Kalanlara Allah uzun ömür versin. Ulusal Görüş’ün ulu çınarları birer birer Hakkın rahmetine kavuşuyor. En son eski Adalet Bakanı Şevket Kazan’ı kaybettik. Erbakan’ın vazgeçilmez kare asları içinde yer alan merhum Kazan sırlarıyla, anlatmadıkları ve anlatamadıkları ile ebedi hayata göçtü.
“BİZ SELANİK GÖÇMENİYİZ”
Peki kimdi Şevket Kazan? İmam Hatip yıllarında sohbetlerini hatırlarım. Kazan Türkleri’nden hareketle soyadını aldıklarını belirtirdi. Taki 28 Şubat periyodunda Milliyet Gazetesi İstanbul Kartal’da besin toptancılığı yapan ağbisi ile röportaj yapana kadar…“Biz Selanik göçmeniyiz” sözlerinin yankılandığını hatırlarım. Kocaeli İzmit doğumlu olan Şevket Kazan’ın resmi din görevliliğinin yanında vaiz olarak yaptığı konuşmalar onu siyaset sahnesine itti bir bakıma. Hukuk Fakültesini sonradan bitirdi. Kapatılan MNP’den bu yana Refah Partisi’ne kadar genel muhasipliğini üstlenen merhum Abdurrahim Bezci İzmit’te dikkatini çeken, hitabeti hoş, ince bıyıklı delikanlıyı MSP’nin birinci genel lideri merhum Süleyman Arif Emre’ye getirdiğinde “Davası için her işi yapar. Buraları da temizler, bakanlıkta yapar” demişti. Siyasete bu türlü girdi. Uzun yıllar Kocaeli Milletvekili kalmasının nedeni de budur. Kazan o günleri şöyle anlatacaktır:
“Milli Selamet Partisinden Kocaeli Milletvekili adayı olmamı istediler. Ben de kendilerine, düşündükten sonra 5. Sıra aday olmak istediğimi söyledim. Yöneticiler bana ne hikmettir, sen 5nci adaysın, öteki milletvekili adayları da 5nci sırada yer almaya talip dediler. Bu durum Erbakan hocamıza anlatıldı. Erbakan hocamız “İşte burada ön seçim yapılır demiş. Beni 1.sıraya koydular ve bir milletvekili çıkması sonucu ben de milletvekili oldum.”
KAZAN’A, SAĞ SİYASETTEN GELEN “YEŞİL KOMÜNİSTLER” ELEŞTİRİSİ
MSP-CHP Koalisyon hükümetinde 141, 142, 163 unsurlara ait af tasarısının mimarlarından biri olan Kazan, sağ siyasetten gelen “Yeşil Komünistler” tenkitlerinin odağına oturdu. O kadar tenkit karşısında Erbakan Hoca 1. Milliyetçi Cephe Hükümetinde bu Kazan’ı korudu lakin Adalet Bakanı yapmadı. Parti içinden gelen yansılara bir de kimi çok talepler eklenince Erbakan Hoca “ O kadar bakan olmayı istiyordu ki karşımıza geldiğinde dudakları heyecandan morarmıştı. Biz o arkadaşı Adalet Bakanı yaptık” diyecektir.
Kazan Ulusal Görüş’ün birinci Çalışma Bakanı oldu. Özel Kalem Müdürü merhum Necati Çelik üzere Çalışma Genel Müdürü de efsane bir isim merhum İstek Ulucak’tı. Ardı boş hiçbir kağıdı çöpe attırmayan Ulucak, devletin 1 lira alacağı için yargı yoluna bile gitmekten çekinmezdi. Bugün idare takımları ret etse de HAK-İŞ Konfederasyonu ve MEMURSEN’i Erbakan’ın isteği Kazan’ın örgütlenmesiyle oldu. 1977 yılından başlayarak giderek MTTB yerine örgütlenen Akıncılar ile parti içinde birinci karşıt düşen isim de Şevket Kazan oldu. Bir küme Akıncı’nın aracının yolunu kesip Kazan’ı tartaklamaya kalkmaları olayı bile yaşandı. Olaya karışan Volksvagen arabanın sahibi hala kabinede yer alan bir bakanın, Ak Parti’de bakanlık yapmış bir isim…Merhum Kazan bu olayı gülerek bir de başını sallayarak anlatırdı.
