Aralarında eski MİT Müsteşarı Sönmez Köksal’ın ve eski Dışişleri Bakanlığı Müsteşarlarının da bulunduğu 126 emekli diplomat, Kanal İstanbul tartışmalarıyla gündeme gelen Montrö Sözleşmesi’ne ait “Montrö Duyurusu” başlıklı yazılı bir açıklama yaptı.
Diplomatlar, “Atatürk Türkiye’sinin, Lozan Antlaşması’ndan sonra en büyük diplomasi başarısı olan Montrö Mukavelesi’nin tartışmaya açılması Türkiye’nin İstanbul-Çanakkale Boğazları ile Marmara Denizi üzerindeki mutlak egemenliğinin kaybedilmesine yol açar” görüşünü ileri sürdüler.
“Türkiye Cumhuriyeti üzerinde çeşitli emelleri olan devletlerin çıkarına hizmet edecek olan Kanal İstanbul’dan vazgeçilmelidir” davetine da yer verilen açıklamanın tam metni şöyle:
“Kanal İstanbul, Montrö Mukavelesi’ni tartışmaya açacaktır. Atatürk Türkiye’sinin, Lozan Antlaşması’ndan sonra en büyük diplomasi başarısı olan Montrö Mukavelesi’nin tartışmaya açılması ise Türkiye’nin İstanbul-Çanakkale Boğazları ile Marmara Denizi üzerindeki mutlak egemenliğinin kaybedilmesine yol açar.
Montrö, Türkiye Cumhuriyeti’nin, ülkenin askerden arındırılmış, milletlerarası idareye ve kontrole bırakılmış son kesimi üzerinde mutlak egemenliğini tescil eden dokümandır.
Montrö, Boğazlar üzerinde yüzyıllar süren ve Osmanlı Devleti’nin ortadan kalkmasına varan tarihi sürecin tekrarlanmasını önleyecek desteğimiz, kozumuzdur.
Montrö, Türkiye’nin rastgele bir savaşta, savaşan taraflardan birinin yanında istemeden savaşa girmesini önleyen bir mukaveledir.
Montrö, Rusya’nın da güvenliğinin temel bir dokümanıdır. Rusya, 1936’nın şartlarında, vaktin Türkiye Cumhuriyeti’nin Avrupa ve Dünya siyasetindeki pozisyonu, tartısı ve güvenilirliği nedeniyle güvenliğini Türkiye’nin ihtiyarına ve kararına bırakabilmiştir. Fakat, Sözleşme’nin imzasını takiben, Boğazlarda daha fazla kelam sahibi olabilmek için Türkiye’yi ikili bir yardımlaşma muahedesi yapmaya zorlamak istemiştir. Atatürk, İnönü ve T. Rüştü Aras, Montrö varken öteki muahedeye gerek olmadığı ve Montrö’yü tartışmaya açmanın, Türkiye’ye kazandıklarını kaybettireceği kanısı ile bunu kabul etmemişlerdir. Rusya Boğazlar üzerindeki sav ve beklentilerinden bugün de vazgeçmemiştir.
Montrö Sözleşmesi’ne taraf olmayan ve Sözleşme’yi Karadeniz’e dilediği üzere çıkmasının önünde pürüz olarak gören müttefikimiz ABD, yıllardır Montrö’yü ortadan kaldırmaya yahut kendisinin de taraf olacağı yeni bir kontrat yapılmasını sağlamaya çalışmaktadır. Kanal İstanbul ve ÇED Raporu’nda kelamı edilen Çanakkale Kanalı, ABD’nin Montrö’yü tartışmaya açmak hedefine hizmet edecektir.
Montrö Mukavelesi’nin tartışmaya açılması, Türkiye’ye bütün bu kazanımlarını kaybettirebilecek yaşamsal bir egemenlik ve güvenlik, velhasıl gerçek bir beka sıkıntısına yol açacaktır. Türkiye Cumhuriyeti üzerinde çeşitli emelleri olan devletlerin çıkarına hizmet edecek olan Kanal İstanbul’dan vazgeçilmelidir.
Kamuoyuna hürmetle duyururuz.”
