Abdullah Gül ve Ali Babacan’ın kuracağı partiyle ismi anılan eski Anayasa Mahkemesi Lideri Haşim Kılıç Escort Yenibosna açıklamalarda bulundu
Haşim Kılıç yargının en kıymetli problemlerini Karar dan Taha Akyol’a anlattı
Kılıç ın Karar veren hakim gerici ihanet hain uşak ve örgüt üyesi üzere ithamların endişesiyle bazen vicdanla Yenibosna Escort Bayan temasını kesmek zorunda kalıyor kelamları dikkat çekti
İşte o röportaj
Epeyce uzun ve olayların çok ağır yaşandığı bir periyotta AYM Lider Lider vekili ve üye olarak vazife yaptınız Artık emeklilik Yenibosna Escort hayatı nasıl gidiyor
Emekli olalı beşinci yılın içindeyim İnanın emekli olmuş bir insan psikolojisi içinde değilim Bir ofisimiz var Burada ülkemizin siyasi hukukî toplumsal ve ekonomik mevzular üzerinde uzman arkadaşlarla çalışmalar yapıyoruz Yaşanan sıkıntılara karşı ilgisiz ve duyarsız kalmayı vicdani değerlerimle bağdaştırmam mümkün değil
VESAYET YARGISI NASILDI
2012 yılında milletlerarası yargı ıslahatı sempozyumunda dün yargının siyaseti kuşatma uğraşlarına karşı çıktığınız üzere bugünde siyasetin yargıyı kuşatmasına müsaade vermeyeceğiz demiştiniz Yargı siyaseti nasıl kuşatıyordu
Türkiye çok partili siyasi hayata geçtikten sonra siyasi ve ideolojik niyet yapılarına lojistik dayanak sağlama gayesiyle yargı asker polis ve maliye üzere devlet güçleri siyaset kurumlarının ilgi alanına girmekten kurtulamamıştır Kendilerini muhafazakar milliyetçi kimlikle tanıtanlarla toplumsal demokrat laik kesitleri temsil eden iki ana akım ortasındaki siyasi gayret ağır olarak yargı ve asker üzerinde gerçekleşmiştir 12 Eylül 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliğine kadar yasama yürütme gücü muhafazakar ve milliyetçi eksende oluşurken yargı ve asker ise otoriter laik kesitin çizgisinde imaj vermiştir Yönetme yetkisini milletten alamayanlar yargı ve askeri ögelerle halkı hizaya getirme projelerini devreye sokmuşlardır Özetle yasama ve yürütme ile yargı asker ortasında kan uyumsuzluğu yaşanmıştır Askeri darbe ve muhtıraları bir tarafa bırakırsak bilhassa AYM ve Danıştay idari yargı verdiği yerindelik kararlarıyla Türk siyasi hayatında derin izler bırakmışlardır Siyasi parti kapatma atama kararnameleri özelleştirme kararları eski TCK nın 141 142 163 312 hususlarına ait mahkeme kararları hafızalardan silinmemiştir
Bir cümleyle söz etmek gerekirse güçler ayrılığının temel direği olan yargı sahip olduğu yetkilerini siyasi ve ideolojik yapıların intikam aracı olarak kararlarına yansıtırsa yargı kuşatması tespiti yapmak kaçınılmazdır
SİYASET YARGIYI KUŞATIYOR
Siyaset yargıyı nasıl kuşatıyor
Yargının tarafsızlık ve bağımsızlığının test edildiği yer kuşkusuz siyasi davalardır Öteki davalarda problemler daha çok teknik içeriklidir Bunların tahlilleri de sıkıntı değildir
12 Eylül 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliğiyle Türkiye siyasal ve toplumsal istikametten en önemli makas değişikliğini yaşamıştır Asker ve yargı kuşatmasından yorgun düşmüş bir toplumun çağdaş ve demokratik bir dünyada yaşama düşü yapılan bu değişiklikle gerçek olacaktı Ne yazık ki bu düş fazla uzun sürmedi Daha sonra terör örgütüne dönüşecek olan bir cemaatin başta yargı organları olmak üzere devlet kurumlarını işgali ile karşı karşıya kaldık Bu işgal bilhassa 15 Temmuz 2016 dan sonra odunsuz bir paklık hareketiyle ortadan kaldırıldı Lakin yargının tarafsızlık sorunu ortadan hiçbir vakit kaldırılamadı Siyasi iktidar ayrımı yapmadan söylüyorum Siyasi davalarda siyaset kurumları kendi ögelerinin lehine sonuçlanması için ahlaki insani ve üniversal tüm