Karar gazetesi muharriri Yıldıray Oğur, Global Gazeteciler Konseyi’ni (KGK) köşesine taşıdı. Yıldıray Oğur, KGK’nin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 2019 tarihli kararnamesi ile kurulduğuna dikkat çekti ve “Konseyin kurucusu gazeteci Mehmet Ali Dim. Kendisi üzere Alanyalı olan Süleyman Efendi cemaatinin vefat eden eski önderi Ahmet Arif Denizolgun’un hayatını anlatan ‘Adanmış Bir Ömür’ isimli bir de kitabı var” tabirlerini kullandı.
Oğur yazısında KGK’nin “resmi bir kurum mu, yoksa bir sivil toplum örgütü mü” sorusunu yönelterek, “Sosyal medya hesabında yayınlanan fotoğraflara bakılırsa Konsey’in Ankara Kavaklıdere’de dört katlı görkemli bir genel merkez binası var. Ankara’da bakan, bakan yardımcısı, genel müdür düzeyinde karşılıklı plaketlerin, armağanların verildiği bol bol nezaket ziyaretleri ve kurulun genel merkezine yapılan iyi olsun ziyaretleri görülüyor. Küresel Gazeteciler Kurulu, şimdiden 79 ile de temsilci atamış. Olağan Cumhurbaşkanı imzasıyla kurulmuş bir kurul olduğundan birtakım vilayetlerde Valiler, vali yardımcıları temsilci olarak atanan gazetecileri makamlarında ziyaret etmişler” diye yazdı.
Yıldıray Oğur’un yazısı şöyle:
“Geçenlerde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu bir fotoğraf eşliğinde şöyle bir tweet attı:
“Küresel Gazeteciler Kurulu İdare Şurası üyeleriyle bir ortaya geldik. Gelecek devirdeki faaliyetleri hakkında bilgi aldık. Nazik ziyaretleri için teşekkür ediyor, çalışmalarında muvaffakiyetler diliyorum.”
Kimsenin dikkatini çekmemiş olması çok olağan.
Türkiye’de bakanların, siyasetçilerin, valilerin, belediye liderlerinin, sendika liderlerinin, dernek liderlerinin ve başka tüm liderlerin günlük işlerinin değerli bir modülü ziyaret edilmek ya da birilerini ziyaret etmektir.
Bu ziyaretlerden sonra da çoğunlukla herkesin bir ucundan tuttuğu plaketler, vazolar ya da sınır levhalarla fotoğraflar çektirilir ve bu ‘nazik ziyaret’ ya da bu ‘misafirperverlik’ için teşekkür edilen iletiler toplumsal medya hesaplarından paylaşılır.
Hatta sadece bu ziyaretler için bakanlıkların, belediyelerin, kurumların temsil- ağırlama yönetmelikleri, bütçeleri bile vardır.
En son Bursa Belediyesi’nin bu ziyaretlerde armağan edilmek üzere altın yaldızlı tabaklardan, bornoz setlerine kadar bir dizi ikram için 8 milyona yakın para harcadığı ortaya çıktı.
Ama bahsettiğimiz ziyareti rutin ‘başkanlar birbirini ziyaret ediyor’ faaliyetlerinden ayıran olağan ki ziyaret eden kurumun ismi.
“Küresel Gazeteciler Konseyi” dikkat çekmeyecek bir isim değil.
İnsan evvel ziyaret edilen Dışişleri Bakanı olunca yabancı bir heyet mi diye düşünüyor.
Ama sonra fotoğrafta tanıdık yüzler görünce bunun yerli ve ulusal bir global kurul olduğunu anlıyorsunuz.
Peki ülkemizde “Küresel Gazeteciler Konseyi” kurulmuş da bu ülkede ve bu kürenin içinde gazetecilik yapmaya çalışırken niçin haberimiz olmamış diye meraklanıp global bir bilgi kaynağı Google’a soruyoruz.
Ve karşımıza 2020 yılında Türkiye’de devlet, siyaset, medya bağları üzerine değişik bir öykü çıkıyor.
Türkiye’de isminde basın, gazetecilik, medya, televizyon geçen 200’e yakın dernek, birlik, cemiyet varmış.
Bunların birçoklarının isimlerini her yıl düzenledikleri ve gönüllerinden geçen, meşreplerine uyan isimlere bol keseden dağıttıkları “yılın gazetecilik ödülleri” dışında pek duymuyoruz.
