Edirne'nin Enez ilçesinde, fetih sonrası Fatih Sultan Mehmet tarafından mescide çevrilen, 1965 yılındaki zelzeleden sonraysa kullanıma kapanan Ayasofya Camii, 55 yılın akabinde yine ibadete açılacak.
Edirne'nin Enez ilçesinde, antik çağdan kalan Enez Kalesi içindeki Edirne'nin Ayasofya'sı olarak bilinen Fatih Camii yıllar sonra ibadete açılmaya hazırlanıyor. Enez'de fetih sonrası Fatih Sultan Mehmet tarafından mescide çevrilen, 1965 yılındaki zelzeleden sonraysa kullanıma kapanan Ayasofya Camii, 55 yıl sonra 2020 yılının Ramazan ayında ibadete açılacak. Edirne Vakıflar Bölge Müdürlüğü'nce restore edilen Fatih Camii, 1965 yılında yaşanan zelzele sonrası çatısı ve kubbesi çökmesi sonucu ibadete kapatılmıştı. Osmanlı ve Bizans izleri ve kalem işlemelerini günümüze taşıyan Fatih Camii'nde 2016 yılında başlatılan onarım çalışmalarında, çatısı ve kubbeleri aslına uygun biçimde yapılarak sona gelindi. Vakıflar Edirne Bölge Müdürü Osman Güneren, tarihi yapının hem camii hem de müze olarak hizmete açılacağını söyledi.
“ARKEOLOJİK KALINTILARDAN MÜZE AÇACAĞIZ”
Edirne Vakıflar Bölge Müdürü Osman Güneren, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Edirne Enez Ayasofya öbür ismiyle Enez Fatih Camii'nde 2016 yılının Eylül ayında onarıma başladık. 1965 yılındaki sarsıntıda bu yapı yıkıldı. Onarıma başlandığı vakit iki duvarı ayaktaydı, büsbütün harabe durumdaydı. Geliştirilen onarım projeleri doğrultusunda 3 yıldır çalışmalar devam ediyor. Bugüne kadar burada önemli yer güçlendirmesi yapıldı, mevcut duvarlarla ilgili enjeksiyon çalışmalarıyla güçlendirme gerçekleştirildi. Daha sonra yapı mevcut haliyle sağlamlaştırıldı ve ardından de kubbesi, çatısı oluşturuldu. Artık kalem içi uygulamalarına geçeceğiz” dedi.
Yapılan çalışmalarda kale içinde bulunan arkeolojik kalıntılardan müze açacaklarını söyleyen Güneren, “Arkeolojik sit alanında olan, Enez Kalesi'nin içinde kalan bir yapı, etrafında da arkeolojik kalıntı alanları var. Burada arkeolojik kalıntıları sergilemek için peyzaj projesi üzerinde de çalışıyoruz, cami ile ilgili olmayan kalıntıları da müze olarak açıp bir ömür alanı oluşturmak istiyoruz” dedi.
“BİZANS VE OSMANLI İŞLEMELERİ MEVCUT”
Tarihi yapının hem Bizans hem de Osmanlı işlemeleri izlerini taşıdığını belirten Güneren, “Yapımız 12'inci yüzyılda yapılmış aslı prestijiyle Ayasofya'dır. Cami 1456 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Enez'i fethiyle kiliseden mescide çevriliyor. Çevrildikten sonra bir minber ve mihrap yapılıyor cami içine, şu andaki mihrabın üzerindeki kalem personelliği, mihrap yapıldığı vakitten kalma kalem işçiliğidir. Yaklaşık bin yıl öncesi, Bizans devrinden kalma işlemelerin de olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.
“EĞRİ DUVARI ENJEKSİYON İŞLEMİ İLE ONARILDI”
Güneren, sarsıntıdan sonra eğrilen duvarlarını yıkmadan enjeksiyon süreçleri ve dondurma çalışması ile onarım çalışması yaptıklarını belirterek, “Cami 1965 yılında sarsıntıda yıkıldıktan sonra çok önemli bir erozyona maruz kalıyor ve vakit içinde caminin kale duvarı tarafı kısmında bir eğilme gerçekleşiyor. Enjeksiyon süreçleri bu yıkılma bölgelerinde ekstra yapıldı. Şu an statik açıdan rastgele bir sorun yok. Şu anki caminin üstüne kubbesi ve çatısı konuldu, böylece 1965 ve 2020 yılında oluşan 55 yıllık yıpranmalarda gösterilmiş oldu. Burada antik bir onarım gerçekleştirildi. Zelzele evvel cami ne vaziyette ise onarım esnasında bunlar korundu, yalnızca tarafımızca tamamlamalar gerçekleştirildi. Biz yapıyı nasıl bulduysak o denli müdafaa gereksinimi duyduk ve olduğu biçimde dondurduk” dedi.
Güneren, caminin 2020'nin Temmuz ayında iç ve etraf çalışmasıyla tamamlanıp, Enez ve Türkiye turizmine kazandırmak istediklerini tabir etti.