Dünya koronavirüs salgınıyla gayret ediyor. Türkiye’de de salgın yayılmaya devam ediyor.
Tunca Arslan ise, CRITÜRK’teki bugünkü köşesinde, “Trump’ın suçlamalarının gerçek nedeni ne” başlıklı dikkat çeken bir yazı kaleme aldı.
Tunca Arslan, ABD ile Çin’in salgına karşı aldığı hali kıyaslarken, ABD Lideri Donald Trump’ın, Dünya Sıhhat Örgütü’nü (DSÖ) “Çin yanlısı tutum” olarak nitelemesinin altındaki nedeni aktardı.
“Trump’ın bir müddettir, ABD’nin ise uzun yıllardır DSÖ’nün çalışma usulünden hoşnut olmadığı biliniyor” diyen Arslan, ABD’nin DSÖ’den yıllardır şikayetçi olmasının gerçek nedenini gazeteci-yazar Soner Yalçın’ın son kitabı olan Kara Kutu’da yazdığını belirterek, kitaptan bir pasaj paylaştı.
Tunca Arslan, “Özellikle şu günlerde ‘Kara Kutu’yu, Trump’ın DSÖ’ye neden saldırdığını anlamak için de okuyun derim” diye söz etti.
Öte yandan, Soner Yalçın, Kırmızı Kedi Yayınevi’nden çıkan son kitabı Kara Kutu ile çağdaş tıbbın ve ABD’nin birinci milyarderi Rockefeller ailesinin planlarını deşifre ediyordu. Soner Yalçın, Rockefeller’ın “modern tıp” adı altında insanlara neler yaptığını hem Türkiye’den hem de dünyadan çarpıcı örnekler vererek yazmıştı. Soner Yalçın, Rockefeller ailesinin tıp dünyası ile ilgili planlarını deşifre ettiği kitabında, neoliberal sıhhat sistem eleştirisi ile birlikte dünya ve Türkiye’deki sıhhat sistemlerini de ele alıyordu. Yalçın, sıhhat idaresinin, Dünya Sıhhat Örgütü’nden çıkarak özel bölüme kaydığını vurgulamıştı.
Tunca Arslan’ın yazısı şu formda:
“Covid-19 salgınının alt edilmesi için dünyaya örnek olan bir gayret veren, kendi meselelerini çözmeye başlayıp pek çok ülkeye de yardım eli uzatan Çin… İnsan hayatını değil kârı önemseyen sıhhat sisteminin yetersizliği ve yanlışlığı net bir tabloyla ortaya çıkan, kayıp sayısının ne yazık ki çok süratle arttığı ABD…
Çin tüm dünyaya iş birliği ve dayanışma bildirileri verirken, ABD kendi eliyle yarattığı bu tablo nedeniyle ısrarla diğerlerini sorumlu tutuyor.
ABD Lideri Donald Trump, iki gün evvel, devlet ciddiyetinden uzak konuşma örneklerinden bir yenisini daha sergiledi. Dünya Sıhhat Örgütü’nü (DSÖ) koronavirüs salgını sürecinde “Çin yanlısı tutum” izlemekle ve “Çin odaklı” davranmakla suçlayan Trump, “DSÖ bütçesinin büyük kısmını biz karşılıyoruz” dedikten sonra ekledi: “Buna son vereceğiz, fonları keseceğiz.”
Gerçi çok kısa sonra, “fonları keseceğiz” yerine “bu durumu inceleyeceğiz” diyerek düzeltme yoluna gitti lakin Trump’ın bir müddettir, ABD’nin ise uzun yıllardır DSÖ’nün çalışma usulünden hoşnut olmadığı biliniyor.
Öte yandan DSÖ de Trump’a sert bir cevap vermekte gecikmedi. Muhakkak Çin yanlısı bir tavır izlemediklerini fakat Çin’in salgınla kararlı biçimde uğraş usullerini desteklediklerini belirten Etiyopyalı Genel Yönetici Tedros Adhanom Ghebreyesus, Trump’a seslenerek “Hastalıkla çaba çalışmalarını siyasi çatışmalara alet etmeyin, daha fazla ceset torbası görmek istemiyorsanız buna son verin.” dedi.