Zaten Global Gazeteciler Kurulu de o dernek, vakıf yahut cemiyetlerden biri değil.
Çünkü direkt Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 14 Ekim 2019 tarihli kararnamesiyle kurulmuşlar.
Altında Cumhurbaşkanı’nın imzası olan kararda şöyle deniyor: “Merkezi Ankara vilayetinde olmak ve milletlerarası faaliyette bulunmak üzere Global Gazeteciler Kurulu Birliğinin kurulmasına, 3335 sayılı Milletlerarası Nitelikteki Teşekküllerin Kurulması Hakkında Kanun'un 1'inci hususu mucibince müsaade verilmiştir.”
Kararda bahsedilen 3335 sayılı Memleketler arası Nitelikteki Teşekküllerin Kurulması kanunu hatırlayalım: “Uluslararası alanda beraberlik ve işbirliği yapılmasında yarar görülen hallerde, Türk ve yabancı gerçek yahut hükmi şahısların yahut yalnız hükmi şahısların, çıkar paylaşma hedefi dışında ve kanunlarla yasaklanmamış olmak kaydıyla ekonomik ve teknik alanlarda işbirliğini geliştirmek, bu hususlarda bilgi, görgü ve karşılıklı teknolojilerinden yararlanmak niyetiyle Türkiye'de yahut yurt dışında: a) En az yedisinin; memleketler arası nitelikte birlik, federasyon yahut gibisi teşekküller kurmaları yahut kurulmuş bu üzere teşekküllerin şubelerini açmaları, b) Milletlerarası faaliyette bulunmaları, c) Mevcut kuruluş ve gibisi derneklere katılmaları yahut bunlarla işbirliğinde bulunmaları, Cumhurbaşkanının müsaadesine tabidir.”
Yani Türkiye’de bu türlü bir milletlerarası teşekkül kurma müsaadesini cumhurbaşkanı veriyor fakat bunun için sıralanan üç kuralı yerine getirmek gerekiyor.
Peki bu durumda Global Gazeteciler Konseyi’nin statüsü ne? Resmi bir kurum mu, yoksa bir sivil toplum örgütü mü?
Sorunun karşılığını geçen yıl Mayıs ayında Anadolu Ajansı’na birinci röportajı veren kurulun kurucusu gazeteci Mehmet Ali Dim vermiş. Haberden okuyalım:
“Dim, KGK’nin Dernekler Kanunu’na tabi değil, kanunla kurulmuş memleketler arası bir birlik olacağını söyledi. KGK’nin şimdi kuruluş basamağında olduğunu ve çeşitli resmi etaplardan geçtiğini tabir eden Dim, son noktada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayıyla kurulun kısa mühlet içinde resmi kuruluşunu tamamlayacağını belirtti. Dim, “Dışişleri Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu’nun açıkladığı üzere önümüzdeki hafta o süreci atlatmış olacağız” dedi.”
Fakat, değişik ki röportajda argümanlı bir halde denilen olmamış, kurul o süreci önümüzdeki hafta değil lakin beş ay sonra atlatmış.
Neden bu türlü olduğuna geçmeden evvel Global Gazeteciler Konseyi’nin kurucusunu tanıyalım.
Konseyin kurucusu gazeteci Mehmet Ali Dim.
Sitedeki biyografisine nazaran Dim, 1985-1987 yıllarında İstanbul'da Güneş gazetesinde çalışmış. Daha sonra ise Hürriyet, TRT ve AA’da Antalya muhabirliği yapmış. Yeni Alanya günlük gazetesi ile tekrar Alanya’da yayın yapan Dim TV ve Dim Radyo’nun sahibi. Alanya Gazeteciler Cemiyeti’nin de uzun mühlet başkanlığını yapmış. Türkiye Gazeteciler Federasyonu’nun da genel lider vekilliğini yürütmüş.
Kendisi üzere Alanyalı olan Süleyman Efendi cemaatinin vefat eden eski önderi Ahmet Arif Denizolgun’un hayatını anlatan “Adanmış Bir Ömür” isimli bir de kitabı var.