MONTRÖ DUYURUSUNA İMZA ATAN EMEKLİ MİSYON ŞEFLERİ
*Be (Büyükelçi)
*Be Süha Umar, Başkonsolos Engin Ansay, Be Yalım Eralp, Be Ergün Pelit, Be Ömer Ersun, Be Başkan Özar, Be Oya Tuzcuoğlu, Be Selçuk İncesu, Be Yusuf Buluç, Be Umur Apaydın, Be Tuluy Tanç, Be Çınar Aldemir, Be Halil Akıncı, Be Aydan Karahan, Be Ali Yakıtal, Be Varol Özkoçak, Be Duray Polat, Be Sina Baydur, Be Erhan Öğüt, Be Pulat Tacar, Be Ümit Pamir, Be Murat Bilhan, Be Barlas Özener, Be Mengü Büyükdavras, Be Ahmet Banguoğlu, Be Murat Sungar, Be Dicle Kopuz, Be Sevinç Dalyanoğlu, Be Ömür Orhun, Be Osman Korutürk, Be Sencar Özsoy, Be Oktay Aksoy, Be Engin Türker, Be Mustafa Akşin, Be Mehmet Görkay, Başkonsolos Betin Yiğit, Be Senbir Tümay, Be Nuri Yıldırım, Be Feryal Çotur, Be Numan Hazar, Be İstek Türmen, Be Ali Hikmet Alp, Be Sumru Noyan, Be Süha Noyan, Be Mümin Alanat, Be Turan Moralı, Be Ali Nazım Belger, Be Celalettin Kart, Be Ali Arsın, Be Selahattin Alpar, Be Ateş Balkan, Be Faruk Loğoğlu, Be Oğuz Özge, Be Teoman Sürenkök, Be Sönmez Köksal, Be A. Ferit Ülker, Be Nazmi Akıman, Be Kurtuluş Taşkent, Be Ertuğrul Kumcuoğlu, Be Namık Tan, Be Tahsin Burcuoğlu, Be Uğur Arıner, Be İzzet Zincir, Be Nurettin Karaköylü, Be Orhan Aka, Be Volkan Vural, Başkonsolos Beyza Üntuna, Be Tugay Uluçevik, Be Fatih Ceylan, Başkonsolos Erol Etçioğlu, Be Akın Alptuna, Be Altan İnanç, Be Filiz Dinçmen, Be Üstün Dinçmen, Be Selim Karaosmanoğlu, Be Uluç Özülker, Be Ömer Altuğ, Be Mehmet Ali İrtemçelik, Be Ahmet Arda, Başkonsolos Alev Selamoğlu, Be Kaya Türkmen, Be Doğan Akdur, Be Kadir Hidayet Eriş, Be Osman Ulukan, Be Koray Taygay, Be Taner Baytok, Be Güner Öztek, Be Şule Soysal, Be Veka İnal, Be Naci Sarıbaş, Be Temel İskit, Be Bilge Cankorel, Be Adnan Başağa, Be Gün Gür, Be Onur Öymen, Be Ferhat Ataman, Be Şükrü Elekdağ, Be Ercüment Ahmet Enç, Be Naci Akıncı, Be Kemal Gür, Be Ünal Maraşlı, Başkonsolos Ayşe Esen Öğüt, Başkonsolos Gönül Dalyanoğlu, Be Vefahan Ocak, Be Ünal Ünsal, Be Bahattin Gürsöz, Yönetici (Bm) Üner Kırdar, Be Tomur Bayer, Be Erdoğan Aytun, Be Erdinç Erdün, Be Nazım Dumlu, Be Uğur Ergun, Be Haluk Ilıcak, Be A. Hakan Okçal, Be Erdoğan İşcan, Be Erhan Yiğitbaşıoğlu, Be Başkan Alaybeyi, Be İlhan Yiğitbaşıoğlu, Be Kenan Tepedelen, Be Mithat Rende, Be Burhan Ant, Be Erkan Gezer, Be Hüseyin Pazarcı, Be Şakir Fakılı, Be Hüseyin Çelem, Be Özdem Sanberk.