağı öngörüldü.
167 ÜLKE ORTASINDA 66. SIRADA YER ALDI
Nüfus iddialarına nazaran 2019 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 604 milyon 656 bin 633 kişi, yaşlı nüfusun ise 703 milyon 711 bin 487 kişi olduğu varsayım edildi. Bu kestirimlere nazaran dünya nüfusunun %9,3'ünü yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip birinci üç ülke sırasıyla %34,1 ile Monako, %28,8 ile Japonya ve %22,7 ile Almanya oldu. Türkiye, 167 ülke ortasında 66. sırada yer aldı. Hayat Tabloları, 2016-2018 sonuçlarına nazaran, doğuşta beklenen hayat müddeti Türkiye geneli için 78,3 yıl, erkekler için 75,6 yıl ve bayanlar için 81,0 yıl oldu. Genel olarak bayanlar erkeklerden daha uzun mühlet yaşamakta olup, doğuşta beklenen hayat mühleti farkı 5,4 yıl oldu.
Türkiye'de 65 yaşına ulaşan bir kişinin kalan hayat mühleti ortalama 17,9 yıl oldu. Erkekler için bu mühletin 16,2 yıl, bayanlar için 19,4 yıl olduğu gözlendi. Öbür bir söz ile 65 yaşına ulaşan bayanların erkeklerden ortalama 3,2 yıl daha fazla yaşayacağı varsayım edildi. Beklenen hayat mühleti 75 yaşında 10,9 yıl iken 85 yaşında 5,9 yıl oldu.
YAŞLI NÜFUS ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU VİLAYET SİNOP
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet, 2019 yılında %18,8 ile Sinop oldu. Bu ili %17,7 ile Kastamonu, %16,2 ile Artvin ve Çankırı izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu vilayet ise %3,3 ile Şırnak oldu. Bu ili %3,4 ile Hakkari, %3,9 ile Şanlıurfa izledi.
100 YAŞ VE ÜZERİNDE 5 BİN 567 YAŞLI
Yaşlı nüfusun %0,1'ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2019 yılında 5 bin 567 oldu. Türkiye'de 100 yaşın üzerinde en fazla yaşlıya sahip birinci üç vilayet sırasıyla 763 kişi ile İstanbul, 275 kişi ile Ankara ve 242 kişi ile Giresun iken en az yaşlıya sahip birinci üç vilayet ise sırasıyla 5 kişi ile Bayburt, 6 kişi ile Ardahan ve Karaman oldu.
EĞİTİMLİ YAŞLI NÜFUS ORANI ARTTI
Okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı, 2014 yılında %22,9 iken 2018 yılında %18,3'e düştü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranının, 2018 yılında yaşlı erkeklerin oranından 4,5 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranı %27,9 iken yaşlı erkeklerin oranı %6,1 oldu. Eğitim durumuna nazaran yaşlı nüfus incelendiğinde, 2014 yılında yaşlı nüfusun %42,1'i ilkokul mezunu, %5,0'ı ortaokul yahut dengi okul/ilköğretim mezunu, %5,2'si lise yahut dengi okul mezunu, %5,1'i yükseköğretim mezunu iken 2018 yılında ilkokul mezunu olanların oranı %45,0'a, ortaokul yahut dengi okul/ilköğretim mezunu olanların oranı %6,5'e, lise yahut dengi okul mezunu olanların oranı %6,8'e, yükseköğretim mezunu olanların oranı ise %6,6'ya yükseldi.
Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortasında değerli farklılıklar olduğu gözlendi. Bitirilen tüm eğitim seviyelerinde yaşlı erkek nüfus oranının yaşlı bayan nüfus oranından daha yüksek olduğu görüldü.
EŞİ ÖLMÜŞ YAŞLI BAYANLARIN ORANI, EŞİ ÖLMÜŞ YAŞLI ERKEKLERİN ORANININ 4 KATI OLDU
Yaşlı nüfus yasal uygar duruma nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortasında kıymetli farklılıklar olduğu görüldü. Yaşlı erkek nüfusun 2019 yılında %1,2'sinin hiç evlenmemiş, %83,7'sinin resmi nikahla evli, %3,3'ünün boşanmış, %11,9'unun eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı bayan nüfusun %2,6'sının hiç evlenmemiş, %45,4'ünün resmi nikahla evli, %3,7'sinin boşanmış, %48,3'ünün ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
YAŞLI NÜFUSUN YOKSULLUK ORANI %16,4 OLDU
Gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60'ına nazaran hesaplanan yoksulluk oranı, 2014 yılında Türkiye geneli için %21,8 iken 2018 yılında %21,2 oldu. Bu oran, yaşlı nüfus için 2014 yılında %18,3 iken 2018 yılında %16,4 oldu.
