İngiliz Economist mecmuası bu haftaki sayısında yayımlanan bir makalede, Türkiye’nin zayıf bir bankacılık dalı uğruna Türk Lirası’nı savunmaya çalıştığı yorumunda bulundu. Dergiye nazaran bu metot akla yatkın ve verimli değil.
Gelişmekte olan piyasaların yöneticilerinin nakit akışının olmamasından çok sık şikayetçi olduğunu belirten mecmua, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın 6 Mayıs’ta yabancı yatırımcılarla yaptığı telekonferansta ise Türkiye’nin dolar rezervlerinde kasvet yaratan bir durum olmadığı teminatı verdiğini aktardı.
Dergide şu sözler yer aldı:
“Ancak sonraki gün ülkenin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, üç yabancı bankayı, BNP Paribas, UBS ve bu konferansın yapılmasına ön ayak olan Citigroup’u Türk Lirası zorunluluklarını yerine getirmedikleri için payladı. Ceza olarak da bu bankalara ülkenin lira piyasasını yasakladı. Dört gün sonra ise hava değişti ve yasak kaldırıldı. Resmi söylemdeki bu dostluk ile düşmanlık ortasında gezinen değişim, kuru korumak için daima duyulan telaştan ileri geliyor.”
Türk Lirası’nın dolara karşı yılın başından beri yüzde 15 paha kaybettiği hatırlatılan haberde, bunun gelişmekte olan para üniteleri ortasındaki en yüksek kıymet kaybı olduğu vurgulanıyor.
Dolar/TL kurunun Ağustos 2018’te kırdığı rekoru aşarak 7,27 ile 7 Mayıs’ta rekor tazelediği de haberde hatırlatılıyor.
SWAP ANLAŞMALARI
BBC Türkçe’nin aktardığına nazaran Economist, TL’nin paha kaybının önüne geçmek için mahallî bankaların yabancı muadillerine sağladığı para kaynağını sonlandırdığı ve BDDK’nın manipülasyon ve aldatıcı süreç ile telaffuzların önüne geçmek için yeni kısıtlamalar uygulamaya koyduğunu vurguluyor.
Dergiye konuşan ekonomist Mustafa Sönmez ise bunun insanların bu bahisler hakkında konuşmasının önüne geçilmesi için atılan bir adım olduğunu söylüyor.
Sönmez, Bloomberg’den iki gazeteci (Kerim Karakaya ve Fercan Yalınkılıç) ve öteki ekonomist ile analistler hakkında geçen yıl 2018 döviz krizi sırasında “ekonomiye ziyan vermekle” suçlamasından bir dava açılmıştı.
Dergiye nazaran GlobalSource Partners danışmanlık şirketi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) liranın bedel kaybının önüne geçmek için 35 milyar dolar döviz rezervini erittiğini hesapladı.
Daha evvel de Reuters haber ajansı, TL’nin desteklenmesi için TCMB’nin yabancı para rezervlerini erittiğini, hatta rezervlerin kimi analistlerin hesaplarına nazaran eksiye indiğini bildirmişti.
Economist’in makalesinde ise TCMB’nin öteki merkez bankalarıyla swap muahedeleri yoluna gittiğini, Çin ile 1 milyar dolar bedelinde ve Katar ile 5 milyar dolar bedelinde swap mutabakatları gerçekleştirildiği fakat asıl Amerikan Merkez Bankası FED ile benzeri bir muahedenin yapılamadığı vurgulanıyor.
“NEGATİF FAİZ UYGUN BİR REÇETE DEĞİL”
Habere Türkiye’nin yeni TCMB Lideri Murat Uysal liderliğinde siyaset faizinin yüzde 8,75’e, yani enflasyonun neredeyse yarısına indirildiği belirtiliyor; varlık idare şirketi GAM’dan ekonomist Paul McNamara, bu durumla ilgili olarak, “Negatif faizinizin olması kurun istikrarını korumak için uygun bir reçete değil” diyor.
Bir fikir kuruluşu olan Council on Foreign Relations’ten Brad Setser’in, “Ülke kuru zayıflatmak uğruna büyümeyi güçlendirme yoluna gitti, kuru güçlendirmek için ise yabancı para zorunluluklarını karşılamak zorunda olan bankaların zayıflaması göze alındı” tespitine haberde yer veriliyor.
Rabobank’tan kur stratejisti Piotr Matys, Türkiye’nin bu stratejiyi bırakması gerektiğini söyleyerek, “En mantıklı adım liranın özgür bir halde hareket etmesine müsaade vermek ve IMF’nin öngördüğü ıslahatları harekete geçirmek olur” diyor. Lakin mecmua de makaleyi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın IMF’ye gitmeye karşı olduğunu vurgulayarak bitiriyor.