kuralları yok sayabiliyor Karar veren hakim gerici ihanet hain uşak ve örgüt üyesi üzere ithamların kaygısıyla bazen vicdanla temasını kesmek zorunda kalıyor Hatırlayın Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde toplantı nisabının 367 olması gerektiği yolundaki niyet AYM ne taşındığında periyodun ana muhalefet partisinin genel lideri istedikleri üzere karar çıkmaması halinde ülkede kan çıkar diye adeta yargıyı tehdit etmiştir Yeniden AYM nin internet kanallarının kapatılması hakkında verdiği iptal kararlarına karşı iktidarın insaf sonlarını aşan yansısı hukuk tarihinde yerini almıştır
Bugün sistem değişikliği sonunda yargının karşı karşıya kaldığı yeri savunmak mümkün değil Güçler birliğini yaşadığımız bir periyotta isimli idari ve mali yargının siyasi kuşatma sonunda fonksiyonsuz hale düşürüldüğü açıktır
MAZLUMLAR MAĞDURLAR
2012 deki konuşmanızda yeni mazlum ve mağdur yaratmayalım demiştiniz Yedi yıl geçti bugün yargıdaki durum ne
Hak ve özgürlük ihlaline sebep olan her davranış mazlum ve mağdur yaratır Geçmişte ve günümüzde yasama ve yürütmenin sebep olduğu mağduriyetler hala devam etmektedir Siyaset dünyasının neden olduğu bu mağduriyetlere uğrayanların sığınak yeri yargıdır Şayet yargı da hak ihlallerine sebep olursa hukuk güvenliğini sağlayamazsınız Hukuk güvenliği iktisadın temelidir Yatırım da para da bu güvenliğin bulunduğu yere gelir Ülkemizde an itibariyle hukuk devletinin öngörülebilirlik niteliği sıkıntılıdır Kimlik siyasetinin zalimce karar sürdüğü ülkemizde adalet ve özgürlük krizi yaşamaktan toplumun memnunluk endeksi epeyce düşmüştür Hem geçmişte hem de günümüzde yargının sebep olduğu hak ve özgürlük ihlali sorun olmaya devam ediyor AYM ye yapılan ferdi müracaatların yüzde yetmişini adil yargılama konusundaki hak ihlalleri oluşturmaktadır Söz ve inanç özgürlüğü ile terörü övme teşvik etme cürümleri ortasında hudut meseleleri yaşanmaktadır Geçmişte TCK 141 142 163 312 unsurları kullanılırken bugün TCK 299 314 hususları sopa aracı olarak kullanılmaktadır Cumhurbaşkanına hakaretten yirmi bine yakın soruşturma ve kovuşturma evrakının olduğu bir ülkeyi çağdaş ve demokratik ülke olarak tanımlayamayız Yargının özgürlüklere ait kararlarında yarattığı hudut meselelerini üniversal kriterler ışığında çözmesi gerekir Anayasanın 90 unsurunun son fıkrası bu mevzuda yargıya büyük inisiyatif sağlamaktadır Çağdaş yasal düzenlemeler mevcuttur Sorun maalesef uygulamadadır
FETÖ SEÇİMLERİ NASIL KULLANDI
10 Şubat 2015 günlü konuşmanızda yargıdaki seçimler yargıyı çürütüyor dediniz Fetö seçimleri nasıl kullandı
Türkiye de seçim yapılan kurumlar olağan siyasi partiler dışında siyasallaşmaktan kurtulamamıştır Derneklerde sendikalarda vakıflarda sivil toplum örgütlerinde siyasallaşma bir ölçüde anlayışla karşılanabilir Fakat devlet kurumlarının seçim yapılan her yerinde inanın siyaset hakim durumda Esasen seçimler demokratik ve çağdaş bir iştirak birebir vakitte da tahlil yoludur Kimlik siyasetinin her tarafı kasıp kavurduğu ülkemizde demokratik kültür sahibi olmayı beceremedik Daima söylenir yargıya kışlaya ve mescide siyaset sokulmasın diye Genelkurmay lideri ya da Diyanet işleri lideri neden seçimle gelmiyor Yargı bunlardan daha az mı ehemmiyete sahip ki seçimler oluyor Seçime karşıymışım üzere anlaşılmasını asla istemem Ancak demokratik olgunluğu ortaya koyamadık İdeolojik yapıların yargıyı ele geçirme aymazlığı ülkemizi çağdaş dünyadan epeyce uzaklaştırmıştır Esasen siyasi irade anayasayı değiştirerek HSYK oluşumuyla ilgili çağdaş bir düzenleme ortaya koydu Âlâ niyetle yapılmış bu düzenleme maalesef FETÖ tarafından sabote edilmiştir Örgütlü birbirini tanıyan güçlü bir irtibata sahip bu yapı HSYK da çoğunluğu ele geçirdi Sunulan demokratik imkanlar berbata kullanıldı ve sonuçta tüm yargıçların iştirakiyle oluşan seçimden Anayasa değişikliği ile vazgeçildi
