Genel Sağlık-İş Genel Lideri Zekiye Bacaksız, “2019 Yılında ‘Sağlık’ Kalmadı” başlıklı yazılı açıklamasında, geride bırakacağımız 2019’da sıhhat sisteminde yaşananları anlattı.
“2019 yılı, sıhhatin piyasa şartlarına terk edildiği, hastanın müşteriye dönüştürüldüğü, sıkıntıların katlanarak büyüdüğü, nitelikli sıhhat hizmeti vermenin sıhhat çalışanları için giderek güçleştiği bir yıl olmuştur” diyen Bacaksız, “Sağlık hizmetleri de sıhhat çalışanları da iktisatta büyüyen yangından kurtulamamıştır” dedi.
“% 90’LARA ULAŞAN SIHHATTE DIŞA BAĞIMLILIK ŞARTLARI OLUŞMUŞTUR”
Bacaksız açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Siyasi iktidar, geçtiğimiz 17 yılda olduğu üzere 2019 yılında da sıhhat hizmetlerinin ve sıhhat çalışanlarının problemlerine tahlil üretememiştir. Hatta tablo giderek kötüleşirken, 2019 yılında siyasi iktidarın yanlış sıhhat siyasetleri ve makus sıhhat tertibi sıhhat hizmetlerini felç etmiştir. 2019 yılında iktisattaki yangın büyümüş, sıhhat hizmetlerine yansımıştır. İthal edilen tıbbi teknoloji, tıbbi sarf ve ilaç fiyatlarındaki artış nedeni ile kamu hastanelerinde önemli külfetler yaşanmıştır. Üniversite hastanelerinin artan maliyetler ve yanlış siyasetler yüzünden eğitim, araştırma ve hizmet sunma misyonlarını sürdüremeyecekleri Sayıştay raporunda da tescillenmiştir.
Siyasi iktidarın, Sıhhatte Dönüşüm Programı uygulamaya koyduğu 2002 yılından bugüne % 90’lara ulaşan sıhhatte dışa bağımlılık şartları oluşmuştur. Döviz kurlarındaki artıştan ötürü tıbbi gereçlerin temin edilememesi nedeniyle 2019 yılında artık ameliyatların bile yapılamayacak hale geldiği bir sıhhat hizmeti tablosu ortaya çıkmıştır.”
“HERKESE EŞİT, NİTELİKLİ, FİYATSIZ SIHHAT HİZMETİ ALMA HAKKI, 2019 YILINDA UYGULANAMAZ HALE GELMİŞTİR”
Açıklamasında “Kamu sıhhat hizmetlerinde ekonomik kriz nedeni ile kuvvetli günler yaşanırken, deva vatandaşın cebinde bulunmuştur” diyen Bacaksız, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“2019 yılında, vatandaşlarımız sıhhat için cebinden daha çok para harcamıştır. Sıhhat harcamalarının %77,5'i genel devlet bütçesinden, %17,3'ü hane halkları tarafından karşılanmıştır. Hane halkları tarafından tedavi, ilaç vb. hedefli yapılan cepten sıhhat harcamaları, %19,4 artarak 28 milyar 655 milyon TL’ye ulaşmıştır.
Özel hastanelere müracaat sayısındaki artış da sıhhatteki ticarileşmeyi gözler önüne sermektedir. 2003 yılında 6.158 olan özel hastanelere müracaat sayısı 2019 yılında yaklaşık olarak 75 binlere ulaşmıştır. Evrensel bir hak olan gereksinimi olan herkese eşit, nitelikli, fiyatsız sıhhat hizmeti alma hakkı, 2019 yılında uygulanamaz hale gelmiştir.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) üyesi 36 ülke ortasında ulusal gelire oranla en az sıhhat harcamasının yüzde 4.2’lik oranla Türkiye’de yapıldığı açıklanmıştır. OECD’nin sıhhat raporuna nazaran, kişi başına 1227 dolarlık sıhhat harcamasıyla Türkiye son sırada yerini almıştır.”
“VATANDAŞIN VERGİLERİ YANDAŞ ŞİRKETLERE PEŞKEŞ ÇEKİLMEKTE VE HALKIN SIHHATİ TEHDİT EDİLMEKTEDİR”
2019 yılında sıhhatte alanında en çok tartışılan hususlardan biri olan Kent Hastanelerine de değinen Zekiye Bacaksız, şu sözleri kullandı:
“Üstelik sıhhate ayrılan bütçe halkın sıhhatine değil yandaşa aktarılmaktadır. Sıhhat Bakanlığı Merkezi İdare 2020 yılı toplam bütçesi 58 milyar 876 milyon TL olarak belirlenmiştir. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın kendi memurları tarafından alkışlanması yansılara neden olurken, KÖİ projelerinden hastane inşaatları ve işletmeleri bağlamında vazgeçildiğini açıklaması ülke gündemine damga vurmuştur. ‘Şehir hastanelerini devlet yapsaydı bütçeden daha az para çıkacaktı’ itirafında da bulunan Sıhhat Bakanı, kent hastanelerinde yaşanan sıkıntıları da kabul etmiştir. Lakin hizmete giren 10 kent hastanesi için ödenecek olan kira ve hizmet bedelleriyle ülkenin 25 yılını ipotek altına alınmıştır. Sıhhat Bakanlığı’nın ‘ticari sır’ diye sakladığı kent hastaneleri mukavelelerine Sayıştay da ulaşamamış, gerçekler halktan gizlenmeye devam etmiştir. Sayıştay Raporları ortaya koymuştur ki; Kent hastaneleri nedeniyle kamu bütçesi büyük ziyanlara uğratılmakta, vatandaşın vergileri yandaş şirketlere peşkeş çekilmekte ve halkın sıhhati tehdit edilmektedir.
