Eski Devlet bakanı Ufuk Söylemez, Aydınlık gazetesindeki köşesinde “Likidite tuzağı yerine gerçekçilik” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Söylemez yazısında koronavirüs salgınının iktisada tesirlerine değindi.
EKONOMİYİ NASIL ETKİLEYECEK
“Koronavirüs salgını ile başlayan Petrol savaşları ile apayrı bir boyut kazanan süreçte, iktisatla ilgili kısa ve orta vadeli alınması gereken çok sayıda önlem var hâlbuki” diyen Söylemez, yazısını şöyle sürdürdü:
“Berat Albayrak’ın indi dediği CDS-Kredi Temerrüt Primleri- geçen hafta 500 puana yaklaştı. 500 üzeri risk primi dünyada en ağır riski olan ve yatırım yapılamaz ekonomilere ilişkin bir düzey ne yazık ki.
Ağır işsizlik, yüksek borçluluk, çift haneli enflasyonla esasen çok düşünceli bir süreç yaşayan iktisatta, koronavirüsün, an itibariyle görülen ve şimdi görülmeyen riskleri, resesyonun yani sakinlik ve enflasyonun bir ortada yaşanacağı, geçen yıl yaşadığımız süreci bir kere daha ömrümüze neden olabilir maalesef.
Turizm, Ulaştırma, Otomotiv başta olmak üzere, çabucak her dalda tesirlerin görüleceği açık zira. Tek olumlu gelişme süreksiz de olsa petrol savaşı nedeniyle, petrol fiyatlarının (Brent) 30-35 dolar aralığına düşmesi oldu.
Bunun kısa vadede ekonomimize olumlu yansıması olacak kuşkusuz ki. Her 10 dolarlık ortalama fiyat düşüşü bize 3-3,5 milyar dolarlık petrol faturasını azaltma imkânı verecek.
Ama petrol ihraç eden 50’ye yakın ülkenin petrol gelirleri azalacağı için, onlara yaptığımız/yapacağımız ihracatın olumsuz tesiri de ihtimal dahilinde önümüzdeki aylar itibariyle. Zira ihracatımızın en az dörtte birini bu ülkelere yapıyoruz.
Doğalgaz faturalarına petrol fiyatlarındaki indirim ise 6 ay gecikme ile yansıyacağı için çabucak bir iddiada bulunmak için erken görünüyor.”
“ARDINDAN TÜM BÖLÜMLERİ OLUMSUZ ETKİLEYECEK GÖRÜNÜYOR”
Söylemez, yazısında ayrıyeten şunları kaydetti:
“Hem arz istikametli, hem talep taraflı bir krize giriyor dünya. Ani duruş riski var. Haklı olarak salgına karşı alınan tedbirler öncelikle esnaf ve sanatkârlarımızı ve KOBİ’leri akabinde tüm dalları olumsuz etkileyecek görünüyor.
İnsanlar ihtiyat saiki ile ve tasa taşıdıkları için nakitte kalmayı tercih edeceklerdir.
Piyasaya para pompalayan Merkez Bankalarının yapabileceği fazlaca bir şey yok aslında. Zira faizleri FED’in yaptığı üzere sıfıra da indirseniz, FED’le birlikte Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Japonya Merkez Bankası’nın yaptığı üzere piyasayı paraya da boğsanız, üretim-yatırım ve risk isteğini canlandıramazsınız bu şartlarda.
Ekonomide bu duruma ‘likidite tuzağı’ deniyor.
Yani faizleri ne kadar indirirseniz indirin, piyasaya ne kadar likidite verirseniz verin, beşerler nakitte kalmayı, yatırım ve üretime yönelmemeyi ve beklemeyi tercih ediyorlar.”
“GÜN PEMBE TABLOLAR ÇİZEREK, TÜRK’ÜN TÜRK’E PROPAGANDASI YAPILARAK, ALGI YARATMAYA ÇALIŞMA GÜNÜ DEĞİLDİR”
“Öncelikle yapılacak şey, para siyaseti dışında, tesirli maliye siyasetlerini da hayata geçirmek olmalıdır” diyen Ufuk Söylemez yazısında şu satırlara yer verdi:
“Vergi-sigorta ödemelerinin ertelenmesi, kredi kartı ve kredi borç taksitlerinin ötelenmesi, turizmde konaklama vergisinin bu yıl alınmaması, ulaşımda, havayolu ve başka şirketlere vergi-teşvik ve ödeme kolaylıklarının getirilmesi üzere birçok irili-ufaklı tedbirler alınabilir.
Haziran’dan itibaren, havaların ısınması, açık havada vakit geçirme imkânının artması, tedbirlerin sonuç vermesi, aşı-ilaç vs. bulunması ihtimali nedeniyle, birinci 6 ayın ekonomik olarak kaybedilmesini takiben yine bir toparlanma sürecinin başlamasını umut ediyoruz iktisatta. Umarız en az can kaybıyla ve olayla bu büyük salgını atlatırız.
Turizm, dokuma, otomotiv ve ulaşım dallarıyla gerekli dayanak ve dayanışma gösterilmelidir.
Hane halkının borçlarını ve taksitlerini ödemelerinde yardımcı olunmalıdır.
Esnaf ve sanatkârlar ile KOBİ’lere vergi-sigorta ötelemeleri getirilmelidir.
Gün pembe tablolar çizerek, Türk’ün Türk’e propagandası yapılarak, algı yaratmaya çalışma günü değildir.
Gerçekçi lakin karamsar olmayan sağlıklı –dengeli-bilgili ve sağduyulu yaklaşımlara muhtaçlık var.
Toplumu rahatlatmak, inanç sağlamak, öncelikle gerçekçi olmaktan, hakikat ve sağlam bir liderlik ve rol modelliği ortaya koymaktan geçer.”