SİYASETSİZ YARGI SINAVI
FETÖ faktörü olmasaydı yargıda seçim sistemi gerçek muydu Bugün seçim kaldırıldı Siyaset seçim ve atama yapıyor Durum nedir nasıl bir düzenleme gerekiyor
Kırk iki yıl devlette vazife yaptım Çok açık ve net söylüyorum FETÖ faktörü olmasaydı da yargıda yapılan seçimlerin yol açtığı siyasallaşmayı önlemeniz mümkün değildi Seçimin değerli kısmı kaldırıldı Fakat AYM HSK YSK üzere çok lakin çok değerli kurumlarda atama ve seçimler devam ediyor Düşünebiliyor musunuz AYM ve HSK üyelerinin büyük çoğunluğu siyasi bir partinin başkanı olan Sayın Cumhurbaşkanınca seçilmektedir Bu türlü bir sistemde bağımsız ve tarafsız bir yargı teşkilatını oluşturamazsınız
Yargıdaki seçimler yerine ne olması sorusuna dönük birtakım çalışmalarımı paylaşmak isterim İktidarda kim olursa olsun önereceğim iki mevzu hayati değer taşımaktadır Sıkıntıların büyük kısmı şahısların sübjektif dünyalarına bırakılan alanlarda ortaya çıkmaktadır Takdire bırakılan alanlarda adaleti tesis edemiyoruz Sübjektif alanlar objektif kurallarla kuşatılmalıdır
1 Hakim ve savcı alımlarında yapılan sözlü sınav ivedilikle kaldırılmalıdır Yerine iki dereceli yazılı imtihan yapılmalı en yüksek puan alanlar muhtaçlık ve puanına nazaran çağrılmalıdır
Hakim ve savcı adaylarının daha mesleğin başında kimi siyasi ve ideolojik yapılara esir olması önlenerek özgürleştirilmeleri sağlanmalıdır
2 Başta AYM HSK ve YSK olmak üzere yargı organlarına hem kendi içinde hem de dışardan yapılan seçim ve atama sistemleri büsbütün kaldırılmalıdır Seçimleri yapacak olan kurum ve bireyler eşitler ortasında oluşacak gruplar içinden KUR A prosedürüyle süreci gerçekleştirmelidir Eşit kümelerin oluşmasını sağlıklı bir formda düzenleyecek yol ve formüller epeyce fazladır
Yeter ki bağımsız ve tarafsız bir yargı organı oluşmasını isteyecek siyasi bir iradenin varlığı ortaya çıksın
BAĞIMSIZ YARGI NASIL
Nisan 2014 AYM nin yıl dönümündeki son konuşmanızda yargıya olan güvensizliğin yetkililerce güçlü halde dillendirilmesini yaşanan sıkıntıları çözmemektedir diyordunuz Çözmek için neler yapılmalı
Yargıdaki problemleri çözmek için öğrencinin hukuk fakültesine başladığı andan hakim ve savcı olması halinde emekli olduğu ana kadar geçen sürecin masaya yatırılması gerekir Bununla ilgili tahliller inanın epeyce fazla Her şeyden evvel hakim ve savcılarımızın vicdanlarını özgürleştirmeden tarafsızlıklarını sağlamamız epeyce güçtür Siyasi irade kim olursa olsun her fırsatta tarafsız ve bağımsız bir yargının kesinlikle olması gerektiğini vurguluyorlar Lakin eline geçirdikleri yargı kurumlarına seçme ve atama imkanlarından mahrum kalmayı asla istemiyorlar Yukarda belirttiğim iki teklif hakim ve savcılarımızı
Mahalle baskısından
Korkuya dayalı kendini muhafaza içgüdüsünden
Dışlanma telaşından
Vicdani problemlerden
uzaklaştırma konusunda değerli tesir yaratacaktır Bu hususta söylenecek çok şey var Samimi bir siyasi iradenin varlığı olmadıkça tahlilleri hayata geçiremezsiniz
AYM kontrol yapabilseydi bugün tartışılan KHK mağdurları üzere bir meseleyle karşılaşmayacaktık Esasen OHAL in yaşandığı süreçte bile yargı kararı olmadan kimsenin hatalı sayılamayacağı Anayasanın 15 Unsurunda açıkça belirtilmektedir
YARGI ISLAHAT PAKETİ
Beştepe de açıklanan yargı ıslahatı stratejisini bu açıdan nasıl buldunuz
