İngiltere’de mahkeme, iç istihbarat kurumu MI5’in casus ve muhbirlerinin ortalarında cinayet ve azabın de bulunduğu hataları işlemesini kanunlara uygun buldu. Davalı insan hakları örgütleri temyize gidecek.
İngiltere’de Soruşturma Yetkileri Mahkemesi (IPT), iç istihbarat kurumu MI5 için çalışan casus ve muhbirlerin, ortalarında cinayet ve azap üzere şiddet hareketlerinin de yer aldığı ağır hataları işlemesinin maddelere uygun olduğuna hükmetti. Karar, beş üyeli mahkemede üç üyenin oyu ile kabul edildi.
İstihbarat servisleri ile ilgili şikayetleri inceleyen Soruşturma Yetkileri Mahkemesi, dört insan hakları örgütünün MI5 çalışanları ile ilgili başvurusunu kıymetlendirdi.
DW Türkçe’nin haberine nazaran İnsan hakları örgütleri, direkt hükümet için çalışmayıp istihbarat toplayan casuslar ve muhbirlerin, ortalarında cinayet ve azabın de bulunduğu hataları işlemesine müsaade verilmesinin, İngiliz kanunları ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne alışılmamış olduğu gerekçesiyle mahkemeye başvurmuştu.
Konuya ait olarak görüş bildiren hükümet, MI5’in casuslar olmadan istihbarat toplayamayacağını ve terör ataklarını engelleyemeyeceğini belirterek, casuslara gerektiğinde kabahat sürece yetkisi tanınmasının gerekliliğine dikkat çekmişti. Hükümet, kelam konusu casus ve muhbirlere yargı dokunulmazlığı verilmediğinin de altını çizmişti.
“HALKI TERÖR TAARRUZLARINDAN KORUMAK İÇİN”
Hükümetin görüşüne takviye veren mahkeme, ülkede son vakitlerde düzenlenen ve ölümlere yol açan akınları örnek gösterdi.
Mahkemenin kararında, “Bu hadise, hukukun üstünlüğünün geçerli olduğu demokratik bir toplumda karşı karşıya kalınan en derin problemlerden birini ortaya koyuyor” sözü kullanıldı. 2017 yılında Manchester ve Londra’da düzenlenen akınlar hatırlatılarak, bu olayların “halkı ağır terör taarruzlarından korumak için istihbarat toplamanın ve öbür faaliyetlerin gerekliliğine vurgu yaptığı” kaydedildi. Mahkeme ayrıyeten, MI5 çalışanlarının dokunulmazlığı bulunmadığına işaret etti.
KARARA TEPKİLER
İçişleri Bakanlığı, mahkemenin kararını memnuniyetle karşıladı. Yapılan açıklamada, bâtın casusların MI5’in “temel araçlarından” biri olduğu belirtilerek, çalışmalarının “ülkenin güvenliği” için gerekli olduğu kaydedildi.
İnsan hakları örgütleri Privacy International, Reprieve, Pat Finucane Merkezi ve Adaletin Kabulü Komitesi kararı temyize götüreceklerini açıkladı. Privacy International örgütünden Ilia Siatitsa kararı eleştirerek, “Soruşturma Yetkileri Mahkemesi, MI5’in muhbirlerine İngiltere’de ortalarında şiddetin de bulunduğu ağır kabahatleri işlemeleri için gizlice müsaade verebilmesine hükmetti” dedi.
İnsan hakları örgütleri, MI5’in 1990’ların başından beri başvurduğu bu uygulamasının, eski Başbakan Theresa May’in 2018 yılında bu uygulamanın varlığını teyit etmesi ile ortaya çıktığını belirtiyor. Örgütler, İrlandalı avukat Pat Finucane’in Belfast’daki meskeninde İngiltere yanlısı militanlar tarafından 1989’da öldürülmesine ait bir rapora atıfta bulunuyor. 2012 tarihli rapor, devletin aktörlerinin katkısı olmaksızın avukatın öldürülemeyeceğine işaret ediyordu.