Akademi Mükafatları (Academy Awards) 1929’dan beri sinemanın en güzellerini belirliyor. Pekala yetmişten fazla lisana çevrilmiş, dünyayı kasıp kavurmuş Harry Potter serisinin sinemaları neden hiç Oscar alamadı? Bu yazıda bu soruya yanıt arayacağız.
Kısaca Oscar Mükafatları ile başlayalım. Birinci sefer 1929 yılında verilmeye başlanan mükafatların gerçek ve birinci ismi Akademi Ödülleridir, lakin 1931 yılında Akademi sekreterlerinden birinin heykeli amcası Oscar’a benzetmesi sonucu mükafatın ismi Oscar Mükafatları olarak değiştirilmiştir. Öncelikle bir sinemanın Oscar adayı olabilmesi için birtakım kurallar gerekiyor.
İlk olarak sinemanın kırk dakikadan daha uzun olması gerekiyor. İkinci olarak sinemanın o yıl içerisinde ve Los Angeles’ta ticari gösterime sokulmuş olması gerekiyor ve üçüncü olarak da sinemanın en az üç seans halinde, üç seanstan en az bir adedinin saat 18:00-22:00 ortasında olması ve bu gösterimlerin ardışık yedi gün devam etmesi gerekiyor. Hatta Netflix sinemaları bu kaideleri sağlayabilmek için sinemalarını sonlu sayıda salonlarda gösterime sokuyor. Bunlara örnek olarak 27 Ekim 2018’de gösterime giren ve direktörlüğünü Alfonso Cuaron’un üstlendiği Roma sineması gösterilebilir. Her yıl ocak ayında Akademi üyelerinden aday olmasını istedikleri beş adet sineması listelemeleri isteniyor. En güzel sinema kategorisinde tüm Akademi üyeleri oy kullanırken, öbür kategorilerde yalnızca muhakkak başlı branşlar oy kullanıyor. Örneğin direktörler, en âlâ direktör kısmında oy kullanırken kostüm dizayncıları, en uygun kostüm tasarımı kısmında oy kullanıyorlar.
İKİ SEBEBİ VAR
Kısa bir girişin akabinde asıl sorumuza gelelim. Harry Potter serisi neden hiç Oscar almadı? Şu an yirmi dört kategoride Oscar dağıtılıyor, bunlardan üçü kısa sinemalar, biri belgesel, biri animasyon, biri ise yabancı lisanda en yeterli sinema kategorisinde veriliyor. Bunları devreden çıkarttığımızda elimizde on sekiz kategori kalıyor.
Harry Potter serisi J.K Rowling’in kitap olarak çıkarttığı seriden uyarlama olduğundan ötürü bu kalan on sekiz kategori içinden yepyeni senaryo sinemalar kategorisinde de Oscar Mükafatlarına aday gösterilemiyor ve elimizde Harry Potter’ın aday olabileceği on yedi kategori kalıyor. Bu kategorilerden birincisi ve aslında en kıymetlisi “En yeterli film” kategorisi lakin serinin hiçbir sineması en güzel sinema kategorisinde adaylık göstermemiş. Harry Potter sinemalarının bu kategoride zorlanmasının iki sebebi var, birincisi serinin Fantastik çeşitte olması, ikinci sebep ise birinci sinema hariç geri kalan bütün sinemaların devam niteliğinde sinemalar olmaları. Bu vakte kadar en yeterli sinema kategorisinde aday gösterilen 546 sinemadan yalnızca 20 tanesi fantastik tipten. Bu kategoride mükafatı kazanan fantastik sinemalardan biri The Lord Of The Rings bir oburu ise The Shape Of Water.
Devam sinemalarına bakacak olursak durum biraz daha üzücü aslında, devam sineması olarak yalnızca yedi adet sinema bu vakte kadar aday gösterilmiş. Harry Potter serisinin fantastik, devam sineması ve çocuk sinemaları kategorilerinde değerlendirildiği düşünülürse aday gösterilmesi nitekim zordu. Oyunculuk kollarına baktığımızda da serinin hiçbir adaylığının bulunmadığını görüyoruz. Bu mevzuya baktığımızda, kabul etmeliyiz ki Harry Potter serisinin başrol oyuncuları olan Daniel Radcliffe, Emma Watson ve Rupert Grint oyunculuğu bu sinemada öğreniyorlardı ve bu bahiste çok âlâ sayılmazlardı. Elbette serinin ilerleyen sinemalarında oyunculukları gelişse de daha evvel de belirttiğim üzere bu sinemalarda devam niteliğini taşıdığı için ayrıyeten aday gösterilmemişlerdi.
Beni asıl şaşırtan bahis ise yardımcı kategorilerde serinin bir adaylığının bulunmaması zira seri çok büyük isimler barındırıyor. Bunlardan kimileri Alan Rickman, Meggie Smith, Robbie Coltrane, Helena Bonham Carter üzere oyuncular. Lakin sinemalar kitaplardan uyarlanırken çok fazla kırpılması ve yardımcı rollere düşen ekran sayılarının azalması bu kategoride aday olamamalarına sebep olmuş diyebiliriz.
BAŞARILI OLDUĞU GERÇEĞİNİ DEĞİŞTİRMİYOR
Harry Potter fimlerinin nispeten daha başarılı olduğu teknik kategorilere gelecek olursak aslında serinin bu kategorilerde adaylıkları mevcut. Manzara idaresi kategorisinde serinin bir adet adaylığı bulunmakta, bu adaylığı “Melez Prens” sineması ile sağlayan serinin imaj direktörü olan Bruno Delbonnel olduğu için bu kategoride aday olması çok sıkıntı olmadı. Bruno Delbonnel sinemaları daha evvel ana kategorilerde çok yer almasa da Oscar Mükafatlarına farklı birçok kategoride adaylığı bulunan bir isim.
Melez Prens sineması sinematografisi başkalarına göre güzel sayılabilecek bir sinema olduğu içinde bu adaylıkta ön plana çıkmayı başarıyor. Ancak şunu da belirtmem gerekiyor ki gelen bu adaylık sinemaya değil şahsa yani Bruno Delbonnel tarafından gelmiştir. O sene bu kategoride çok güçlü olan Avatar sineması mükafatı almıştır. Serinin orjinal müzik kategorisinde iki adaylığı bulunurken, yepyeni müzik kategorisinde adaylığı bulunmamakta. Harry Potter serisinin Oscar geçmişine baktığımızda pek başarılı olamadığını görsek de, bu serinin çok başarılı olduğu gerçeğini değiştiremiyor. Sinemaları gişe rekorları kırmış ve bütçesinin çok üstünde sayılar kazanmıştır. Ayrıyeten bu serinin bir özelliği de olağan ömürle, fantastik dünya ortasındaki buluşmaları çok başarılı bir formda yansıtmasıdır. Sonuç olarak sinema serisi çocuk sineması niteliğinde sayılsa bile çok fazla sayıda büyük hayran kitlelerine ulaşması da sinema serisinin bir diğer başarısı olarak söylenebilir.
Berke Congur