Anlaşılan Dim, tekrar Alanyalı olan Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’na da yakın bir isim. Örneğin sahibi olduğu Alanya gazetesinde şöyle bir haber çıkıyor karşınıza:
“KGK Kurucu Genel Lideri Mehmet Ali Dim, Bakan Çavuşoğlu'nun isminin bir bulvar yahut caddeye verilmesi için Alanya Belediye Meclisi'ne davette bulundu.”
Ya da şöyle bir haber:
“Türkiye Gazeteciler Federasyonu (TGF) Genel Lider Vekili Mehmet Ali Dim, New York’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a Anadolu Medyasının problemlerini içeren bir belge sundu. BM genel heyet toplantısı öncesinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun öncülüğünde gerçekleşen görüşmede Dim…”
Zaten haberlere ve toplumsal medya hesaplarına nazaran de Global Gazeteciler Konseyi’nin birinci adımı Ocak 2019’de İçişleri Bakanlığı’na müracaat ve Çavuşoğlu’nu ziyaret olarak atılmış.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun dayanağı bununla hudutlu kalmamış. Daha resmen kurulmadan kurulun birinci aktifliği olan KKTC’deki Kıbrıs Medya Buluşması’na şahsen katılmış. Çoğunluğu Türkiye’deki mahallî gazete temsilcilerinden oluşan 50’ye yakın kişinin katıldığı buluşmada, Çavuşoğlu ile birlikte KKTC Cumhurbaşkanı ve bakanları da konuşma yapmışlar, ikinci gün Kıbrıs üzerine iki konuşma daha olmuş ve seyahatle toplantı bitmiş.
Konseyin ikinci aktifliği Bakü’de olmuş, yeniden Çavuşoğlu katılmış. Türkçe Konuşan Ülkeler Birliği’nin toplantısına denk getirilen toplantıyı Global Gazeteciler Kurulu ile Azerbaycan’ın Matbuat Şurası isimli İngilizce’de GONGO denen sivil görünümlü resmi gazetecilik örgütü birlikte düzenlemişler. Yeniden Türk ve Azerbaycanlı gazetecilerin katıldığı toplantıda Çavuşoğlu ve Azerbaycanlı milletvekilleri konuşmuş, toplantıdan “Tek millet, tek basın” başlıklı bir bildiri çıkmış.
Arada kurulun birtakım üyeleri İran’a, Ürdün’e gidip oradaki medya organlarını ve resmi gazetecilik örgütlerini ziyaret etmişler.
Bunlar güya milletlerarası bir teşekkül vasfı için maddedeki kâfi kaideleri oluşturmak ismine KKTC ve Bakü üzere kolay ulaşılır yerlerde yapılmış etkinlikler üzere görünüyor.
Nihayet Cumhurbaşkanı’ndan onay da Ekim ayında çıkmış.
Küresel Gazeteciler Konseyi’nin organize ettiği en büyük aktifliğin çabucak öncesinde.
Konseyin birinci defa resmi bir kurum olarak konut sahipliği yaptığı toplantının ismi 21. Dünya Rus Medya Kongresi.
Aslında 1999’dan beri Rusya’nın resmi ajansı ITAR-TASS’ın dünyanın her yerindeki muhabirlerinin katıldığı bir kongre bu.
Düzenleyen kurumun ismi da Dünya Rus Medya Kurulu (WARP). Hükümetten bağımsız dense de hiç o denli görünmüyor.
Bizdeki kurulla isim benzerliği herhalde dikkatinizi çekmiştir.
Gerçekten büyük bir tertipten bahsediyoruz. 85 ülkeden 160 Rus gazeteci katılmış, Ankara’da başlayan toplantıların akabinde tertip Kayseri, Kırşehir, Kapadokya, Konya ve Alanya seyahatleriyle devam etmiş.
21’inci kere Rus devletinin düzenlediği bu büyük tertibe 2019 yılında Türkiye ismine daha yeni kurulmuş Global Gazeteciler Kurulu konut sahipliği yapmış.
Anlaşılan Global Gazeteciler Konseyi’nin birinci kuruluş gayesi da bu büyük tertibe mesken sahipliği yapmak. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun en baştan itibaren ilgisinin sebebi de bu üzere görünüyor. Muhtemelen Rusya’daki Dünya Rus Medya Konseyi’nin muadili bir yapı olarak Global Gazeteciler Kurulu kurulmuş.