ŞEVKET KAZAN KAHVALTISI NEDEN ÖNEMLİYDİ
12 Eylül’e kadar milletvekili ve belediye lider adaylığında başarılı olamadı lakin Erdoğan’ın klasik genel lider yardımcılığı unvanına sahip bir isimdi. 12 Eylül cezaevinde daimi müezzin, “Selamet Kardeşler İlahi Grubu” grubunun yöneticisiydi. Kümenin üyeleri Fehim Adak, Temel Karamollaoğlu, Ahmet Remzi Hatip ve Şevket Kazan’dı…
Recai Kutan’ın değimiyle “asker zoruyla mecburî İslami Hayat” yaşamışlardı. Kazan’ın değerli bir hüneri daha vardı.
MSP’liler yemekhanede kahvaltı yapmazdı. Aslında bakarsanız bazen çorba bazen ekmek, zeytin, çaydan ibaret olan kahvaltıya pek istek edilmezdi. Zira Şevket Kazan'ın “Şafak Restorant” ismini verdiği servis 1. Sınıf servisi mükellef kahvaltısı ile hizmete hazırdı. Lokantanın yerini tanım etmek de çok kolaydı. Selamet koğuşunun güney cephesi'nde pencere kenarında Şevket Kazan'ın yatağını üstüydü. Kahvaltıda kuş sütünden öteki her şey var” tabirine ne uygun bir menü vardı. Şevket Kazan tam profesyonel bir aşçı olduğunu ispat etmek için omuzuna peçetesini atardı. Peynir, zeytin, bal, reçel, sucuk, mevsimine nazaran domates ve salatalık…Kahvaltıyı hazırlar “Buyurun” diye müşterilerini davet ederdi. Daimi müşterileri Erbakan, Fehmi Cumalioğlu, Süleyman Arif Emre, Lütfü Doğan, Recai Kutan ve Fehim Adak…
İLK EZBERLEDİĞİM MARŞLARDAN BİRİNİ YÜKSEK SESLE OKUDU
Kazan, Erbakan’ı bir an bile bırakmadı. 12 Eylül sonrası avukatlığa döndü. Yıllarca “Kocaeli’nde kalsaydım besin toptancılığında çok para kazanırdım. Kaç tane yumurta kolisini tek elimle taşırdım” diyerek orta sıra pişmanlığını lisana getirecektir. Siyasi yasağı bitene kadar Ulusal Görüş’ün şirketlerinde Burak AŞ, Gimtaş, Elif Hayvancılıkta vazife yaptı. Suriye, İran ve Irak ile küçük baş hayvan alm satımı bile yaptı. Partinin çetrefilli işlerinin tahlili noktasında daima Şevket Kazan görevlendirildi. Lakin hep Halkla Alakalar Genel Lider Yardımcılığı misyonunda bırakıldı. Teşkilat, seçim işleri ona hiçbir vakit verilmedi.
Erbakan onu Avrupa Ulusal Görüş Teşkilatları’nı organize etmeyle görevlendirdi. O periyot teşkilatın bölünme devrinde istemeyerek de olsa taban hazırladı. Şimdilerde Saadet Partisi’nin Avrupa’dan sorumlu danışmanlığını yapan Hasan Damar’ın, Kazan’ın aile hayatına ait söylediği belirtilen kelamlar ile başlayan kriz 1978 yılında MSP Erzurum 3. Sıra milletvekili adayı olan eski Adana Müftüsü Cemalettin Kaplan’ın Almanya’ya gönderilmesine kadar gitti. Kaplan oğlu Metin Kaplan’a “oğlum bir araba parası kazanıp döneceğim” diyecekti. Fakat bir mühlet sonra Kaplan İran’a yaptığı ziyaretten sonra parti hareketini küfür ilan etti ve farklı teşkilat kurdu. Kazan bu sefer Osman Yumakoğulları’nı ve Abdullah Müftüoğlu ismiyle ünlenen İzmit’teki ünlü bir din adamı Şevki Yılmaz’ı Almanya’ya gönderdi.