Yapılan düzenlemeler olumlu ve gereksinimleri bir ölçüde karşılar nitelikte Tutukluluk mühletleri seri yargılama yordamı uzlaşma hususlarının genişletilmesi üzere düzenlemeler hayli değerli Söz özgürlüğüne ait bir düzenleme yapılmış fakat bunu uygulayacak cüret sahibi yargı mensuplarına gereksinim var
Mevcut iktidarın yönettiği periyot içinde birinci sırada yer alacak çok kıymetli bir düzenlemeyi belirtmeden geçemeyeceğim 2004 yılında Anayasanın 90 Hususunun sonuna eklenen fıkra yargı için adeta ihtilal niteliğinde bir değişikliktir Hak ve özgürlükleri genişleten bundan daha isabetli bir düzenleme olamaz Lakin üzülerek belirteyim yargı organlarımız bu maddeyi hayata geçirememiştir Yeni düzenlemedeki tabir özgürlüğüne ait değişikliği de kararlarına yansıtacaklarından emin değilim Tekrar ediyorum sorun uygulama uygulama ve uygulamada
AYM NİN OHAL KARARI
Anayasa OHAL kararları karşısında iptal davası açılamaz diyor AYM de buna nazaran kendini yetkisiz saydı kontrolsüz bir OHAL yaşadık Siz AYM incelemeydi diyorsunuz Açar mısınız
Öncelikle belirtmeliyim ki OHAL uygulamaları bir Anayasal hukuk rejimidir Anayasamıza Avrupa İnsan Hakları kontratının 15 Hususundan aktarılmıştır Avrupa mahkemesi OHAL durumunu şikayet halinde iki istikametten inceler Birinci evvel OHAL ilanını gerekli kılacak bir durumun olup olmadığını araştırır Bunu geçtikten sonra da çıkarılan KHK lerle yapılan düzenlemelerin olağanüstü durumun gerektirdiği ölçüde olup olmadığını tespit eder Bizim Anayasamızın 148 Unsurunda ise OHAL kararnamelerinin biçim ve temel bakımından AYM ye başvurulamayacağı öngörülmüştür Sorun kontrolsüz kalan KHK lerin olağanüstü kararnamelerde durumun gerektirdiği ölçü aşılırsa ya da harikulâde durumla ilgisi olmayan bahisler kararnameye dahil edilirse durum ne olacaktır
Bence AYM E 1990 25 K 1991 1 E 1991 6 K 1991 20 ve üçüncü sefer E 2003 28 K 2003 42 sayıları ile verdiği kararlarla olayı çözmeye çalışmıştır AYM sayılarını belirttiğim kararlarında fevkalâde hallerde çıkarılan KHK leri şu taraftan incelemeye tabi tutmuştur
OHAL periyodunda çıkarılan KHK lerin AYM kontrolü dışında tutulan bir nitelik taşıyıp taşımadığı
İsmi OHAL kararnamesi olsa bile içeriğinde OHAL i ilgilendirmeyen bir bahsin olup olmadığı
Bu taraftan yapılacak bir kontrolün Anayasanın 148 Hususunda öngörülen dava açılamaz yasağını etkisiz hale getirdiği söylenemez Şayet husus OHAL ile ilgili ise AYM kontrolü aslında yapılamayacaktır Fakat OHAL le ilgisiz birçok bahsin KHK ye girdiği çok açıktır Son yıllarda çıkarılan OHAL kararnamelerinin birinde örnek veriyorum üniversite rektörlerinin seçim tarzını kökten değiştiren bir mevzunun OHAL durumuyla ne ilgisi vardı AYM nin harikulâde hal KHK sinin niteliğini hiçbir formda incelemeden isminin OHAL kararnamesi olduğu gerekçesiyle kendini yetkisiz sayması hukuk devleti anlayışı ile asla bağdaşmamaktadır
AYM evvelki kararlarda olduğu üzere bir kontrol yapabilseydi bugün tartışılan KHK mağdurları üzere bir meseleyle karşılaşmayacaktık Hakikaten bu mevzuda ortaya çıkan rahatsızlık personel ihraçlarını OHAL Komitesi ismi altında bir kurumun incelemesinden geçirilerek yargı yolu açılmaya çalışılmıştır Esasen OHAL in yaşandığı süreçte bile yargı kararı olmadan kimsenin hatalı sayılamayacağı Anayasanın 15 Hususunda açıkça belirtilmektedir
HAŞİM KILIÇ KİMDİR
Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından 1990 yılında Sayıştay Kontenjanında AYM üyeliğine atandı 2007 ve 2011 yıllarında iki kez AYM Başkanlığına seçildi 2015 yılında emekli oldu Her bölümde özgürlükçü karar ve karşıoy yazılarıyla tanındı