Bir arkadaşım, geçenlerde “İnsanların ilahlarına çocuklarını kurban ettiği son tarih ne vakit?” biçiminde ironik bir göndermede bulundu. Ona “Eşrefi mahlûkat için Hz. İbrahim, olağan mahlûkat açısından bilmiyorum.” diye yanıt verdim.
Malumunuz, “kurban” sözlük anlamıyla “yaklaşmak, yakınlık sağlamaya vesile olan şey” anlamına gelir. İlkel toplumlarda daha çok korkulan gücün öfkesini dindirmek için başvurulan bir yoldur. Mesela yıldırım üzere taşkın bir tabiat olayının ardından en sevilen yiyecek yüksek bir yere bırakılır. Bunun manası şudur: “Bunu al ve bir daha da bana kızma!”
Daha sonra bu gücün yerini dinler almıştır. Böylelikle kurban vermenin altında yatan sebepler de değişmiştir. Bunu “Sırf sen istediğin için sana en sevdiğim şeyi feda ediyorum.” şeklinde formüle etmek mümkündür. Ama bunun altında saklı bir saik de yok değil: “Her halde sen de beni unutmazsın!”
BU YOLA KİMLER BAŞVURUR
Tarihin çeşitli devirlerinde insanların, tahıl, hayvan ve hatta insan kurban ettikleri görülmüştür. Fakat birinci Tevrat’ta karşımıza çıkan, Yeni Ahit ve Kuran’da da yer alan Hz. İbrahim olayıyla insanın kurbanlık vasfı sona ermiştir. Hristiyanlıkta ise İlah için rastgele bir kurban kesilmez. Zira bu inanca nazaran kurban, Hz. İsa’nın kendisidir.
Kısacası Kurban, bir şeyin dinî ya da öbür maksatlarla üstün güç lehine tüketilmesi biçimidir. Geçmişte kurban konusunda birtakım manevi saiklerle hareket eden insanoğlu, günümüzde artık maddi çıkarları için de bu yolu aracı kılmaktadır. “Bunu al ve isteğimi yerine getir!” gibisinden.
Mutasyona uğradığı formuyla bu sembolik sunağın hukuk düzlemindeki karşılığı ise “rüşvet”tir.Bu yola çoklukla kimler başvurur? Doğal ki hakkı olmayanlar.
Malumunuz geçenlerde AK Parti Çorum Bayan Kolları Lideri ve Belediye Meclis Üyesi Meryem Demir, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yapılan bir toplantıda “İnsan kendi ömründen geçebilir. Ancak bazen diyorum ki, çocuklarımın ömründen alsın size versin!” dedi. Sayın Erdoğan buna her ne kadar “Haşa!” diye itiraz ettiyse de kelam gayesine ulaşmıştı bir defa…
Söyleme bakıldığında bu bayan, Allah’tan, çocuklarının hayat müddetlerinin Cumhurbaşkanı Erdoğan lehine azaltılmasını istemektedir. Münasebetiyle bu türlü bir tabir mutlaka bir kurban ritüelidir. Bu “Ben sana kurban olurum!” formundaki sevgi gösterisinden farklıdır. Kişi kendini feda ederse bu intihar olur. Kurban aksiyonunda malvarlığının kişi aleyhine azalması kelam mevzusudur. Bu bayan tam da bunu istemektedir. Hem de çocuklarını ömür haklarını, tasarruf edilebilecek birer meta üzere görerek.
KONU HERKESİ İLGİLENDİRİYOR
Hiç kimsenin “Bundan sana ne?” demeye hakkı yoktur. Mevzu birçok konuda herkesi ilgilendirir. Bu şahıs, bir anne ve üstelik bir kentin de bayan kolları lideri. Yani ferdî bir hareket olarak algılanarak geçiştirilemez. Yaşına bakıldığında, çocukları üzerinde bir velayet hakkı kelam bahsidir. Velayet hakkı da kamu sistemi kapsamında bedellendirilen davalardandır. Bu nedenle hâkimin res’en müdahale etme yetkisi bulunmaktadır.
Türk Uygar Kanunu'nun 339. ve devamı unsurlarında ana ve babanın velayet hakkını kullanırken, çocuğun üstün faydasını gözetmekten kelam eder. Çocuğun üstün faydası belirlenirken onun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaki ve toplumsal gelişiminin sağlanması maksadının gözetilmesi gereklidir. (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi E: 2016/12054 K: 2016/11763 K.T.: 16.06.2016)
Kaldı ki ebeveynler çocuklarına sadece “kurban olur”, onları “kurban vermez”!.. Hasebiyle ismi geçen şahsın da bunu samimiyetle söylediğine inanmıyorum. Aksi takdirde bu düpedüz velayetin berbata kullanılmasını tabir eder. Velayet hakkının ebeveynler tarafından berbata kullanması ise, gerek Türk Uygar Kanunu'nun 348. Hususu gerekse Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'nin 9. Hususu uyarınca velayetin kaldırılması davasının sebeplerini oluşturmaktadır.
HANGİ İKBAL BEKLENTİSİ BEŞERE BU TÜRLÜ BİR CÜMLEYİ KURDURABİLİR
Söylem, içerik olarak, birine karşı duyulan ağır bir sevginin tabiri de olamaz. Tarihte önderlere gösterilen birçok sevgi ve bağlılık örneği vardır. Bir seferinde seçmenlerden biri Erdal İnönü’’nün önüne atılıp “Ölürüm yoluna!” deyince Merhum İnönü şöyle karşılık verir: “Dur, ölme! Bir oy bir oydur.” Yeniden bir mitingde “Vur de vuralım, öl de ölelim!” sloganı atılınca Alpaslan Türkeş şunu der: “Size hiçbir vakit ölün diyemem!”
Dikkat ederseniz üstteki örneklerde kişinin kendi canından vazgeçmesi kelam mevzusudur. Halbuki ismi geçen şahıs canını değil, ömürlerinin kendi tasarrufu altında olduğunu zannettiği çocuklarını feda etmektedir. Aklı başında bir annenin söyleyebileceği kelamlar değil! Olsa olsa “siyasal bir rüşvet” teşebbüsü olarak isimlendirebileceğimiz bu garabet durum bile, “köşe kapmaca” yarışında geldiğimiz noktanın vahametini göstermektedir. Hangi ikbal beklentisi beşere bu türlü bir cümleyi kurdurabilir?
Sonuç itibariyle; bir ebeveyn olarak, bir çocuğun ömür müddetinin, bir yetişkin lehine kısaltılması temennisini hiçbir yere oturtamadım. Bir kul olarak benim bile kabul edemeyeceğim bu türlü densiz bir talebi hangi Râb kabul eder? Ben rabbimden eminim, ya siz?
Gazetecilerin birilerine “kurban” edilmeyeceği bir tertip umuduyla, Silivri’ye kucak dolusu selamlar…
Ramazan Bulut