Türkiye ile Suriye ortasında İdlib’de başlayan tansiyon tırmandı.
TSK, bölgeye önemli yığınak yaparken Suriye Ordusu da gücünün büyük bir kısmını İdlib ve hala çatışmaların sürdüğü Halep'in batı ve güney kırsalına kaydırmış durumda.
Olası çatışma riski, Suriye Ordusu’nun mevcut kapasitesini de merak konusu yaptı.
2011’e kadar bu bahiste az çok bilgi varken kelam konusu tarihte başlayan ve bugüne kadar hala devam eden iç savaş, sorunun cevabını zorlaştırdı.
9 YIL EVVEL ELİNDE NE VARDI
9 yıl evvel Suriye Ordusu, 220 bin askere, 500’ü aşkın savaş uçağına, 4 bin 700 civarında tanka, 4 bin 500’ü aşkın zırhlı işçi taşıyıcısına, 500 motorlu topa, bin 500 kadar çekilen topa ve 4 bin kadar uçaksavara sahipti.
Sayısal olarak sayıların yüksekliğine karşılık bilhassa tank ve uçakların birçoklarının eski Sovyet devrinden kaldığı için etkin kullanılamadığı tez ediliyordu.
CİDDİ SİLAH VE ASKER KAYBINA UĞRADI
2011’de başlayan iç savaşla birlikte Suriye Ordusu asker kaybının yanı sıra yüzlerce tank, zırhlı araç ve çok sayıda helikopter kaybına da uğradı.
Kimi savlara nazaran 2011’den beri Suriye Ordusu çatışmalarda 2600’e yakın tank ve zırhlı araç kaybetti.
Ayrıca birçok hava üssünün de cihatçıların eline geçmesiyle birlikte Suriye artık kullanamadığı birçok eski uçağını da buralarda hurda olarak geride bıraktı. Ayrıca düşürülen çok sayıda uçak da oldu.
* Suriye Ordusu, savaş boyunca yüzlerce tank, zırhlı araç kaybetti
RUSYA VE İRAN'IN DESTEĞİ
2015 yılına gelindiğinde önemli bir asker ve silah külfeti çekmeye başlayan Suriye bu tarihten sonra Rusya ve İran’ın dayanağıyla silah kapasitesini arttırmaya başladı.
2020’ye gelindiğinde Suriye Ordusu’nun 2011’e nazaran mevcut silah adedinde azalma olmakla birlikte daha evvel elinde olmayan ya da az ölçüde olan kimi silah sistemlerinde Rusya ve İran’ın takviyesiyle artış görüldü.
138 ÜLKE ORTASINDA ASKERİ GÜÇ SIRALAMASI…
Her ne kadar Suriye Ordusu’nun şu anki mevcut gücüyle ilgili net bilgiler olmasa bile dünya ülkelerinin askeri kapasitesi hakkında her yıl bilgi açıklayan Küresel Firepower Index’te bu hususta birtakım savlar yer aldı.
Independent Türkçe’den Ali Kemal Erdem’in haberine nazaran, Global Firepower Index’in 138 ülkeyi kapsayan 2020 datalarında; Suriye Ordusu, askeri kapasite açısından dünyada 55’inci sırada yer aldı.
Türkiye ise tıpkı listede 11. sırada bulunuyor.
ORDUNUN MEVCUDU AZALDI MI
Verilerde, Suriye’nin savunma bütçesi 1 milyar 800 milyon dolar olarak belirtildi.
2011’de 220 bin üzere bir askeri gücü bulunan Suriye Ordusu’nun şu anki varsayımı asker sayısı 142 bin olarak açıklandı.
Independent Türkçe’den Ali Kemal Erdem'e konuşan, lakin isminin açıklanmasını istemeyen Suriye’de yaşayan bir gazeteci ise Küresel Firepower’in bu verisine rağmen Suriye Ordusu’nun mevcudunun son bir iki yıldır arttığını ve tekrar savaş öncesi periyoda döndüğünü argüman etti.
AKTİF SAVAŞAN ASKER SAYISI KAÇ
Mevcut ordu içinde çatışmalara faal olarak giren tecrübeli asker sayısının 50 ile 70 bin ortasında olduğu, bu askerlerin de çoğunlukla şu birliklere dahil olduğu sav edildi.
Kaplan Birlikleri (25. Terörle Uğraş Tümeni)
Tuğgeneral Süheyl Hasan komutasındaki Kaplan Gücü, üç birlikten oluşuyor.
İç savaşın başından beri ülkenin Hama, İdlib, Halep üzere bölgelerinde savaşan bu gücün varsayımı sayısı 10 bin civarı.