Siyaset yasağı bitmeden RP saflarında çalıştı. Ulusal Gazete sorumlusu idi. Renault marka arabası ile Türkiye’yi dört tıp attı. Merhum Kazan’ı birinci birlikte çalışmamız 1986 yılı Milletvekili orta seçimlerinde Bingöl’de oldu. Siyah bir çanta ile geldi. “Karargah burası mı?” diye sordu. “Parti vilayet teşkilatı” dedim. “Buranın kumandanı kim?” diye sorunca, “askeriyeye gidip sorayım” dedim. Çok güldü. Birinci ezberlediğim marşlardan birini yüksek sesle okudu.
“Erbakan kumandan, bizler askeriz
Bir ordu üzereyiz buyruk bekleriz”
AYDIN MENDERES’LE GÖRÜŞMELERİ O YAPTI
Bingöl ile ilgili Ulusal Gazete’ye haber yazmamı istedi. Bir arada haber metni yazdık. Böylece dostluğumuz da başladı. RP’nin 1991 seçimlerinde tekrar TBMM’de küme kurmasında aktif rollerden biri Kazan’a aitti. Lakin seçimlerden sonra Güneydoğu Milletvekillerinin tesiriyle olacak ki MHP’ye sert tenkitler daima onun tarafından yapıldı. Bozkurt işareti yapan MHP’liler, Özel harekatçıların bölge halkına baskını gündeme getirdi. Bir müddet sonra Erbakan’ın kesin buyruğuyla açıklamalarını durdurmak zorunda kaldı. Merhum Uğur Mumcu’nun öldürülmesine ait MİT dokümanını açıkladı.
3 Temmuz’da yaşanan Sivas olaylarında gözaltına alınanların, tutuklananların avukatlığını en başta o üstlendi. Oldu muhtemel İslami kısmın 163. Unsur başta olmak üzere bir çok davasını Şevket Kazan üstlenir fakat sonuç konusunda çok da âlâ bir sonuç alınmazdı.
Aydın Menderes’in RP’ye katılmasında müzakerelerini Şevket Kazan üstlenmişti. Hiç unutmuyorum ortalarındaki görüş ayrılığı tartışmaya varmış tıpkı masada oturmalarına karşın küs bir formda oturuyorlardı. Erbakan Hoca olayı tebessümle karşılamış, Aydın Bey’in gönlünü alarak partiye iştirakini sağlamıştı. Refahyol hükümetinin kurulmasında en aktif rolü ve müzakereyi yürüten isimlerden biri oldu. ANASOL hükümetinin güvenoyu oylaması nedeniyle düşürülmesinde aktif rol oynadı. Hatta vergi hukukçusu sayın Mustafa Kamalak’ı anayasa hukukçusu olarak Erbakan Hoca’ya takdim bile etmişti.
Fehim Adak, Mehmet Ağar, Bekir Aksoy, Nevzat Ercan ile yapılan Refahyol görüşmelerinde müzakereci olmuştu. Ankara Kuşkondu Sokak’ta bulunan bir ofiste yapılan görüşmelerin yerini tespit etmiş, gazeteci arkadaşım Ahmet Takan ile birlikte kapıda beklerken özel harekatçılar tarafından gözaltına alınmıştı.
Bunun nedeni Erbakan Hoca’nın huzurunda anlattıklarında hepimizde bir gülümseme belirmişti:
-Önceki görüşmede kalorifer dairesinden kaçmıştık. Bu kere pencereden diğer kaçış yeri yok. Ofis ikinci katta. Fehim Beyefendi “O vakit ben ofiste beklerim” deyince Şevket Bey’i pencereden atlatmaya kıyamadık.
ÇEVİK BİR, KAZAN'A ŞİKAYETÇİ OLMADIĞI İÇİN TEŞEKKÜR ETTİ
28 Şubat devrinde Erbakan’dan sonra bütün topları Şevket Kazan karşıladı. Susurluk olayı sonrası “Bir dakika karanlık eylemi”ne karşı “Mum söndü oynuyorlar” diyen Kazan, Sincan Belediyesi’nin Kudüs gecesinden sonra tekrar gündeme geldi. Bekir Yıldız’ı makamında azarlayıp, cezaevine gönderince günlerce gözüne uyku girmedi. Cezaevinde Yıldız’ı ziyaret edip gönlünü almaya çalışması medyaya çıkınca yine tartışmanın odağına girdi.
