ABD ile Taliban, Afganistan'da barış sürecini başlatan muahedeyi imzaladı.
“Afganistan'a Barışı Getirme Anlaşması” ismi verilen muahede, yaklaşık iki yıl ABD ile Taliban ortasındaki görüşmelere mesken sahipliği yapan Katar'ın başşehri Doha'daki Sheraton Hotel'de düzenlenen merasimle imzalandı. Muahedeye, ABD ismine ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Taliban ismine Siyasi Ofis Lideri Molla Abdulgani Berader imza attı.
Afganistan'da 19 yıldır devam eden savaşı sona erdirecek mutabakata nazaran, ABD, 135 gün içinde Afganistan'daki askerlerinin sayısını 8 bin 600'e indirecek. ABD ve müttefikleri, Taliban'ın muahedeye uyması halinde 14 ay içinde ülkedeki askerlerini büsbütün çekecek.
“VAATLERE AİT SOMUT ADIMLAR ATILMAZSA MUTABAKAT BİR HİÇ NİTELİĞİNDE OLACAK”
Anlaşmanın imzalanmasından evvel konuşan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Taliban'ın El Kural ile münasebetlerine son vermesinin müzakerelere ve muahedeye imkan sağladığını söyledi. Taliban’ın, terör örgütleriyle ortasına uzaklık koyması gerektiğini söz eden Pompeo, “Taliban, DEAŞ’ı mağlubiyete uğratmak için savaşa devam etmeli ve Afganistan vatandaşları için son haftalardaki şiddeti azaltan adımlarını artırmalıdır.” diye konuştu.
Anlaşmanın Taliban için bir imtihan niteliği taşıdığını söyleyen Pompeo, “Vaatlere ait somut adımlar atılmazsa mutabakat bir hiç niteliğinde olacaktır. Afganistan’ın geleceğine Afganlar karar verecektir. Bu muahede buna imkan sağlıyor.” dedi. Pompeo, “Afganistan'ın bir daha asla memleketler arası teröristler için bir üs haline gelmemesini sağlayacağız.” sözlerini kullandı.
“AFGAN MİLLETİ, İSLAMİ BİR İDAREYLE RAHATLAYACAK VE YENİ BİR ROTA ÇİZECEKTİR”
Taliban Siyasi Ofis Lideri Molla Abdulgani Berader de “Afgan halkı, 40 yıldır feci formda acı çekiyor. Burada bulunmamaları gereken yabancı güçlerin bu topraklardan çekilmesiyle Afgan milleti, İslami bir idareyle rahatlayacak ve yeni bir rota çizecektir.” diye konuştu.
Afganistan'daki siyasi taraflara seslenen Berader, “güçlü İslami bir yapının ortaya konması için İslami bedeller etrafında Afganistan ve Afgan halkı için bir ortaya gelme” davetinde bulundu.
Berader, barış sürecini destekleyen Katar Buyruğu Pir Temim bin Hamad Al Sani, Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Pakistan, Pakistan halkı, Çin, Özbekistan, İran, Rusya, Endonezya, Norveç ve başka ülkelere teşekkür etti.
“Afganistan’ı tekrar inşa ederken tüm bu ülkelerden iştirakte bulunmalarını arzuluyorum.” tabirlerini kullanan Berader’in, ABD’yi konuşmasında zikretmemesi dikkati çekti.
“BARIŞIN KALICI OLMASI MİLLETLERARASI TOPLUMUN ORTAK SORUMLULUĞU”
Katar Dışişleri Bakanı Al Sani ise Katar’ın bir yıl evvel konut sahipliği yaptığı Afgan diyalog toplantılarının bu muahedeye imkan sağladığını belirterek “Doha’nın Afgan meselesine ait askeri tahlilin mümkün olmadığını ve tüm aktörlerin uzlaşı içinde tüm Afgan halkına refah, huzur ve istikrar getirecek siyasi tahlili savunduğunu” söyledi.
Taliban ve ABD’nin tüm müzakere evrelerindeki eforlarını takdir etiklerini lisana getiren Al Sani, ülkesinin bölgedeki tüm çatışmalarda orta buluculuk temeline inandığını vurgulayarak hayat kurtaracak bu mutabakatın başarılı olacağına ait büyük bir ümit taşıdığının altını çizdi. Katarlı Bakan, “Barışın kalıcı olması milletlerarası toplumun ortak sorumluluğudur.” şeklinde konuştu.
Törende, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun da ortalarında olduğu birçok ülkeden üst seviye temsilci de hazır bulundu.
NATO VE KOALİSYON ÜLKELERİNİN DE ASKER ÇEKMESİ ÖNGÖRÜLÜYOR
ABD ile Taliban temsilcileri Afganistan'da barış sürecini başlatan muahedeyi imzalarken, ABD ve Afganistan yayımladıkları ortak açıklamayla, NATO öncülüğündeki milletlerarası gücün Afganistan'dan çekilmesini takvime bağladı.
Buna nazaran, Afganistan'daki asker sayısını 135 gün içinde 8 bin 600'e indirmeyi taahhüt eden ABD, NATO üyeleri ve koalisyona üye ülkelerin de tıpkı oranda asker çekmesi için çalışacak. Taliban'ın muahedeye uyması şartıyla 14 ay sonra Afganistan'da yabancı asker kalmayacak.
NATO öncülüğündeki Kararlı Takviye Misyonu, Ocak 2015'te Afgan güvenlik güçlerinin eğitimi, askeri danışmanlık verilmesi ve bu ülke ordusuna yardımcı güç olarak başlatılmıştı. Kararlı Dayanak Misyonu'nda NATO üyesi ve ortaklarını kapsayan 39 ülkeden 17 bin işçi bulunuyor.
Ortak açıklamada ABD, Afganistan'ın toprak bütünlüğü ve siyasi bağımsızlığına karşı tehdit ya da güç kullanmaktan kaçınma ve bu ülkenin içişlerine karışmama taahhüdünde bulunuyor.
ABD tıpkı vakitte Afganistan'ın iç ve dış tehditlere karşı kendisini savunabilmesi için Afgan güvenlik güçlerinin eğitimi, donatımı ve sürdürülebilirliği için yıllık bazda finansman dayanağı arayışında olacağını taahhüt ediyor.
Ortak açıklamada ABD, Afganistan ve Pakistan ortasında güvenlik temelli müzakerelerde kolaylaştırıcı rol oynamaya hazır olduğunu da belirtiyor.