Çin’de bir kişinin çiğ domuz eti yediği için beyninde ve göğsünde yüzlerce tenya olduğunun ortaya çıkması ve şuur kaybı nedeniyle hastanede tedavi altına alınması, bilhassa âlâ pişmemiş etteki mümkün tehlikeleri akıllara getirdi.
Çiğ ya da az pişmiş olarak tüketilen etlerin parazit hastalıklarının bulaşması açısından riskli olduğunu söyleyen Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazitoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nazmiye Altıntaş, sığır etinin düzgün pişmiş olmasına itina gösterilmesi gerektiğini belirterek, “Etli çiğ köfte yemekten kaçınmalıyız. Bilhassa salam, sucuk, sosis tüketenler yeni yapılmışları 3-7 gün ortası beklettikten sonra tüketmelidir. Sığır etlerini nasıl yerseniz yiyin lakin güzel pişirin. 50 derecenin üzerinde pişmelidir” dedi.
“PARAZİT HASTALIKLARININ…”
Nazmiye Altıntaş, tenyanın iki farklı çeşidi olduğunu söyleyerek Türkiye’de ‘taenia saginata’ denilen sığır tenyasının bulunduğunu, ‘taneia solium’ olarak isimlendirilen domuz tenyasının ise yurt dışında daha sık görüldüğünü tabir etti. Türkiye’de domuz eti yenmediği için ‘taneia soliumun’ yabancı ülkelerde ortaya çıktığını anlatan Altıntaş, “Sığır tenyası sığırların etlerinin âlâ pişmemesi nedeniyle beşerler tarafından alınır. Parazitin erişkin hali dediğimiz formu beşerde oluşur” dedi.
Sığırların etlerinin içinde larvalar bulunduğunu kaydeden Prof. Dr. Altıntaş, hiç pişmeden çiğ köfte biçiminde tüketilen ya da az pişirilen etlerden ağız yoluyla alınan tenyaların bağırsaklara yerleşip erişkinleri meydana getirdiğini lisana getirdi. Bu tenyaların bir mühlet içinde 12-25 metre büyüklüğe ulaşabilen parazitler olduğunu söyleyen Altıntaş, “Parazit hastalıklarının bir özelliği vardır. Kimi hastalarda hiç belirti vermeyebilir bazılarında ise sindirim sistemiyle ilgili problemler ortaya çıkabilir. Karın ağrısı, bulantı kusma, ishal ya da kabızlık üzere belirtiler çıkar. Hudut sistemine ilişkin belirtiler ortaya çıkabilir. İnsanlarda sonluluk hali olabilir. Bilhassa üçlü belirti dikkat çeker. Bunlar iştahta artma, iştahta azalma ya da iştahta sapıtma olarak isimlendirilir. İştahta sapıtma daha çok çocuklarda görülür. Farklı yiyeceklere karşı ilgi duyarlar. Örneğin toprak yeme alışkanlığı kazanabilirler. Çocuklarının yemek yediğini lakin bir türlü kilo alamadığını söyleyen anneler de parazit hastalığından şüphelenebilir” diye konuştu.
EN AZ 50 DERECEDE PİŞİRİLMELİ
Parazit hastalıklarının etin çiğ olmasından kaynaklandığını ve yeteri kadar pişmiş ette bir risk olmadığını tabir eden Prof. Dr. Altıntaş, şunları söyledi:
“Eskiden toplumumuzda çiğ köfte alışkanlığı daha fazlaydı. Artık ise etli çiğ köfteler dışarıda satılmasa da konutta yapılıyor. Çiğ köfte bu parazitlerin yavruları yani larvalarının bulunduğu sığır etiyle yapılacak olursa bu insanlara bulaşabilir. Etli çiğ köfte yemekten kaçınmalıyız. Bilhassa salam, sucuk, sosis tüketenler yeni yapılmışları 3-7 gün ortası beklettikten sonra tüketmelidir. Sığır etlerini nasıl yerseniz yiyin lakin uygun pişirin. 50 derecenin üzerinde pişmelidir.”
MÜHÜRLEYEREK PİŞİRME
Ailece et tüketimine değer verdiklerini belirten vatandaşlardan Emre Akçay da etin düzgün piştiğinde daha lezzetli olduğunu lisana getirerek, “Izgaradaki tadını çok seviyorum. Vakit zaman çiğ köfte de tüketiyorum. Lakin sakıncaları konusunda bir bilgim yok” dedi. Başka bir vatandaş Aslı Kabaağaç da “Ayda birkaç kere et pişiriyorum. Evvel harlı ateşte tutuyorum. Sonra ardını önünü mühürleyip kısık ateşe 15-20 dakika pişiriyorum. Bulaşabilen hastalıkları biliyorum. Bence değerli olan eti mühürlemek. Çiğ köfte hiç yemiyoruz ailecek. Çocuklarıma da yedirmem” diye konuştu.
Eti mühürlemenin yüksek ateşte mümkün olduğuna dikkat çeken kasap Haydar Karaca ise şöyle devam etti:
“Evdeki ocaklar 50 derecede yanarken sanayi ocakları 150 derecede yanar. Bu mühürleme işi sanayi tüplerinde daha uygun olur. Eti alan vatandaşlar meskende pişireceklerse kısık ateşte, suyunu kaçırmadan pişirmelerini öneririm. Eti buzluğa sokup çıkarmayın. Birtakım etler taze alınıp tüketilir. Örneğin kıyma ne kadar beklerse proteini masraf. Bazıları de az pişmiş sever. Bu tercih sorunudur.”