Emniyet datalarına nazaran, geçen yıl 945 klasik dolandırıcılık olayının gerçekleştiği, gözaltına alınan 3 bin 220 bireyden yalnızca 462’sinin tutuklandığı İstanbul’da, internet üzerinden toplumsal medya ve bankacılık sistemlerini kullanarak vatandaşları dolandıran şebeke sayılarında ise patlama yaşandı. İstanbul’da 2018 yılında yalnızca polis sorumluluk bölgesinde 720 olan organize ve nitelikli internet dolandırıcılığı şebeke sayısı, geçen yıl 3’e katlandı.
Milliyet’ten Ferit Zengin’in haberine nazaran; şebeke sayısı yüzde 270 artarken, günde ortalama 80-90 vatandaşın savcılığa siber dolandırıcılık nedeniyle şikâyette bulunduğu ortaya çıktı.
PATLAMA YAŞANIYOR
2018 yılında 720 olan şebeke sayısı 2019 yılında 1964’e yükseldi. Tespit edilen bu şebekelerden, 2018 yılında gözaltına alınan kuşkulu sayısı 389 olurken, 2019 yılında bu sayı 265’e geriledi. İsimli istatistik sayılarına nazaran ise mağdur sayısı yalnızca İstanbul’da günde 60-70’den 80-90’a çıkan ve ayda 2 bin 500 – 3 bin civarında insanı dolandıran bu şebekelerin mahkemeye sevk edilen üyelerinden 2018 yılında 187’si, 2019 yılında ise yalnızca 163’ü tutuklandı.
DOLANDIRMA YÖNTEMLERİ
1) OLTALAMA: “Phishing” de denilen en yaygın internet dolandırıcılığı formülü. Yasal bir kurum üzere davranan dolandırıcılık şebekeleri, internette alışveriş sitelerine ve toplumsal medya ağlarına uydurma reklamlar üzerinden tuzak linkler verir. Bu linklerden birine tıklayan vatandaş, hesaba şifresini girince şifre şebekenin eline geçer ve şebeke hesapları boşaltır.
KORUNMA: Bilinmeyen linklere tıklamamak.
2) VİRÜSLÜ E-POSTA: Vatandaşların mail adreslerine virüslü posta gönderip şifre çalma yolu. Şebekeler bu şifrelerle banka hesaplarını boşaltabiliyor.
KORUNMA: Bilinmeyen adreslerden gelen mailleri ve spam’leri açmamak.
3) ŞİFRE SORGULAMA: Şebekeler e-posta yahut telefonla arayarak, güvenlik riski olduğu palavrasıyla bilgileri alıp hesapları boşaltıyor,
KORUNMA: Şifreleri kimseyle paylaşmamak.
4) TOPLUMSAL MEDYA HESABI ÇALMA: Dolandırıcılar, toplumsal medya hesaplarını ele geçirdikleri vatandaşlardan yahut yakınlarından para istiyor.
KORUNMA: Ödeme yapmadan savcılık ve polisle irtibata geçmek, hesabı askıya aldırtmak.
5) MÜSAADESİZ FATURALANDIRMA: İnternet alışverişlerinde dolandırıcılık şebekeleriyle çalışan sahtekâr şirketlerin hesaptan müsaadesiz para çekmesi.
KORUNMA: Bilinmeyen şirketlerden alışveriş yapılmaması ve kredi kartlarının diğerine kullandırılmaması.
6) GEÇERSİZ ARACI KURULUŞ: Alıcıdan parayı, satıcıdan eseri alıp ortadan kayboluyorlar.
KORUNMA: Ticari sicil araştırma ve eseri aldıktan sonra ödeme yapma.
7) BÜYÜK YARAR VAADİ: İnternette verilen ilanla bir malın satışı karşılığında büyük bir komite vaat ediliyor.
KORUNMA: Alışverişten evvel ayrıntılı araştırma yapmak.
8) BAHİS: Maç sonuçlarını evvelden bilme metoduyla yapılan dolandırıcılık metodu.
KORUNMA: Yasa dışı bahisten uzak durmak.
9) ÇARESİZLİKTEN FAYDALANMA: Borçlarını ödeyemeyenlere internete verilen ilanlarla yardımcı olma palavrası.
KORUNMA: Bağlantı kurmayın.
CEZA VE GÜVENLİK YETERSİZLİĞİ
Sadece İstanbul’da yılda 30 bine yakın kişiyi mağdur eden siber dolandırıcılık şebekeleri, uzmanlara nazaran, cürümle ilgili kanun unsuru TCK 158’nin caydırıcılıktan uzak olmasından faydalanıyor. Kabahatin şebeke halinde yapılması durumunda bile üst ceza hududu 7 yıl olan bu tıp cürümlerde, kabahatin tekil yapılması durumunda ise 1 ile 5 yıl ortasında mahpus cezası öngörülüyor. Birçok para cezasına çarptırılan zanlıların, büyük bir kısmı ise tutuksuz yargılanıyor. Siber şebekelerin tuzağına düşmemek için vatandaşların dolandırıcılık tekniklerini bilmesi ehemmiyet taşıyor.