Koronavirüs, tüm dünyayı esir almaya devam ediyor.
Hükümete yakın Star gazetesi muharriri Ardan Zentürk ise, bugünkü köşesinde, “Katil, besin kesimindeki yabanî kapitalizmdir…” başlıklı dikkat çeken bir yazı kaleme aldı.
Küresel ekonomiye hakim olan yabanî yapılanmadan bahseden Zentürk, koronavirüsün, devletlerin gücünü sınırsız ölçüde artırdığını söz etti.
Zentürk, virüsün 2 ay üzere kısa bir vakit içinde tüm dünyaya yayılmış olmasından bahsederken, yazısında, besin sanayisindeki kapitalistleşmenin insanlık için “ölümcül sıhhat riskleri” oluşturduğunu belirten akademisyenlerin görüşlerine de yer verdi. “Hayatta kalma” tasasını da ele alan Zentürk, “Küresel sistemin şemsiyesi kimliği taşıyan kapitalizmin faşizme açık sonları, evvel, 'ötekinin yok edilmesini' öngörecektir” dedi.
SONER YALÇIN YAZMIŞTI
Öte yandan, Gazeteci-Yazar Soner Yalçın, besin bölümündeki kirli alakaları ve global zehir tacirlerini kitabı “Saklı Seçilmişler”de kaleme almıştı.
Soner Yalçın, “Saklı Seçilmişler”de insanların endüstriyel besinlerle nasıl hastalandıklarını anlatıyor.
Soner Yalçın, ayrıyeten, son kitabı “Kara Kutu”da da global ilaç kesimini sorgulamıştı.
Ardan Zentürk'ün kelam konusu yazısı, bu nedenle, Saklı Seçilmişler ile Kara Kutu kitaplarının adeta özeti biçiminde…
Ardan Zentürk, yazısına şöyle başladı:
“Virüs salgınlarının neden bu kadar sık tekrarlandığını ve her seferinde biraz daha tehlikeli hale geldiğini anlamak isteyenler, kesinlikle, dünyada tarımın aldığı yeni modeli, tarım sanayisindeki sermaye birikiminin kar hedefli yapılanmasını incelemek zorundadır. Bu daldaki çok uluslu şirketlerin dayattığı üretim biçimlerini görmeden sorunun üzerine gidemeyiz. Hükümetler, medya, hatta sıhhat sistemleri bir virüs tehdidi doğduğunda direkt onunla çabayı tercih edip, sorunun kaynağına bir türlü yönelmiyorlar…” (1)
Bu kelamların sahibi, Robert G. Wallace, 2016 yılında yazdığı Büyük Çitlikler Büyük Grip Üretiyor (Big Farms Make Big Flu) kitabıyla dünyanın bugün yaşadığı virüs trajedisine çok evvelden dikkat çekmiş bir “evrimsel biyoloji” akademisyeni.
“Büyük sermaye, gezegendeki son orman alanlarını ve küçük-orta büyüklükteki çiftlik yerlerini de ele geçiriyor. Bu alanlarda yaşanılan üretim değişimi, bilhassa dev ormanlık alanlarda insanlardan uzakta tabiat tarafından “paketlenmiş” virüs kolonilerinin kapitalist üretim modeliyle besin dalına bulaşması, son yıllardaki tüm virüs salgınlarının ana nedenidir. Afrika’daki Ebola, Brezilya’daki Zika açık örnektir. Varlıklı ülkelerin parası, geliyor, yoksul ülkenin verimli toprağını alıyor, bunun devamı, ormanlık alanlarda insan teması olmadan yaşayan patojenlerin yayılmasıdır. Günümüz havacılık sanayisinin de katkısıyla Kongo’dan çıkan bir virüsün Miami’ye ulaşması kaç gün alır sanıyorsunuz?..”
Bu kelamları doğrulayan gelişme, Çin’in Wuhan kentindeki bir hayvan pazarından çıkan virüsün 2 ay üzere kısa bir vakit içinde tüm dünyaya ulaşmış olmasıdır.
“Doğal hayvani eser sisteminin günümüz tarım yapılanmasından farkı yoktur. O pazardaki eserler, yeniden, tabiatın insansız bölgelerinden toplanan yarasa, yılan üzere canlı varlıklardır ve bu iktisadın gelişmesi doğrultusunda toplayıcıların ormanlık alanlarından derinlerine girdiklerini biliyoruz” diyor.
