Almanya silah ihracatı açısından 2019’da rekor bir yılı geride bıraktı. Bilhassa savaş ve kriz bölgelerine yapılan ihracatlara karşı hem parlamento içinden hem de sivil toplumdan muhalif sesler giderek yükseliyor.
Berlin, İkinci Dünya Savaşı’nın bitiminden bu yana dış siyasetinde “temkinli” denebilecek bir yaklaşımı benimsiyor. Almanya, Avrupa Birliği (AB) dış siyasetinde en çok kelam sahibi olan ülkelerden olsa da kriz bölgelerine etkin müdahaleden kaçınıyor. Fakat iş, silah ihracatına gelince tablo değişiyor.
2019 yılı, Almanya’da silah ihracatı onayı hacmi açısından rekor bir yıl oldu. 2015 yılında ulaşılan 7 milyar 860 milyon euroluk silah ihracatı rekoru, 2019 tamamlanmadan ulaşılan 7 milyar 950 milyon euroyla kırılmış oldu.
Ekonomi Bakanı Peter Altmaier, geçen yıl silah ihracatında ulaşılan bu yüksek sayıya, 2017 yılındaki genel seçimlerden sonra hükümet kurma kademesinin uzun sürmesini gerekçe gösteriyor. Altmaier, mevzu ile ilgili daha evvel yaptığı açıklamada koalisyon kurma sırasında yaşanan gecikme nedeniyle bürokraside tıkanmaların meydana geldiğini kaydetmişti.
Muhalefetin tepki gösterdiği hususların başında ise, kriz ve çatışma bölgelerine ihracat onayı verilmemesi prensibi delinerek savaş müdahili devletlere ihracata yeşil ışık yakılması geliyor.
Ancak bu reaksiyon, sadece parlamentoyla sonlu değil. Almanya’nın silah ihracatı siyasetine karşı kamuoyunda da muhalif sesler giderek yükseliyor.
“SİLAHLARIN AKIBETİNİ BİLMİYORUZ”
Hafta başında Köln Üniversitesi’nde düzenlenen “Almanya’nın Türkiye Siyaseti: Sorunun mu tahlilin mü modülü?” başlıklı panelde de Almanya’nın silah ihracatı siyaseti ayrıntılı olarak tartışıldı. Köln Barış Forumu tarafından düzenlenen aktifliğe konuşmacı olarak; Sol Parti Milletvekili Sevim Dağdelen’in yanı sıra, gazeteci ve aktivist Wolfgang Landgraeber, Protestan Kilisesi Barış Hareketi’nden Rahip Christian Johnsen, müellif Doğan Akhanlı ve direktör Volker Lösch katıldı.
Muhalefet kanadından silah sevkiyatlarını ağır biçimde eleştiren isimlerden olan Sol Parti’nin Meclis Küme Lider Vekili Dağdelen, Almanya’nın Ankara’nın Suriye operasyonları sonrası dahi Türkiye’ye silah ihracatına devam ettiğini hatırlatarak kamuoyundan gizlenmeye çalışılan bir sürece şahit olunduğunu vurguladı.
DW Türkçe’den Sinem Özdemir’e açıklamada bulunan Dağdelen, 2019’daki silah ihracatı rekorunun Federal Almanya Cumhuriyeti’nin kuruluşundan beri ulaşılan en yüksek sayı olduğuna dikkat çekti. Kelam konusu silahların üçte birinin “NATO ve AB’nin dışındaki üçüncü ülkelere gönderildiğini” söyleyen Dağdelen, “Bu silahların akıbeti hakkında hiçbir fikrimiz yok. Bu da bir skandal niteliğinde” diye konuştu.
Almanya’ya geçen yıl yapılan yaklaşık 10 bin silah ithalatı müracaatından yalnızca yüzde 0,1’inin reddedildiğine dikkat çeken Sol Partili milletvekili, bunu “her gelen başvuruyu onaylama pratiği” olarak tanımlıyor.
Dağdelen, Türkiye’de siyasi tabloyu ve Ankara’nın Suriye’nin kuzeyine müdahalesini her fırsatta eleştiren Alman hükümetinin bölgede yaşananlar için bir nevi “timsah gözyaşları” akıttığını lakin başka yandan silah sevkiyatına da devam ettiğini lisana getiriyor.
RAKAMLARLA ALMANYA‘NIN SİLAH İHRACATI
Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) Mart 2019 tarihli raporuna nazaran, Almanya 2014-2018 periyodunda silah ihracatını bir evvelki periyoda nazaran yüzde 13 artırarak küresel silah ihracatında dördüncü sıraya yerleşti.
Bu periyotta Almanya’nın toplam silah ve teçhizat ihracatındaki en büyük Güney Kore aldı. Toplam ihracatın yüzde 19‘u bu ülkeye giderken; Güney Kore’yi yüzde 10 ile Yunanistan ve yüzde 8 ile İsrail izledi.
Ekonomi ve Güç Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran, Almanya’da silah ve teçhizat ihracatları açısından rekor yılı olan 2019‘da onay verilen toplam ihracat hacmi 8 milyar euroyu geçti. 7 milyar 860 milyon euro ile Federal Almanya tarihinin en yüksek silah ihracat yılı olan 2015’in rekoru, geçtiğimiz yıl 15 Aralık prestijiyle ulaşılan 7 milyar 950 milyon euro hali hazırda kırılmıştı. Bu rekor ihracatta en yüksek hisse, 1 milyar 770 milyon euro ile Macaristan’ın oldu. Bu ülkeyi 802 milyon euro ile Mısır takip ederken üçüncü sırada 483 milyon euro ile ABD geldi.
Yemen’de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonda yer alan Mısır’ın ikinci, Birleşik Arap Emirlikleri’nin ise dokuzuncu sırada yer alması reaksiyon çekti. Almanya’da 2017’de Hristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) ve Toplumsal Demokrat Parti ortasında imzalanan koalisyon mutabakatında Yemen’deki savaşa direkt müdahil olan devletlere silah ihracatı yapılmayacağı belirtilmişti.
Hükümetin 2019’da yeşil ışık yaktığı 8 milyar euroyu aşkın ihracatın 2 milyar 500 milyon eurodan fazlası savaş silahları için verildi. NATO ya da Avrupa Birliği üyesi olmayan üçüncü ülkeler yaklaşık 817 milyon euroluk savaş silahı ihracatı onayı alırken, bu ülkelere verilen toplam silah ve askeri teçhizat hacmi 3 milyar 500 milyon euroyu aştı.
TÜRKİYE’YE SAVAŞ SİLAHLARI İHRACATINDA ARTIŞ
Ekim 2019 prestijiyle Türkiye’ye onay verilen savaş silahları ihracatı da 250 milyon euroyu aştı. Böylelikle Türkiye’ye yapılan silah ihracatı hacmi, şimdi yıl tamamlanmadan, 2005 sonrası en yüksek sayılara ulaşmış oldu.
2018 yılında Ankara’ya savaş silahı ihracatı hacmi 242 milyon 800 bin euro ile Almanya’nın toplam savaş silahı ihracatı hacminin (770 milyon 800 bin euro) üçte birini oluşturmuştu.