İşin en değişik tarafı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı olması için tekraren Başbakan Erbakan’a çıkan Kazan’ın önerdiği isim “Habis, ur” diyerek kapatma davası açan Vural Savaş’tan oburu değildi. Kazan’da bu davada siyasi yasaklı oldu. TSK tarafından yargı mensuplarına verilen brifinglere en sert reaksiyon gösteren ve yasal süreç yapacağını belirten Kazan’ın bu engellemesi brifinge mani olamadı.
Gelelim benim içinde sinemanın koptuğu noktaya… 28 Şubat Davası'nda “mağdur” olarak beyanı alınan Kazan kürsüye çıkarken yakasındaki Saadet Partisi rozetini çıkarıp cebine koydu. Şevket Kazan, Mahkeme Lideri Fevzi Şıngar'ın “Şikayetçi misiniz” sorusu üzerine, “Hayatımın en güç kararıdır, bu evrak için şikayetçi olmak. Ben şikayetçi değilim” diye cevaplamıştı. Söz alan sanıklardan Çevik Bir, Kazan'a şikayetçi olmadığı için teşekkür etti.
Avukatı İsmail Aydos, Kazan'ın duygusal bir ortamda konuştuğunu belirterek, tekrar şikayetçi olup olmadığının sorulmasını talep etmesine karşı mahkeme lideri tekrar sordu. Kazan, “Savcılıkta şikayetçiydim. Gelinen noktada her beşerde vicdan var. Ben de beşerim, şikayetçi değilim” tabirlerini kullandı.
MİLLİ GÖRÜŞ’ÜN DUYGUSAL AĞBİSİ
Milli Görüş topluluğunda “Tavuk ölse cenazeye giden” bir isimdir Şevket Kazan… Duygusal bir adamdır. Oğuzhan Asiltürk’ün birkaç kere Erbakan Hoca’nın huzurunda “Kadın üzere ağlama” diyerek yüksek sesle konuştuğunu hatırlarım. Erbakan Hoca bir işin olmasını, biriyle görüşmeyi istedi ise Şevket Kazan “insana çamur gibi” yapışır. Bırakmaz, Onun tek talihi Kazan’ın istediği şeyin, aldığın vazifenin yerine getirilmesidir.
Duygusallığını ekseriyetle ağlayarak, şiir okuyarak, sanat musiki dinleyerek gösterir. Ali Kırca’nın Siyaset Meydanı programına bir gece telefonla bağlanmış konuşması sırasında basın müşaviri Rüçhan Akıncıoğlu’dan bahsederken iki defa eski sinema ve ses sanatkarı Rüçhan Çamay’dan bahsetmiş bu da Bakanlar Kurulu’nda “Şevket Beyefendi Rüçhan Çamay’ı unutamamış” esprilerine neden olmuştu.
İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener için “Yiğit Bayan hocam, erkek üzere masaya yumruğunu vurdu” diyen Kazan sevdiği, inandığı isimlerin devamlı ismini gündeme getirir.
Milli Görüş’te tanınmış isimlerinden birinin kardeşinin hakimlik tayini Amasya’ya çıkmışken tekrar Beytülşebab’a çeviren Kazan’a Erbakan gülerek şöyle seslenmişti:
-Hayrola Şevket Beyefendi haritayı mı şaşardın!
Şevket Bey’in en temel özelliklerinden biri çok çalışkan olmasıdır. Fakat Erbakan Hoca’nın değimiyle “Şevket Beyefendi kendisini saat 23:00’e kodlamıştır” Hiçbir halde saat 23.00’den sonra rastgele bir toplantıya katılmaz. Bu saatte muhakkak uyuması, yatağa girmesi lazımdır. O vakit gelince toplantıyı bırakır sarfiyat.
86 yaşında hayata gözlerini kapatan Şevket Kazan’a Allah’tan rahmet, ailesine Ulusal Görüş topluluğuna başsağlığı dilerim.
(Hürses Gazetesi müellifi, esnafhabertv yayın direktörü Fehmi Çalmuk’a teşekkürler…)