HaberTürk muharriri Murat Bardakçı, bugünkü köşesinde “’Komünist bûsesi’ âdeti artık de olsaydı dünyanın Korona ve sonrasındaki hâlini düşünün” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Murat Bardakçı, koronavirüsle birlikte toplumsal uzaklığın hayatımızda yer edeceğine ve birtakım alışkanlıklara da son vereceğine işaret etti. Bardakçı, bir dostla müsabakada sarılmaların, kucaklaşmaların yapılmayacağını belirtirken yalnızca “merhaba” demekle kalınacağını söz etti.
Bardakçı yazısında, “Sosyalist kardeşlik busesi” ismi verilen 1930’larda Sovyet başkan Stalin vaktinde yaygın hale gelen adetten bahsetti. Sol tersi açıklamalarıyla da gündeme gelen Bardakçı’nın “Sovyet kardeşlik busesi olsaydı dünyanın hali ne olurdu” demesi ise dikkat çekti.
İşte Murat Bardakçı’nın o yazısı:
İşin erbâbı hekimlerin söylediklerine bakılırsa Koronavirüs belâsı hayatımızdan birkaç ay sonra yavaş yavaş çıkmaya başlayacak lakin giderken birtakım alışkanlıklarımızı da beraberinde götürecek…
Artık o denli bir dostumuzla karşı karşıya geldiğimizde eskisi üzere sarılmalar, kucaklaşmalar, şapır şupur öpüşüp koklaşmalar, vesaire üzere samimiyet ve muhabbet gösteren hareketleri daha çok uzun süre yapamayacağız…
Buluştuğumuz veya yolda gördüğümüz sevdiklerimize karşılıklı olarak “Merhabaaa!” vesaire dedikten sonra kucaklaşıp öpüşmek âdetimizdir lakin biz bu işi makul sonda tutarız, öpüşme faslını hem bûseyi kondurduğumuz yer hem de mühlet bakımından o denli abartmayız…
Şapır şupur öpüşmenin cılkını çıkartanlar, bir vakitlerin komünist önderleri idi… Birbirlerinin o denli yanağını öpmez, dudaklara yumulurlar ve uzun uzun dudak dudağa bûse teatisi yaparlardı!
Âhı gidip vâhı kalmış, birer ayakları nerede ise çukurda iki adamın milletin gözünün önünde eskilerin “dil kavgası” dedikleri formda dudaklarını vantuz üzere karşılıklı olarak birleştirdiklerini düşünün! Tahminen içiniz kabarır ve “Iııııııı!” deyip başınızı çevirirdiniz, veya kazık kadar heriflerin bu hâline bakıp kahkahayı basardınız; her ikisi de mümkündü…
* Fransız fotoğrafçı Régis Bosu’nun yakaladığı ve “Komünist bûsesi” fotoğraflarının klâsiği olan meşhur kare: Sovyetler Birliği ile Doğu Almanya’nın başkanları, Leonid Brejnef ve Eric Honeker, Berlin’de 7 Ekim 1979’da birbirlerinin dudaklarına yumulmuş halde.
İnsanı öpüşmekten soğutan bu çeşit muhabbet gösterisine siyaset terminolojisinde “Sosyalist kardeşlik busesi” derlerdi. 1930’larda, tâââ Stalin vaktinde yaygın hâle gelen bu âdet, 1964 ile 1982 ortasında Sovyetler Birliği’nin başında bulunan Leonid Brejnev’in yakaladığı herifi, yani komünist başkanı dudağından öpme merakı yüzünden bütün dünyanın dikkatini çekmiş, buse faslını bir kesim kahkahalarla karşılarken bir öbür kesim de dehşet içerisinde seyretmişti.
Sovyet başkanların dudaklarına yapışıp öpmeye muvaffak olamadıkları tek komünist başkan, Çin’in meşhur Mao’su idi… Moskova’nın Brejnev’den evvelki hâkimi ve birebir halde dudağa asılma meraklısı olan Nikita Kruşçev 1959’da Pekin’e gittiği vakit Mao ile biraraya geldiğinde dudaklarını Mao’nun dudaklarına yapıştırmak için atak etmiş ancak Mao bir adım geriye çekilip Kruşçev’in atılımını boşa çıkarmış ve yalnızca tokalaşmakla yetinmişti…
* Doğu Almanya Cumhurbaşkanı Erik Honeker’in dudakları her Sovyet önderinin alâkasını çekmiş olmalı ki, Sovyetler’in son başkanı Mihail Gorbaçov da 21 Nisan 1986’da Honeker’i bu türlü öpmüştü.
Burada, Sovyetler’in ayakta olduğu yıllarda çekilen, “sosyalist kardeşlik bûsesi” denen ve kazık kadar adamların milletin önünde birbirlerinin dudaklarına yumulmalarının fotoğraflarını ve önderlerin hanımlarının da modaya uymalarının örneklerini görüyorsunuz.
İlk sırada yeralan ve Doğu Almanya’nın kuruluşunun 30. yıldönümü münasebeti ile Doğu Berlin’e giden Leonid Brejnev ile Komünist Doğu Almanya’nın başkanı Erik Honneger’in 7 Ekim 1979’da şapur şupur öpüşmelerini gösteren fotoğraf, “Sosyalist kardeşlik busesi” manzaralarının klâsiğidir. Fransız fotoğrafçı Régis Bosu’nun yakaladığı bu kare uzun yıllar hem siyaset hem de mizah dünyasına sermaye olmuş, Berlin Duvarı’nın yıkılmasının akabinde 1990’da duvarın Doğu kısmına graffiti olarak çizilmiş ve bu çizim graffiti sanatının şâheseri kabul edilmiştir.
Yayınladığım öteki “komünist bûsesi” manzaralarının nerede ve ne vakit çekilmiş olduklarını herbirinin altındaki açıklamalarda görebilirsiniz…
Bu âdetin Sovyetler’de hâlâ devam etmiş olduğunu düşünün: Adamlar bu türlü şapır şupur öpüştükçe Koronavirüs Doğu Bloku’nu doruktan itibaren biçmeye başlardı!
* Kocaları şapır şupur öpüşür de hanımları dururlar mı? Sovyet başkan Leonid Brejnev’in karısı Ludmilla Brejnev, 1979’da Doğu Alman başkan Erik Honeker’in karısı Erica Honeker ile dudak dudağa…