2019 yılı sıhhat ve toplumsal hizmet işçilerinin beklentilerinin karşılanmaması nedeniyle hayal kırıklıkları ile dolu bir yıl olmuştur. İşçi açığı 2019’da da kapatılamamış, sıhhat çalışanları daha fazla iş yükü ile karşı karşıya kalmıştır. Türkiye, OECD ülkeleri ortasında hekim ve hemşire sayısında sonuncu olmuştur. 1000 kişi başına düşen hekim ve hemşire sayısında da sırasıyla1.9 hekim ve 2.1 hemşire ile son sırada yer almıştır. Giderilemeyen işçi açığı nedeni ile ağır iş yükü sıhhat çalışanlarını tükenmişliğe sürüklerken,hasta başına ayrılması gereken 20 dakika müddet, 5 dakikaya inmiştir.Hem sıhhat hizmeti sunanlar, hem de hastalar mağdur edilmiştir.”
“YÜZDE 70’İNİN BORÇLU OLDUĞU SIHHAT ÇALIŞANLARININ VAKİT BASKISI VE ÇOK İŞ YÜKÜ RUHSAL SIHHATİ TEHDİT ETMEKTEDİR”
“Sağlık çalışanlarının birinci sorunu geçim derdi” diyen Genel Sıhhat İş Bakanı Bacaksız açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Gerçeği yansıtmaktan uzak manipüle edilmiş enflasyon sayıları üzerinden belirlenen maaş artışları sıhhat çalışanlarını ekonomik krize teslim etmiştir. Sıhhat işçileri, 2019 yılında hak ettikleri fiyata kavuşmak bir yana; fiyatlar, yüzde 50’lere ulaşan artırımlar karşısında erimiştir. Sıhhat çalışanları ek nöbetler, fazla mesailer üzerinden daha fazla çalışarak aile bütçesini karşılama yoluna başvursa da ekonomik krizi hanesinden uzak tutamamıştır.
Genel Sağlık-İş’in 2019 yılında yaptırdığı araştırma sonuçları, sıhhat çalışanlarının temel meselelerinin düşük fiyat, borçlanma, kuralsızlaştırma, güvencesizleştirme, emeklilik durumunda yaşanacak hak kayıpları, iş yükü ve şiddet mevzularında ağırlaştığını göstermektedir. Yüzde 70’inin borçlu olduğu sıhhat çalışanlarının vakit baskısı ve çok iş yükü ruhsal sıhhati tehdit etmektedir. Sıhhat çalışanlarının en büyük beklentisi çalışma şartlarının güzelleştirilmesi ve fiyatların arttırılması olmuştur.
SAĞLIK ÇALIŞANLARINA ŞİDDET ARTTI
Sağlık hizmetlerinin planlanmasında bilimsel ve akılcı tekniklerin uygulanmaması nedeni ile ortaya çıkan aksamaların sebebi olarak sıhhat çalışanları gaye olarak gösterilmiştir. 2019 yılında sıhhatte şiddet artarak devam etmiş, sıhhat çalışanlarının birincil sorunu haline gelmiştir. Halkın sıhhati için görevlendirdiği memurunu korumakla yükümlü siyasi iktidar, sıhhat çalışanlarına şiddet olaylarına karşı “başının devasına bak” anlayışıyla seyirci kalmıştır. Her gün ortalama 40 sıhhat çalışanının, fizikî, ruhsal yahut sözel şiddete maruz kaldığı ülkemizde, sıhhat hizmeti verebilme şartları ortadan kalkmıştır.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ÖZLÜK HAKLARINA YÖNELİK HİÇBİR BEKLENTİSİ KARŞILANMADI
Yetersiz ve tüm sıhhat çalışanlarını kapsamayan yasal düzenlemeler nedeni ile sıhhat çalışanları ümitsizliğe sürüklenmiştir. Tüm sıhhat çalışanlarına geçmişe tesirli olarak yıllık 90 gün yıpranma hissesi hakkı verilmemiş ve emeklilik şartlarını güzelleştirecek yasal düzenleme çıkarılmamış, seçim öncesi vaat edilen 3600 ek gösterge kelamı yeniden tutulmamıştır. Niteliğe değil niceliğe dayan, gereksiz muayene ve tetkik sayısının artmasına neden olan performans sistemine de tahlil üretilmemiştir.
Genel Sağlık-İş olarak 2020 yılından beklentimiz; sıhhatte piyasalaşmaya son verecek, Atatürk’ün başlattığı ulusal, kamucu ve halkçı sıhhat siyasetlerinin uygulamaya tekrar geçirildiği, tüm işçilerin insan onuruna yaraşır bir hayat ve çalışma şartlarına kavuştuğu bir yıl olmasıdır.
2020 yılı Genel Sağlık-İş için Atatürk unsur ve ihtilallerine bağlı kalarak; haksızlığa, hukuksuzluğa, adaletsizliğe karşı gayretimizin katlanarak artacağı bir yıl olacaktır.
2020 yılının ulusumuza ve tüm insanlığa barış, adalet ve özgürlük getirmesini diliyoruz.”