ABD’NİN YILLARA DAYANAN HOŞNUTSUZLUĞU
7 Nisan 1948’de 26 ülkenin iştirakiyle kurulan, Türkiye’nin de 9 Haziran 1949’da üye olduğu, merkezi Cenevre’de bulunan DSÖ, son salgınla uğraş sürecinde pandemi ilanında geç kalınması, maske kullanımına ait belirsizlik ve çelişkili açıklamalar üzere mevzularda haklı tenkitlerle karşılaştı hiç kuşku yok ki. Ancak ABD’nin örgüte yönelik suçlamalarının temel nedeninin bu olmadığı, daha doğrusu bunların ABD açısından oldukça yüzeysel münasebetler olduğu açık. Dahası, Japonya Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Aso Taro’nun da Trump’ınkiyle emsal açıklamalar yapıp, DSÖ’nün “Çin Sıhhat Örgütü” üzere çalıştığını tez etmiş olması, varlıklı lakin insanına kâfi sıhhat hizmeti vermekten uzak ülkeler açısından diğer problemler olduğunu gösteriyor.
Peki, Trump’ın tam da DSÖ’nün 72. kuruluş yıl dönümünde böylesi bir açıklama yapmasının, ABD’nin Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında faaliyet gösteren, temel maksadı dünya üzerinde insanlığın sıhhat problemlerine yönelik siyasetler üretmek olan bu kurumdan yıllardır şikayetçi olmasının gerçek nedeni ne?
İsterseniz bu sorunun karşılığını öbür bir kaynakta, yayımlandığı günden bu yana ağır tartışma yaratan bir kitapta, Soner Yalçın’ın “Kara Kutu”sunda arayalım.
DSÖ’NÜN 1970’LERDEKİ DÖNÜŞÜMÜ
Kitabının ilgili kısmında DSÖ’nün 12 Eylül 1978’de yani kuruluşunun 30. yılında, o devir Sovyetler Birliği çatısı altında yer alan Kazakistan’ın başşehri Alma Ata’da temel sıhhat hizmetleri bahisli toplantısına değiniyor, Yalçın. Soğuk Savaş yıllarının başlangıcından itibaren DSÖ’nün ABD yanlısı tavrından şad olmayan SSCB’nin uzun mühlet örgütün toplantılarına katılmadığını; Bulgaristan, Polonya, Çekoslovakya, Macaristan, Romanya, Arnavutluk’un da üyelikten ayrıldığını belirten Yalçın, ABD’nin karşı koyması nedeniyle Çin’in de 1960’ların sonuna kadar DSÖ üyeliğine kabul edilmediğini vurguluyor.
Bugünkü çatışmanın nedenlerini de aydınlatan şu cümleler kıymetli:
“Zamanla sosyalist ülkeler ile DSÖ ortasında buzlar eridi. Zira DSÖ ABD gölgesinden çıkmaya başladı. 1970’lerde dünyadaki toplumsal ve siyasi gelişime koşut farklılaşmalar oluşmaya başladı. DSÖ’nün bileşimi değişti; yeni bağımsızlığa kavuşan ülkeler sayesinde üye sayısı süratle arttı; devrimci-ilerici çok sayıda ülke çoğunluğu oluşturdu. Bu durum beklentilerin değişmesine sebep oldu: Sıhhat meselelerinin temelinde, iktisadi eşitliksizlikler/sosyo-ekonomik nedenler görülmeye başlandı. Sıhhatte toplumsal maksatlar ve toplumcu nitelik öne çıktı.”
Kitabında 1978’deki Alma Cet toplantısından bu yana ABD ile DSÖ ortasındaki çatışma mevzularını aktaran Soner Yalçın, bilhassa ilaç sanayisi konusunda enteresan datalar aktarıyor. Bilhassa şu günlerde “Kara Kutu”yu, Trump’ın DSÖ’ye neden saldırdığını anlamak için de okuyun derim.
Kısacası DSÖ, şu kritik periyotta kendisine finansal tehditler savuran ABD’ye boyun eğecek üzere görünmüyor. Hatta verdiği karşılıkla, “Gölge etme diğer ihsan istemem” demiş kadar oluyor.”