Bunu aylar öncesinden itibaren bu tertip için kurul liderinin Rus elçiliğiyle yaptığı görüşmelerle ilgili tweetlerinden çıkarmak mümkün.
Ne var ki bunda denebilir.
Fena mı bu sayede Türkiye’nin de bir Global Gazeteciler Kurulu oldu.
Sosyal medya hesabında yayınlanan fotoğraflara bakılırsa Konsey’in Ankara Kavaklıdere’de dört katlı görkemli bir genel merkez binası var.
Girişine “International Media Center” yazılmış bina Ankara’daki resmi kamu binalarına benziyor. Girişinde Atatürk’ün basınla ilgili bir kelamının olduğu bir lahit var, geride ikili bayrak olan makam odaları, toplantı salonları, gece ışıklandırmasıyla, her şey resmi bir kurum manzarasında….
Peki kurucuları ortasında lider Mehmet Ali Dim dışında öbür kimler var?
Konseyin onursal lideri duayen gazeteci Yavuz Donat.
Yine sitelerindeki sırayla başka kurucular şöyle: DHA (Demirören Haber Ajansı) Genel Müdürü Salih Zeki Sarıdanişment, Sabah Ankara Genel Yayın Müdürü Osman Altınışık, Habertürk Ankara Temsilcisi Bülent Aydemir, Azerbaycan Parlamento Jurnalistleri Birliği Lideri Elşad Eyvazlı, Akit Ankara Temsilcisi Hacı Güzel, TRT Daire Lideri Amber Türkmen, Milliyet Spor Müdürü Tayfun Bayındır, DHA Kıbrıs Temsilcisi Sefa Karahasan, Kayseri Gazeteciler Cemiyeti Lideri Veli Altınkaya, Trakya Gazeteciler Cemiyeti Onursal Lideri Lütfü Karakaş…
Böyle uzuyor liste.
Konseyin sitesine ve toplumsal medya hesaplarına göz gezdirince,
Ankara’da bakan, bakan yardımcısı, genel müdür düzeyinde karşılıklı plaketlerin, armağanların verildiği bol bol nezaket ziyaretleri ve kurulun genel merkezine yapılan güzel olsun ziyaretleri görülüyor.
Küresel Gazeteciler Kurulu, şimdiden 79 ile de temsilci atamış. Doğal Cumhurbaşkanı imzasıyla kurulmuş bir kurul olduğundan birtakım vilayetlerde Valiler, vali yardımcıları temsilci olarak atanan gazetecileri makamlarında ziyaret etmişler. Ülkemizde gazetecilere verilen kıymet manasında örnek ve göz yaşartıcı görünümler bunlar.
Mesela Habertürk gazetesinde şöyle bir haber var:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla kurulan ve Türkiye genelinde de teşkilatlanmasına süratli bir biçimde başlayan Global Gazeteciler Kurulu Nevşehir Başkanlığı’nı Vali İlhami Aktaş ziyaret etti.”
Örnek bir davranış.
Tabii ki kurul kendisinden bekleneceği üzere örneğin, sarı basın kartıyla ilgili tartışmalar çıkınca çabucak Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı’nı mentionlayarak takviye açıklaması yapmış: “Arzuladığımız “Temiz toplum” ismine, “Temiz siyaset” diyorsak “Temiz medya” da diyebilmeliyiz. Basın Kartı için aranan nitelikler gazetecilik mesleğinin prestijini korumak için elzemdir. Bunu siyasete tahvil etmek yanlışsız değildir.”
Ne diyelim, iyi olsun.
Artık gazetecilerin de Ankara’da geceleri aydınlatılan dört katlı bir genel merkez binası, haklarını savunacak bir Global Gazetecilik Kurulları var.
Rusya’da, Azerbaycan’da, İran’daki emsal ‘bağımsız’ medya kurumlarının da artık Türkiye’de karşılıklı bilgi alışverişi yapıp, gidip gelebilecekleri, bir muhatapları oldu.
Türkiye’de medyanın özgür olmadığıyla ilgili temelsiz haberlerin arşa çıktığı bir periyotta, Ankara’nın ortasındaki “International Media Center”a büyük misyonlar düşüyor. Bol bol plaketleşilsin, kent şehir, ülke ülke gezilsin, değerli günlerde açıklamalarla algı operasyonlarına artık bir dur densin.
Küresel güçler, global gazetecilik nasıl yapılırmış görsün!”