Her ne kadar toplumsal ve siyasi dinamikler içinde ortaya çıkmışlarsa da, birlik ve bütünlüğümüze musallat olmuş tüm terör örgütlerinin (FETÖ, PKK/KCK, DEAŞ vb); bunları vakit içinde kullanabileceğini fark ederek kurgulayan ve kullanan emperyal güçler tarafından bir tehdit haline getirildiği aşikârdır. Temelinde birer asimetrik tehdit vasıtası olan bu örgütleri kullanan güçlerin gayeleri ve usulleri nelerdir ve mani olmak için ne yapmak gerekir?
Ünlü Prusyalı teorisyen Clausewitz, 1832 tarihli “Savaş Üzerine” (On War) isimli yapıtında (1. kitap, 1. bölüm), her türlü uğraşa hazır olmak için “Millet, Hükümet (Yönetim) ve Ordu” üçlüsü (trinity) ortasında kurulması gereken istikrarın değerine işaret eder: “…Bunlardan bir adedini hesaba katmak istemeyen, ya da bunların ortasında keyfi bir bağ kurmaya yönelen teori, derhal gerçekle o denli bir çelişkiye düşer ki, sadece bu yüzden tüm pahasını yitirir.”
Mustafa Kemal Atatürk de birebir gerçeğe şu kelamlarıyla dikkat çeker: “…hazırlamak ve tamamlamak zorunda bulunduğumuz savaş vasıtalarının ne olduğunu arz edeyim: Tam üç vasıtanın hazırlığının kâfi olduğunu görmek gereğini duyuyorum. Birincisi, en değerlisi ve asıl olanı direkt doğruya milletin kendisidir… İkinci vasıta, milleti temsil eden Meclis’in ulusal isteği ortaya koymakta ve bunun gereklerini inanarak uygulamakta göstereceği kararlılık ve yiğitliktir… Üçüncü vasıta …ordumuzdur…”
Sonuçta, her türlü uğraşın gayesinde de, aksi tarafta bu üçlü sacayağını oluşturan ögelerin birbiriyle bağının kopartılarak sistemin çökertilmesi olduğunu söyleyebiliriz. “The Utility of Force” isimli kitabında İngiliz General Smith, konvansiyonel bir savaşta maksat aykırı ordunun savaşma azim ve iradesini kırmak iken; asimetrik çabalarda amacın, ordunun yıpratılarak, devlet ve milletin iradesini kırmak olduğunu belirtiyor.
Görüldüğü üzere, savaşmadan kazanmayı amaçlayan asimetrik uğraşlarda de kesin maksadı birebirdir: Millet, hükümet ve ordu birlikteliğini, ahengini bozmak, çökertmek!
YAŞAYARAK GÖRÜYORUZ…
Asimetrik uğraşların gittikçe konvansiyonel harplerin yerini aldığı çağımızda, M.Ö. 500’lerde yaşamış Çinli stratej ve kumandan Sun Tzu’nun hala büyük güçlere rehber olduğu anlaşılan kelamları de kıymetini korumaktadır: “…En düzgün strateji savaşmadan kazanmaktır… Akıllılar dövüşmeden kazanır, cahiller kazanmak için dövüşürler… Kurnazlık ve zımnilik denilen kutsal sanat! Senin sayende görünmez olmayı; senin sayende duyulmaz olmayı öğrenip, düşmanın yazgısını elimizde tutuyoruz…”
Ulu Başkan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, millet, meclis ve ordunun ehemmiyetini ortaya koyduğu üstte yer alan konuşmasına şu halde devam ediyor:
“…bu üç vasıta yahut gücün düşmana karşı oluşturduğu cepheler iki halde düşünülebilir: İç ve görünürdeki cephe… Asıl olan iç cephedir. Bu cephe bütün memleketin, bütün milletin meydana getirdiği bir cephedir. Görünürdeki cephe, direkt doğruya ordunun düşman karşısındaki silahlı cephesidir. Bu cephe sarsılabilir, değişebilir, yenilebilir. Ancak, bu durum hiçbir vakit bir memleketi, bir milleti yok edemez. Değerli olan, memleketi temelinden yıkan, milleti esir ettiren iç cephenin çöküşüdür. Bu gerçeği bizden çok daha güzel bilen düşmanlar, bu cephemizi yıkmak için asırlarca çalışmışlar ve çalışmaktadırlar. Bugüne kadar muvaffakiyet da sağlamışlardır. Nitekim, ‘kaleyi içinden almak’ dışından zorlamaktan çok kolaydır. Bu amacı gerçekleştirmek için içimize kadar sokulabilen bozguncu mikropların ve casusların varlığını argüman etmek yerindedir…”
Yaşayarak görüyoruz ki,Atatürk’ün gayretler içinde gelişen deneyimlerine dayanarak tekemmül etmiş bu uyarıcı tespitleri hala geçerliliğini korumaktadır. Türkiye’ye ve yakın etrafımızdaki öteki ülkelere tehdit teşkil edecek formda beslenip kullanılan terör örgütleri ile yapılmaya çalışılan budur. Bunu anlamak için yakın geçmişe, hala karşı karşıya olduğumuz tehditlere ve coğrafyamızda, hala bir bayrakları olsa da, artık bir devlet olarak tanımlamakta zorluk çektiğimiz ülkelere şuurlu bir formda bakmak kafidir.