Suriye Ordusu’nun en etkin atak gücü durumunda olan Kaplan Birlikleri, hala İdlib’deki harekatı büyük ölçüde yürütüyorlar.
*İdlib'de bulunan Kaplan Birlikleri
4. Tümen:
Esad’ın kardeşi Tümgeneral Yetenekli Esad komutasındaki bu gücün asıl misyon bölgesi Şam’dı. Lakin buradaki çatışmaların Esad lehine sonuçlanmasıyla bu tümen bünyesinde “El Ğavs” (İmdat) birlikleri kuruldu.
Birlik isimlerini kumandanları olan General Ğays Della’dan alıyor ve daha çok Halep, İdlip ve Lazkiye cephelerinde kendini gösteriyor şu an.
104. Cumhuriyet Muhafızları Tugayı:
Suriye Ordusu’nun seçkin birliği sayılan bu güç daha çok Şam’da yer alıyor.
5. Kolordu:
Savaşın birinci yıllarında nizamlı ordunun yanı sıra istekli sivillerden “Ulusal Savunma Güçleri” ismiyle milis güçleri oluşturuldu.
Bu güçler Rusya ve İran’ın da takviyesiyle 2017 yılında “5. Kolordu” adıyla nizamlı bir askeri güce dönüştürülerek orduya katıldılar ve Humus’un doğusunda IŞİD’e karşı savaştılar.
IŞİD’in güç kaybetmesinin akabinde artık bu güçte değerli ölçüde kuzeye kaydırıldı. Sayıları 20-25 bin civarında varsayım ediliyor.
MİLİS GÜÇLERİ DE ÖNEMLİ
Independent Türkçe’den Ali Kemal Fazilet haberine nazaran, lakin Suriye lehine çatışmaya giren güçler sistemli ordu birliklerinden ibaret değil.
İran tarafından finanse edilen bir kısım Şii milis güçleri de çatışmalarda değerli rol oynuyor. İçlerinde Suriyeli Şiiler olduğu üzere Irak’tan Lübnan’dan Afganistan’dan hatta az sayıda Pakistan’dan gelen Şii gönüllüler de bulunmakta.
Genelde İranlı kumandanların danışmanlık hizmeti verdiği bu milis kümelerinin net sayısı bilinmemekle birlikte toplam da 20 bin civarında oldukları öne sürüldü.
O kümelerden en bilinenleri şu biçimde:
-Lübnan Hizbullahı:
2013’de savaşa müdahil olan Lübnan Hizbullah’ı bilhassa Humus’taki savaşın Esad'ın lehine dönmesinde kıymetli rol oynadı. Hala iki-üç bin kişilik gücünün Suriye içerisinde bulunduğu ve son haftalarda Halep’teki çatışmalara da katıldıkları öne sürüldü.
-Fatimiyyun Tugayı:
Afganistan’da ve İran'da yaşayan Moğol kökenli Şii Hazaralardan oluşan bu gücün sayısı beş bin civarında iddia ediliyor. İran tarafından finanse edilen bu güç daha evvel güneyde Dera’da misyonlu iken artık onlar da Halep kırsalına geldi.
-Kudüs Tugayı:
Bu küme Şiiler’den değil Suriye’de yaşayan Filistinlilerden oluşuyor. Varsayımı üç bin kişi olan bu birlikte Halep’teki çatışmalarda rol alıyor.
* Suriye tankları yüklü olarak eski model 7-72'lerden oluşuyor
Kara Ordusu’nun Silah Gücü:
Global Firepower’ın Index'in 2020 verilerinde Suriye kara kuvvetlerinin elindeki silahların mevcut sayısıyla ilgili şu sayılara yer verildi.
Tank: 4135
Zırhlı araç: 5370
Çekili topçu: 2550
Roket sistemleri: 750
Motorlu topçu: 575
RUSYA'DAN TANK DESTEĞİ
Suriye, iç savaş içerisinde, Sovyetler Birliği imali eski T-72 tanklarını ataklarda kullanmaktan çok kendi üretimi olan Golan ve Şems isimli çok namlulu roketatar sistemleri ya da Şilka ismi verilen çok namlulu uçaksavar sistemlerinin şasisi olarak kullanarak değerlendirmeye başladı.
Yine savaş sürecinde Rusya’dan alınan az ölçüde gelişmiş T-90 tankı ile Tos-1 çok namlulu roketatar sistemi de Suriye Ordusu envanterine katıldı.
Ayrıca Suriye'nin elinde geçmişten beri Scud, Toçka (Toskha) tipi karadan karaya atılabilen balistik füze bulunduğu biliniyor. Lakin bunların sayısına dair net bir bilgi yok.
