Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde Wikipedia nın Türkiye ye karşı açtığı davaya müdahil olan Avrupa Kurulu Avrupa Yakası Travesti İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatovic davayla ilgili mütalaasını Mahkeme’ye sundu
Soruşturmaya tabi içerikler yerine tüm sağlayıcıya yönelik getirilen erişim yasaklarıyla ilgili örneklere yer verilen mütalaada 5651 sayılı İnternet kanununda 2014 Avcılar Travesti ten bu yana yapılan değişikliklerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin AİHS tabir özgürlüğüyle ilgili 10’uncu unsuruyla ahenkten çok internet sansürünün kapsamını genişlettiği bunun sonucu olarak Türkiye’de internet sansürü ve sitelere Ataköy Travesti erişim uygulamalarının son derece orantısız bir formda devam ettiği değerlendirmesi yapıldı
İnternet kanununun sekizinci unsuru A bendine bilhassa dikkat çeken Mijatovic bu unsurla yürütme organına neredeyse otomatik bir formda rastgele Bahçelievler Travesti bir içeriği bloke etme gücü verildiğini kaydetti İlgili unsurda erişimin engellenmesi kararının yirmi dört saat içinde sulh ceza yargıcının onayına sunulması ve hakimin kararını 48 saat içinde açıklaması öngörülüyor
Deutsche Bahçeşehir Travesti Welle Türkçe nin haberine nazaran sulh ceza hakimliklerinin derinlemesine ve insan haklarına dayalı değerlendirmeler yerine yasaya tabiliği ölçen prosedürsel bir bakış açısına sahip olduğu değerlendirmesi yapan Mijatovic sulh hakimliği kararlarının yalnızca sulh hakimliklerine temyiz edilebildiğini ve kararların Anayasa Mahkemesine yalnızca ferdî müracaat biçiminde götürülebildiğini kaydetti
ANAYASA MAHKEMESİ’NE BEL BAĞLANAMAZ
Avrupa Kurulu İnsan Hakları Komiseri mütaalasında Anayasa Mahkemesi’nin hak ve özgürlük ihlalleri konusunda AİHS nin tabir özgürlüğünü düzenleyen 10’uncu unsurunu daha fazla dikkate aldığını belirtmekle birlikte daha alt mahkemelerdeki yargıçların hiçbir yaptırımla müsabakadan AYM kararlarına direnebildiği örneklere rastlanıldığına dikkat çekti Bu durumun yargının tarafsızlığına ve Türkiye’deki anayasal nizam ve hukukun üstünlüğüne darbe manasına geldiği değerlendirmesi yapan Mijatovic Anayasa Mahkemesi nin iç hukuk yolu olarak aktifliğini sorgulatan bu gelişmeden ıstırap duyduğunu söz etti
Mütalaada alt mahkemelerin AYM kararlarına ahenk göstermemesi ve AYM’nin kapasitesi ile alınan erişim pürüz kararlarının sayısı ortasındaki dengesizlik ve yığılmalar sonucu davaların gündeme alınmasındaki gecikmeler nedeniyle internet erişim engellerinden kaynaklı ihlallere karşı mevcut durumda AYM ye bel bağlanamayacağı kaydedildi
Wikipedia ya erişim mahzurunu internette bilgilenme ve bilgilendirme hakkına yönelik yöntemsiz kısıtlamalardan oluşan çok daha büyük bir tablonun modülü olarak gördüğünü belirten Mijatovic Türkiye’deki milyonlarca kullanıcının Kasım 2019 prestijiyle iki buçuk yıldır rastgele bir makul türel değerlendirmeden geçirilmeden bu derece kıymetli bir kaynağa erişimden yoksun bırakılmasının münferit bir dava olarak açıklanamayacağını kaydetti
İLGİLİ MEVZUAT TÜMDEN REVİZE EDİLMELİ
Mütalaada sonuç olarak Türk idari yetkilileri ve mahkemelerinin rutin olarak internete erişim pürüzüne başvurmaları ayrımcılığa yol açacak formda tüm dünyada kabul görmüş bedeldeki kıymetli kaynaklara erişimin toptan engellenmesi demokratik bir toplumda kabul edilemez ve AİHS’nin 10 uncu unsuruyla uyuşmaz Türkiye deki tabir özgürlüğü konusundaki genel art plana bakıldığında bu kısıtlayıcı tedbirlere başvurulması bu tedbirlerin Türk toplumunu kamu faydasını ilgilendiren konularda farklı muhalif ya da eleştirel bakış açılarından yoksun bırakmaya hizmet ettiği tezini güçlendirmektedir Sorunun sistematik tabiatı ilgili Türk yasal mevzuatının tümden revize edilmesi dahil olmak üzere geniş kapsamlı tedbirleri gerektirmektedir tabirlerine yer verildi
Wikipedia nın Vikipedi çevrimiçi tüm yayınlarına erişim Türkiye yi çeşitli terör kümeleriyle birebir düzlemde ve iş birliği halinde göstermeye çalışan içerikler nedeniyle BTK Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu tarafından 29 Nisan 2017 tarihinde engellenmişti Wikipedia itirazının Ankara 1 Sulh Ceza Hakimliğince reddedilmesi sonrasında 29 Nisan 2019’da AİHM önünde Türkiye den davacı olmuş savunma için Türk hükümetine 31 Ekim e kadar mühlet tanıyan AİHM Türkiye’nin talebi üzerine süreyi altı hafta daha uzatmıştı