Wallace’e nazaran, Amerikan sıhhat sisteminin 2009’daki H1N1 ve 2005’teki H5N2 virüs salgınlarındaki besin sanayi sorumluluğunu saklaması bugünler için kıymetli bir işaretti. (Bu, KOVİD-19 tedidi doğduğunda ‘meseleyi abartmayalım’ yaklaşımı gösterip, artık de ‘işin ciddiyetini 11 Mart’ta fark ettik’ diyen Trump’ın hangi lobinin tesiriyle yavaş davrandığını da gösteriyor.)”
· YENİ KAVRAMLARLA DÜŞÜNMEK…
Ardan Zentürk, virüslerin besin sanayisi üzerinden nasıl yayıldığını ele alarak, yazısına şöyle devam etti:
“Gıda sanayisindeki kapitalistleşmenin insanlık için “ölümcül sıhhat riskleri” oluşturduğuna dikkat çeken akademisyenler, M.Jahi Chappel, Prof.Raj Patel (Dolgun ve Aç: Dünya Besin Sistemindeki Bâtın Savaş kitabı önemli), Antropolog Dr. Adia Benton gibi isimlerin çalışmalarını okuduğunuzda, Afrika yahut Asya’nın derinliklerinde beşere teması olmadan yaşayan virüslerin besin sanayisi ve fast-food zincirler üzerinden nasıl kentlere sızdığını görebiliyorsunuz.
Bütün bu çalışmalarda öne çıkan kavramlar var, bu kavramlar üzerinden tartışmaları yönlendirmek, global ekonomiye hakim olan yabanî yapılanmanın bize dayattığı düşünme kalıplarının ötesine çıkmamız gerekiyor.
Hükümetlerin güçlü lobilerin devrede olduğu süreçte aldıkları siyasi, ekonomik ve toplumsal kararları, etrafa bilimsel ahengi açısından değerlendireceğimiz, siyasi-çevreciliğin (political ecology) öne çıkacağı bir periyoda hakikat ilerliyoruz.
Kapitalizmin artık, siyasi çevreciliği “ilerlemeye karşı duran siyasi bozgunculuk” olarak kıymetlendirme lüksü yok, zira sistem, insanın var olma-yok olma sınırındaki duvara gelip dayanmıştır.
Ya, petrol, savunma, ilaç ve besin tröstlerinin bitmek bilmez kar hırslarına teslim olup vakte yayılmış acılı mevti kabul edeceğiz, ya da, insanlığın geleceği için “şeffaf demokrasi” tabanlı bir tekrar yapılanma sürecini bütün kaos riskleriyle birlikte göze alacağız.”
· VİRÜS, FAŞİZMİ BESLİYOR…
Ardan Zentürk, yazısını şöyle noktaladı:
“KOVİD-19’un 2 aya sığan hikayesi, insanlığı yeni paradigmaya zorlayacaktır.
Görünen, virüsün, devletlerin gücünü sınırsız ölçüde artırdığıdır. Virüsün kaynağını tartışmıyoruz, ortaya çıkan ölümcül risk çerçevesinde dünyanın büyük bir karantina merkezine dönmesini de onaylıyoruz.
Yarın, en temel içgüdü olan “hayatta kalma” telaşıyla “enfekte nüfusu ortadan kaldırma” yahut “temiz besin alanlarını sahiplerinden zorla alma” üzere aksiyonlara geçit vermeyeceğimizin de hiçbir garantisi yok.
Küresel sistemin şemsiyesi kimliği taşıyan kapitalizmin faşizme açık hudutları, evvel, “ötekinin yok edilmesini” öngörecektir.
Avrupa Birliği’nin bir virüs nedeniyle bir hafta üzere kısa bir vakit diliminde Alman neo-nazi hareketi AfD’nin dilek ettiği hudutları kapalı, yabancıyı dışlayan hatta kendi içinde ulusal sonlara yine dikenli tel döşeyen hale gelmesi bunun açık örneğidir.
İnsanlığın virüs sonrasında bulacağı en kolay paradigma faşizmdir.
“Kapitalizmin uzun ve sancılı ölümü”(2) henüz yeni başladı…”