Peki, ne yapılmalı, nasıl karşı koyulmalıdır? Bu noktada siyasetin rolünün devreye girdiğini söyleyebiliriz. Zira siyaset; her biri diğer bir açıklama getirmiş olsa da, birçok düşünüre nazaran, huzur, refah ve güvenliğin sağlanması maksadıyla devlet ve toplum ortasındaki etkileşimdir.
ELE ALINMASI GEREKEN KONU NE
Buradan yola çıkarak, siyasetin iç cepheyi her istikametten sağlamlaştırmak için bir vasıta olduğu söylenebilir. Demokratik bir sistemde önceliğin bu halde belirlenmesi siyasetin de millet nezdinde tercih edilir olmasını sağlar. Bu noktada ele alınması gereken öbür bir konu idare sistemleridir. Zira idare sistemleri; başta güçler ayrılığı ve denetim sistemleri olmak üzere, demokrasinin tüm kurumlarıyla o ülkede var oluş derecesini belirleyerek, siyasetin önceliklerinin uygun tayin edilmesine taban hazırlar.
Ülkemizdeki mevcut idare sistemini bu çerçevede değerlendirdiğimizde şu konular göze çarpmaktadır: Her ne kadar milletimizin çoğunluğunun kabulü ile gerçekleşmişse de, idare sistemimizde yapılan değişiklik, acı bir asimetrik tehdidin çabucak ardından, adeta bir savunma refleksi süratiyle teveccüh görmüştür. Gelinen noktada ise, mevcut sistemin millet iradesinin tecelli edeceği asıl makam olan Meclisin hareket alanını daralttığı ortaya çıkmıştır. Ayrıyeten güçler ayrılığını temin ve denetim sistemlerinin varlığı noktasında da gelişmiş demokrasilerden ayrışmaktadır. Bu nedenlerle, mevcut sistem, bilhassa iç ve dış siyasetin gerçek önceliklerle belirlenmesine uygun bir yer teşkil edip etmediği bakımından tekrar değerlendirilmeye muhtaçtır.
Bunun yanında, asimetrik çabayı ustalıkla kullanan emperyal güçlerin idare sistemimizdeki değişimi gerçekte nasıl yorumladığı da irdelenmesi gereken bir öteki konudur.
Bu mevzuda bize bir ışık yakacak en önemli tarihi örnek ise İstiklal Harbimizdir. İstiklal Harbimizin, şu an karşı karşıya olduklarımızdan çok daha büyük iç ve dış tehditlerin amansızca var olduğu bir ortamda, şimdikilerden çok daha az yeteneklerle kazanıldığı bir gerçektir. Harbin sonunda kazanılan zafer sonucunda, bize saygın bir Cumhuriyet emanet eden ulu başkan Atatürk; liderliğini yaptığı o ölüm-kalım uğraşında dahi temel alıp muvaffakiyete ulaştığı idare sistemi hakkında şunları tabir etmektedir:
-“…Bir millet kendi kuvvetine dayanarak varlığını ve bağımsızlığını temin etmezse şunun, bunun oyuncağı olmaktan kurtulamaz. Ulusal hayatımız, tarihimiz ve son dönemde yönetim biçimimiz, buna pek hoş kanıttır. Bu sebeple teşkilâtımızda ulusal güçlerin etken ve ulusal iradenin hâkim olması aslı kabûl edilmiştir…” (1920)
“Milletin saltanat ve hâkimiyet makamı yalnız ve fakat Türkiye Büyük Millet Meclisidir ve bu hâkimiyet makamının hükûmetine Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti derler…”(1922)
Sonuç olarak, bu coğrafyada gözü olanların bizi zayıf düşürme arayışlarının hiç bitmeyeceği, bilhassa beklenmedik asimetrik prosedürlerle çabalarına devam edecekleri muhakkaktır. Bunları öngörmek ve gerekli önlemleri daha aktiflikle alabilmek, ulusal birlik, beraberlik içerisinde, ortak aklı ve buradan türeyecek gücü kullanmakla mümkün olabilir.
Bu nedenle, bir yandan her türlü tehditle çabaya kararlılıkla devam ederken, öteki yandan “Millet, Hükümet, Ordu” üçlüsünü ve iç cepheyi her vakit en güçlü formda bulundurmak; Atatürk’ün işaret ettiği doğrultuda, önceliği buna vermek en faal hal stilidir.
Bu uğurda da, ulusal egemenliğin beden bulduğu ve ortak aklın en aktif kullanılma potansiyelini içinde barındıran Gazi Meclisimizi, bilhassa kurumlar üzerindeki kontrolü prestijiyle eskisinden daha aktif kılacak güçlü bir parlamenter sisteme yönelmek en geçerli yol olarak kendisini göstermektedir.
M. Erkal Kuzuoğlu