Uzmanlar, okul eserleri ortasında yer alan kokulu silgi, defter, yapıştırıcı ve boyaların uyuşturucu bağımlılığına yol açabileceği hakkında ihtarlarda bulunuyor. Bilhassa kokulu kimyasal eserler hakkında ikazlarda bulunan Psikiyatrist Doç. Dr. Işıl Göğcegöz, “Bu unsurlar beyne süratli bir biçimde ulaştığı için olumsuz tesirleri oluyor. Bağımlılık potansiyeli doğurabiliyor” dedi.
Kırtasiyelerde bulunan ve okul için kullanılan pek çok eserin çocuklara satışı, Resmi Gazete'de yayımlanan 5898 Sayılı 'Uçucu hususların zararlarından insan sıhhatinin korunmasına dair kanunla' yasaklanmış durumda. Bu yasak kırtasiye materyali, boya incelticisi üzere hususlar ile yapıştırıcı olarak kullanılan ve uçucu unsur ihtiva eden tüm eserleri kapsıyor.
“BELLEK VE ÖĞRENME ÜZERİNDE OLUMSUZ TESİRLERİ OLABİLİYOR”
Bu cins eserlerin ebeveyn ya da öğretmen denetimi dışında kullanılmasının uyuşturucu bağımlılığına kadar ilerleyebileceği ikazında bulunan Psikiyatrist Doç. Dr. Işıl Göğcegöz, “Bağımlılık yapan inhalan kümesi unsurlar var. Bu unsurlar kırtasiye eserlerinde paklık alanlarında kullanıyor. Oje, aseton, yapıştırıcılar, sprey boyalarda ve kırtasiye eserlerinde bulunuyor. Kırtasiye eserlerinin muhatabı çocuklar, ergenler ve yeni gelişmekte olan beyinler. Bu hususlar beyne süratli bir formda ulaştığı için olumsuz tesirleri oluyor. Bağımlılık potansiyeli doğurabiliyor. Münasebetiyle risk etmenleri ortasında sayılabilir. Direkt beyni etkileyerek beynin nörokimyasını, nöronları olumsuz etkiliyor. Bellek ve öğrenme üzerinde olumsuz tesirleri olabiliyor. Bağımlılık yapan uçucu hususları elde etmek ucuz ve yasal. Bunlarla temas eden çocuklarda birinci etapta gelişen öfori memnunluk nedeniyle arama davranışı oluşabiliyor”
“ÇABUK ÖFKELENME, SALDIRGANLIK, ARKADAŞ ETRAFININ DEĞİŞMESİ”
Kimyasal unsurları koklayan çocuklarda bağımlılık merkezinin tetiklendiğini ve uyuşturucu bağımlılığı riskinin arttığını belirten Doç. Dr. Göğcegöz, “Solventlerle temas edene beyinlerde bağımlılık merkezi dediğimiz merkez tetiklendiği için bağımlılık riski artıyor. Okula gitme, ferdî, paklık, irtibat alışkanlıklarında değişiklikler ya da çabuk öfkelenme, saldırganlık, arkadaş etrafının değişmesi uyarıcı faktörler olabilir. Bu durumda ailelerin dikkat edip, tedbir almaları gerekebilir. Birinci başlarda ortada bir kullanım, daha sonra sık kullanım en son denetimsiz kullanıma kadar giden bir bağımlılık döngüsü tetiklenebiliyor. Münasebetiyle bağımlılık tedavisinde de en değerli adım unsur ile ilişkiyi kesmektir. Bağımlılık geliştikten sonra tedavi sürecine girmek gerekiyor” diye konuştu.
“DAHA ÇOK YAPIŞTIRICILARDA BULUNUYOR”
Kırtasiye materyalleri satan Hacer Çolak, “Sağlıksız olan şeyleri önermiyoruz. Genelde almak isteyen velileri de uyarıyorum. Silgi, defter, yapıştırıcı, oyun hamuru üzere şeylerde dikkat ediyoruz. Biz denetleniyoruz. Bizi denetlemeye geliyorlar. Birtakım yapıştırıcıları ödevleri için satmak zorunda kalıyoruz. Onları da velileri ile geldikleri vakit satıyoruz. Aslında veliyle geldiğinde satmaya müsaade var. Birtakım veliler kokulu silgi neden satmadığımızı soruyorlar. Biz de anlatıyoruz. Aileler de çocuklarına anlatınca ikna oluyor çocuklar. Bu eserler alerji yapabilir, tahriş edebilir. Solvent içeren eserlerin de kokusu ağır olduğu için baygınlık verebilir. Daha çok yapıştırıcılarda bulunuyor bunlar. Aileler çocuklarını takip etsinler, kokulu şeylerden uzak tutsunlar” tabirlerini kullandı.
“ARA MAHALLELERDE, FİYAT ODAKLI OLAN YERLERDE SATILIYOR”
Bir diğer kırtasiyeci Talip Enes ise eserlerin üzerinde gerekli ihtarların bulunduğunu ailelerin alışveriş yaparken bu ihtarlara dikkat etmesi gerektiğini söyledi. Enes, “Yapıştırıcılarda solvent var. Bunları da kokladıkları vakit bayıltabilir ya da buna emsal yan tesirleri olabilir. Bunların denetimsiz ve ucuz satıldığı yerler var. Orta mahallelerde, fiyat odaklı olan yerlerde satılıyor. Boya kümelerinde var genelde. Pastel boya, guaj boya ve yüz uzunluklarında bulunuyor. Bunlarda genelde ikaz olur. 0-3 yaş ortası için uygundur, yüze temas ettiğinde ya da yuttuğunda ziyan içermez müellif. Bunlara dikkat etsinler. Bilinen markaları alsınlar” dedi.
Öğretmenleri ve ailesinin uyarısı üzerine bu cins eserleri almadığını belirten öğrencilerin yanı sıra veli Özge Demirkol, “Genelde kokusuz olan silgileri alıyoruz. Okullarda genelde marka veriyorlar o markaları alıyoruz. Çocuk sıhhati açısından zararsız olan eserleri alıyoruz” diye konuştu.
Sağlık Bakanlığı tarafından yönetmeliğe giren kanun kapsamında uçucu husus ihtiva edebilen eserler ortasında 'su bazlı olmayan yapıştırıcılar, solventler, sprey boyalar, yazı düzeltici sıvılar, kokulu silgiler, işaretleyici kalemler, fotoğraf boyaları, oyun hamurları ve uçan balonlar' yer alıyor.