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete nazaran incelendiğinde, fakir yaşlı erkek nüfus oranı 2014 yılında %18,3 iken 2018 yılında %14,4 oldu. Fakir yaşlı bayan nüfus oranı ise 2014 yılında %18,2 iken 2018 yılında %17,9 oldu.
YAŞLI NÜFUSUN İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI %12,5
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına nazaran, işgücüne katılma oranı 2014 yılında 15 ve daha üst yaştaki nüfus için %50,5 iken 2018 yılında %53,2'ye yükseldi. Bu oran yaşlı nüfus için 2014 yılında %11,5 iken 2018 yılında %12,5 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, yaşlı erkek nüfusta 2018 yılında %20,9 iken yaşlı bayan nüfusta %5,9 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının 2014 yılında %2,1 iken 2018 yılında %2,7 olduğu görüldü.
ÇALIŞAN YAŞLI NÜFUSUN %65,5'İ TARIM KESİMİNDE YER ALDI
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına nazaran, istihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2018 yılında yaşlı nüfusun %65,5'inin tarım, %27,3'ünün hizmetler, %4,7'sinin sanayi, %2,5'inin ise inşaat dalında yer aldığı görüldü.
YAŞLILAR EN FAZLA DEVERAN SİSTEMİ HASTALIKLARINDAN HAYATINI KAYBETTİ
Ölüm nedeni istatistiklerine nazaran, 2018 yılında ölen yaşlıların %43,8'i sirkülasyon sistemi hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. Bu hastalığı ikinci sırada %16,5 ile yeterli huylu ve berbat huylu tümörler, üçüncü sırada ise %14,8 ile teneffüs sistemi hastalıkları takip etti.
Ölüm nedenleri cinsiyete nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortası en değerli farkın uygun huylu ve makûs huylu tümörlerde olduğu görüldü. Âlâ ve berbat huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yaşlı bayanların oranının yaklaşık iki katı oldu. Düzgün ve makûs huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı %21,3 iken yaşlı bayanların oranı %11,6 oldu.
ALZHEİMER HASTALIĞINDAN ÖLEN YAŞLILARIN ORANI ARTTI
Ölüm nedeni istatistiklerine nazaran, Alzheimer hastalığından hayatını kaybeden yaşlıların sayısı, 2014 yılında 10 bin 236 iken 2018 yılında 13 bin 767'ye yükseldi. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2014 yılında %3,9 iken bu oran 2018 yılında %4,6'ya yükseldi.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, her iki cinsiyette de artış olduğu görüldü. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2014 yılında erkeklerde %3,1, bayanlarda %4,6 iken bu oranlar 2018 yılında erkeklerde %3,5'e, bayanlarda ise %5,7'ye yükseldi.
YAŞLILARIN %58,6'SI MUTLUYUM DEDİ
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran, keyifli olduğunu beyan eden 18 ve daha üst yaştaki bireylerin oranı 2019 yılında %52,4 iken bu oran 65 ve daha üst yaştaki bireyler için %58,6 oldu. Yaşlı bireylerin genel memnunluk seviyesi cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2019 yılında erkeklerin %56,9'u, bayanların ise %59,9'u keyifli olduğunu beyan etti.
YAŞLILARIN MEMNUNLUK KAYNAĞI AİLELERİ
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran, yaşlı bireylerin 2014 yılında en kıymetli memnunluk kaynağı %71,4 ile aileleri, %14,7 ile çocukları, %6,4 ile eşleri, %4,1 ile torunları iken 2019 yılında %71,4 ile aileleri, %13,7 ile çocukları, %4,9 ile torunları ve %4,7 ile eşleri oldu.
İNTERNET KULLANAN YAŞLI BİREYLERİN ORANI 4 KAT ARTTI
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran, İnternet kullanan 65-74 yaş kümesindeki bireylerin oranı 2014 yılında %5,0 iken bu oran 2019 yılında %19,8'e yükseldi. İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyete nazaran incelendiğinde, erkeklerin bayanlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2019 yılında %25,3 iken yaşlı bayanların oranı %15,0 oldu.