BİNLERCE SİLAHLI JEEP, YÜZLERCE TANKSAVAR FÜZE
Her savaş üzere, Suriye iç savaşında da muhakkak silah sistemleri çok ön plana çıktı.
Özellikle jeeplerin üzerine monte edilen Dokça uçaksavarlar hem Suriye Ordusu’nda hem cihatçıların elinde çok yaygın.
Keza tanksavarlar da her iki tarafça çok yaygın kullanılıyor.
2011 yılında Suriye’nin elinde tanksavarlara karşı kullanılabilen 1000 civarı omuzdan atılabilen Kornet tanksavar füze varken bu sayının savaş içerisinde Rusya ve İran’ın yardımıyla arttığı belirtiliyor.
2016 yılında Suriye Ordusu’nu tahlil eden Rus askeri uzman Valentin Vasilescu’nun verdiği bilgiye nazaran, Rusya ve İran’ın yardımı ile çok sayıda gelişmiş keskin nişancı silahı Suriye Ordusu tarafından kullanılmaya başlandı.
SURİYE'NİN HAVA GÜCÜ
Savaştan evvel 60 bin mevcutlu Hava Kuvvetleri, Suriye Ordusu’nun en değerli ünitesiydi.
Esad yönetiminin en kıymetli desteklerinden olan Hava Kuvvetleri İstihbaratı, bu gücün bünyesindeydi.
Halen Suriye Ordusu’nu yöneten birçok faal kumandan eski Hava Kuvvetleri İstihbaratı mensupları. Kaplan Kuvvetleri Kumandanı Süheyl Hasan da bunlardan biri.
Hava kuvvetlerinin silah envanteri de dikkat çekiyor.
Global Firepower Index'in 2020 datalarına nazaran toplamda 456 uçak ve helikopterden oluşuyor. Bu uçaklardan bir kısmının niteliği listede şöyle belirtildi.
Avcı uçağı: 199
Özel hücum: 20
Nakliye: 4
Eğitim uçağı: 67
Helikopterler: 165
Saldırı helikopterleri: 27
RUSYA TARAFINDAN MODERNİZE EDİLDİ
Suriye savaş uçaklarının birçoklarının F-16’lar ile uzunluk ölçüşme bahtı olmayan eski Mig-21, Mig-23 model Rus uçakları olduğu, elinde daha gelişmiş model olan Mig-29’lardan ise az sayıda bulunduğu tabir ediliyor.
Rus askeri uzman Valentin Vasilescu’nun 2016'daki yazısına nazaran, Suriye Ordusu bünyesindeki 21 adet Su-24MK bombardıman uçağı, 64 adet MİG-23 uçağı modernize edildi.
Bu ortada iç savaş sırasında bir kısmı ülkeden kaçtığından bir kısmı da hayatını kaybettiğinden ötürü tecrübeli pilot zahmeti çekildiği sav edilmişti.
Ancak Rus uçaklarının da devreye girmesiyle bu problem kısmen aşılmış görünüyor.
HAVA SAVUNMA GÜCÜNÜ KISMEN KORUYOR
Suriye, 2011 yılında 600 eski tip Rus malı sa2, sa3, sa5 ve sa6 yerden havaya (sam) az sayıda çağdaş denilebilecek sa8, sa10 sistemleri ve dört bin uçaksavar ile güçlü hava savunmasına sahip bir ülke olarak biliniyordu.
İç savaş sırasında birçok hava savunma üssünün cihatçıların eline geçmesiyle bu güçte zafiyet oluşmakla birlikte, elindeki sistemleri hala değerli ölçüde koruduğu sav edildi.
Ayrıca ek olarak S-300’ün bir alt versiyonu olan S-200 ile Pantsir-S1 sistemlerinden elde ettiği öne sürüldü.
* Suriye'nin elindeki hava savunma sistemlerinden bir tanesi de S-200
Ancak mevcut sistemlerinin İsrail hava akınlarını önlemekte kâfi olmadığı görüldü.
Buna karşın bir tane İsrail uçağını düşürmeyi başarmaları da hala gücünü kısmen koruduğunu gösterdi.
İsrail hava akınları Suriye'nin en büyük zaafının elektronik savaşa karşı olduğunu da ortaya çıkardı. Bu hususta bir imkan geliştirip geliştirmediği ise bilinmiyor.
DENİZ GÜCÜ
Suriye’nin zayıf bir deniz gücü bulunuyor. Küresel Firepowe Index'in 2020 datalarına nazaran, deniz gücü 56 gemiden oluşuyor.
Bu gemilerin bir kısmına dair dair bilgiler ise şöyle.
– 33 devriye botu
– İki fırkateyn
– Yedi mayın gemisi