Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği İdare Şurası Lideri Turan Şallı, Çingenelere yönelik “hırsız” suçlamasına reaksiyon göstererek ekonomik sıkıntıların göz gerisi edildiğini belirtti.
Başkan Turan Şallı, “Siyasetin farklı tartışmalarında örnekleme olarak söylenen ‘Merdi Kıpti şecaat arz ederken sirkatin söyler’ sözünü bugünün şartlarında makûs bir ima üzerinden lisana getirmek, telaffuz lisanının çirkefleşmesidir” dedi.
Turan Şallı, “Mert Çingene hırsızlığını söyledi başka hırsızlar nerede?” başlıklı yazılı açıklamasında “Hırsızlık insanların toplumsal hayatlarında var olan olumsuz davranış biçimidir. Bütün ilâhi dinler ve hukuk tertibinde hata, dinen ve ahlâken en büyük günahlar ortasındadır. Diğerine ilişkin olan bir malın müsaadesiz, gizlice alınması, hak gaspıdır. Devlet dediğimiz en büyük kurumsal yapı, hırsızlık cürmünün işlenmesine imkân bırakmayacak kâfi tedbirleri alarak, iktisadi ve toplumsal dengeyi sağlayıp, ülkesinin içinde barındığı tüm bireyleri eğitmek, genel ahlâki bedelleri korumakla yükümlüdür. Devletin Bu yükümlülüklerini tam olarak yerine getirip, getiremediği birden fazla vakit tartışma konusu olabilmektedir Tarihin derinliklerine baktığımızda Çingene’lere yeteri kadar bu imkanlar yaratılamadığı bilinmektedir” tabirlerini kullandı.
“EYLEM DİĞER TELAFFUZ BAŞKA”
“Çingene’lere yönelik olumsuz atıflar birden fazla vakit edebi şiirlere, romanlara, sinemalara mevzu olmuştur” diyen Lider Şallı şöyle devam etti:
“Kullanılan kelamlar ortasında ‘Çingene’yi padişah yapmışlar evvel babasını kesmiş/Merdi Kıpti şecaat arz ederken sirkatin söyler’ Örneklerinde görülmektedir. Osmanlı aydınlarının yanında, şimdilerde kimi gazetecilerin, devleti yöneten bürokrat ve siyasetçilerin, siyasi rakiplerine yönelik tenkitlerinde vakit zaman kullandıkları ‘Merdi Kıpti şecaat arz ederken sirkatin eylermiş’ kelamını sıkça duyarız. Bu kelamı 2013 yılı haziran ayı sonunda kullananlardan biri de devrin eski Adana Valisi Hüseyin Avni Coş idi. Basına yansıyan bu kelamından ötürü, basın açıklamamda kendisini eleştirmem neticesinde beni telefonla arayarak kelamı neden söylediğini izah anlatmaya çalışsa da ‘Romanlardan özür dilemen gerekiyor’ Demem sonucu, özür yazısı bir gün sonra Adana Valiliğin web sayfasında yer almıştı. Çingene, mertliğinden kelam ederken yaptığı hırsızlığından da kelam eder anlayışının karşılığı ‘Çingene’ler hırsızdır’ manasını taşımaktadır. Günümüzün değişen ve gelişen toplum yapımızda siyasetin toplum problemlerine, yaşananlara farklı yorumlar getirmesi, toplumda şaşkınlıklar yaratmaya devam etmektedir. Hareket diğer. Telaffuz diğer. Birilerinin hırsızlığı, adapsız süreç olarak görülmeye başlanmıştır. O vakit bizimki de çalma değil, aşırmadır.”
“TAVUK ÇALDIK ANCAK SORUN BAKALIM NEDEN ÇALDIK?”
Başkan Şallı, “Doğruları söyleyen ve yazanlar farklı uygulamalara maruz kaldığı bu günlerde. Mert Çingene anlayışı ile doğruları lisana getirmenin vakti gelmiştir” diyerek açıklamasını şöyle sonlandırdı:
“Siyasetin farklı tartışmalarında örnekleme olarak söylenen “Merdi Kıpti şecaat arz ederken sirkatin söyler” Kelamını bugünün şartlarında makus bir ima üzerinden lisana getirmek, telaffuz lisanının çirkefleşmesidir.
Tarihsel boyutunda asırlarca dışlanan, beğenilen görülen, yoksulluğu üzerine dikilen bez kesimi üzere taşıyan, eğitim imkanlarından yoksun bırakılan, iktisadi ve toplumsal istikrarın dışında bırakılan bir Çingene topluluğunun bu cins aksiliklerden etkilenmemesi mümkün değildir. .
Tarihte Çingenelerin in büyük hırsızlığı tavuk çalmadır. Aslında bizim ki de çalma değil, aşırmadır.
Çingeneler tavuk çaldı ancak neden çaldı. Bir sorun bakalım neden çaldı?
‘Açlığından yoksulluğundan, çocukları aç kalmasın’ diye çaldı. Çaldığı tavukları da para ile satmadı.
Çingene’ler çocukları için hiçbir vakit yatlar, katlar, villalar, marinalar, gemiler, alamayıp, bankalara yüklü ölçüde para yatırmadı.
Hadi biz yoksulluğumuzdan en fazla tavuk çaldık. Memleketin başka hırsızlara nerede?
Doğruları söyleme vaktidir. Çingeneler doğal ve samimi insanlardır. En büyük zahmetleri ekonomik yoksunluktur. Mert Çingene kahramanlığını anlatırken yaptığı hırsızlığından da kelam etmiştir. Haram, hırsızlığın farklı bir metodudur. Kim bu cins hareketlere girişiyorsa kanunen cezasını da çekmelidir. Yeni bir telaffuz kavramı oluşmaya başladı. “Çalıyorlar ancak çalışıyorlar” Bu anlayış hırsızlığı bir manada yasallaştırmaktır, “Olsun çalsınlar lakin iş yapsınlar” anlayışı toplumun merkezine dinen ahlâki erozyon olarak yansımaya başladı.. Çingene’nin merdi en azından palavra söylemedi. ‘Ben hırsızlıkta yaparım’ dedi. Çingene’nin çaldığı tavuk ortada, öbür hırsızların çaldıkları nerede?”