Tiyatronun usta oyuncusu, sinemanın aranan ismi, dizilerin tuzu biberi… 56 yıllık sanatçı Salih Kalyon (74), ne ekrandan ne beyaz perdeden ne de tiyatrodan vazgeçemiyor. Geçen yılın eylül ayından beri hayatını anlattığı Memleket Saat Ayarı isimli tek kişilik gösteriyi sahneleyen Kalyon, doğum günü olan 2 Şubat'ta Almanya'da Bürgenstock'ta, 8 Şubat'ta Münih, 9 Şubat'ta Berlin, 15 Şubat'ta Kozyatağı, 25 Şubat'ta Alanya, 7 Mart'ta Caddebostan Kültür Merkezi'nde sahneye çıkacak.
Salih Kalyon Sözcü’den Yüksel Şengül’e konuştu.
İşte o röportaj…
– Geçen yılın eylül ayından beri Türkiye'nin 100 yıllık özeti içinde 56 yıllık kendi hayatını Memleket Saat Ayarı isimli tek kişilik oyun halinde sahneye taşıyan Salih Kalyon, bu fikrin doğuş sürecini anlatabilir mi?
Ağrı'da doğdum, Adapazarı'nda büyüdüm, tiyatroya Ankara'da başladım, İstanbul'da yaşadım. Eş dost ortasında anılarımı anlatırken ‘Bunları yazsana, oynasana' denildi daima, giderek demlendim. Son olarak Bodrum'daki dostlarım çok ısrar ettiler ve Memleket Saat Ayarı'nın oluşumu böylelikle başladı.
ÖRNEK AİLEYE SAHİPTİM
– Neden Memleket Saat Ayarı?
Çünkü, Cumhuriyetimizin kurucusu Büyük Atatürk, 650 yıllık Osmanlı İmparatorluğu'nun akabinde Türkiye Cumhuriyeti'ni kurdu ve bir saat ayarı yaptı. O gözlerini kapatınca ne yazık ki o saat ayarıyla daima oynamaya başladılar. Ben de 56 yıl sonra seyircime Memleket Saat Ayarı'nı sunarken yaşadığım ve şahit olduklarımla birlikte ülkemin içinde bulunduğu şu anki durumunu da nasıl anlatabilirim diye düşündüm. Örnek bir anne babaya sahiptim. Babam Abdurrahman Beyefendi saat tamircisiydi. Okuma yazması olmayan, Kuran'ı ezbere bilen annem yüreği aydınlık bir bayandı. Cumhuriyet ilan edildiği gün Türkiye'de okuma yazma bilen bayanların oranı binde 2'ydi. Halkevleri'nin 1960 ihtilalinden sonraki ikinci kısmına yetiştim ben, orada eğitim aldım. Ortaokul öğrencisiydim ve Halkevi Tiyatrosu'nun Adapazarı'nda çalışmalara başladığını öğrenince çabucak seçmelere katıldım ve kazandım. Turgut Özakman'ın Güneşte 10 Kişi oyununa hazırlandık. Ajans muhabiri Selami rolü bana verilince havalara uçtum.
TİYATRO SİYASETİMİZ YOK
– Geçen yılın 21 Eylül'ünde Memleket Saat Ayarı isimli tek kişilik oyun perdesini Bodrum'da açtınız ve herkese fiyatsız izlettiniz…
Bodrum halkına benim borcum vardı. 1970'te gittiğim Bodrum bana sahip çıkmıştı, kaldığım pansiyon bile para almamıştı. Oyunun birinci gösterisini bu yüzden Bodrum'da yaptım ve gelenlerden fiyat almadım. Bu benim şükran borcumdu.
– “Mutlu mesut yaşardık, siyaset konuşulmazdı” diyorsunuz… Bunu biraz açalım mı?
Saat ayarı hiç bu kadar bozulmamıştı, bu kadar dertler yoktu. O periyodun milletvekillerine, bakanlarına, başbakanlarına bakın, onların giysi kuşamına telaffuzlarına bakın. Tiyatro, sorguladığı için siyasetçilerin güzeline gitmiyor artık. Devletin tiyatro siyaseti yok, kültür siyaseti yok. Acı fakat gerçek budur.
– 1.5 saatte koca bir hayatı hızlandırarak seyirciye sunmak güç olmuyor mu?
Elbette hayatımın özetini 1.5 saatte sunmak beni zorluyor fakat bu tarih dersi değil, güldüren bir kıssa. Kıymetli kısımların altını çiziyorum. Tiyatromuzdaki savrulmalar, dönüşümler, bu uğurda kendi hayatımla birlikte tiyatromuza hayat veren Muhsin Ertuğrul'dan Asaf Çiğiltepe'ye kadar isimleri anılması gereken her yaştan kahramanı tekrar tanıtmaya çalışıyorum.