Yeniçağ gazetesi müellifi Yavuz Selim Demirağ, nezarethanelerde olan biteni anlattı.
Yavuz Selim Demirağ, “Nezarethanede insan görüntüleri…” başlıklı yazısında, “Kendi adıma şanslıyım. Polisler gazeteci olduğumu ve duruşmaya katılmadığım için yakalama kararı alındığını bildiği için, kriminal tiplerden ayırıp tek kişilik yere koydular. Yan hücreden acayip öksürüklerin yanında horlama değil de kükremeyi andıran ses duvarlarda yankı yapıyordu” tabirlerini kullandı.
İşte o yazı…
Adı bile itici “nezarethane!” Ama canım memleketimin insan görüntülerini yansıttığı için “gözaltı”ndaki tiplemelere değinmek istiyorum. Bu ortada iki günlük yazılarımın altına çok sayıda yorum yapılmış. Bir nevi “gözaltı rehberi” yazmış üzere hissetmeye başladım. Ne kaygılı okuyucularımız varmış. Bazıları başından geçenleri yazmış. Kimisi temennilerini. 14 gün 45 gün gözaltında kalanların yaşadıkları sanırım roman olur. Bizimkisi çerez…
Tecrübeli polisler zanlıyı hal ve hareketlerinden, yüz tabirinden tanır. 20-25 yaşlarında bıçkın bir tip geldi gece yarısı. Demir parmaklıklar açılınca kanepede oturan zanlılar ayağa kalkıp “yeni misafir“i meraklı gözlerle izlemeye başladı. Nöbetçi memur sordu: “Sen niçin geldin?” Bitirim genç “kameralar yakalamış be abi” deyip devam etti: “İki dandik telefon alalım dedik. Güvenlik kameralarına takılmışız. Gece gelip aldılar işte… Şanssızlık…” Nöbetçi polis sesini yükselterek: “Hırsızlık mı yaptın ulan sen!” deyince arsızca gülen bitirim. “Bizim ki ufak iş abi… Asıl milyonları götürenlerin peşine düşün!” demez mi? Gerçek kelama ne nedir?
Kendi adıma şanslıyım. Polisler gazeteci olduğumu ve duruşmaya katılmadığım için yakalama kararı alındığını bildiği için, kriminal tiplerden ayırıp tek kişilik yere koydular. Yan hücreden acayip öksürüklerin yanında horlama değil de kükremeyi andıran ses duvarlarda yankı yapıyordu. Yanındaki kaygılı… “Herif çekmiş suluyu, kuruyu mis üzere uyuyor!” kelamları özetliyor. Ötekinin de uykusu kaçınca: “Abi sen niçin geldin? Ne iş yaparsın?” sorusunu yöneltiyor. “Minibüs sürücüsüyüm. Felekten bir gece koparalım deyip üflemeye başladık otomobilin içinde polis kaptı” der demez el karşılık “İçiciyim dersen yırtarsın…”
-“Ben nitekim içiciyim fakat polis bozuk paraları satıştan aldığımı sanıyor. Minibüs parası desem de inanmıyorlar…” Avukat edasıyla akıl vermeyi sürdürüyor: “Sen hakime içiciyim de… Özgür bırakır… En berbatı kontrollü özgür olursun. Kafanı yorma…”Genç, hoş giysili 25 yaşlarındaki delikanlı ise bir yıl evvel “basit yaralama” olayına karışmış. Mahkemeye gitmedi diye benim üzere gözaltına alınmış. Üniversite öğrencisi, son derece sakin.
Uzun uzunluklu, iri-yarı orta yaşlardaki zanlının belinde pazar önlüğü var. Semt pazarında patates-soğan satarken polis gelip “para cezanı ödememişsin” diye gözaltına almış. Günlük 100-150 TL'yi sıkıntı kazanırken, 6 bin liralık cezayı nasıl ödeyeceğini kara kara düşünüyor. Para cezası hadisesi bir epey fazla genç bir delikanlının 500 TL'lik borcunu yakını getirip “sabah yatırınca çıkarsın” diyerek gitti. İş adamına benzeyen gravatlı beyefendi de 4.500 TL'lik borcunu taksite bağlanıp bağlanmayacağını soruyor. Nöbetçi polis: “Taksitleri ödesen burada olmazdın. Hepsini peşin yatıracaksın!” diyor.
Benzeri insan görüntüleri ile sabahın nasıl olduğunu anlayamadım. 08.30 da nöbetçi “adliyeye gideceğimizin uyarısını” yaptı. Telaşla hazırlık yapılıyor, battaniyeler katlanıp kanepenin üzerine konuyor. Çöpler poşete… Pazar sabahı kahvaltı yapmadan mesaiye gelen polis memurunun mutsuzluğu yüzüne yansımış. “Tuvalet gereksiniminizi masrafın gidiyoruz” diyor. Gözaltındaki zanlılar heyecanlı. Kameralara yakalanan şansız genç güç yürüyor. Meğer botlarının ipleri çıkarılmış. Bir taraftan pantolonunu tutuyor. Ne de olsa kemer yasak. Tutanakla emanetteki eşyalar veriliyor. Tekmili birden heyecanla sigara ve çakmağa kavuşmanın heyecanında. Yol yordam bilen polis. “Bahçeye çıkınca birer sigara için” derken, kelepçeleri getiriyor. İkişer, ikişer takıp iki polis eşliğinde bahçeye çıkarıyor. Çiftlere kelepçe takılınca ben yalnız kaldım. Polislerle bakışıyoruz. “Siz şöyle geçin” derken başkalarından ayırıp çakmak uzatırken ki bakışlarında “Sana kelepçe takmayacağız” iletisini alıp, “Türk Polisi kime kelepçe takılmayacağını biliyor” diye rahatlıyorum. Yola çıkıyoruz. Hastahanede “bir şeyin var mı? muayenesi” toplu yapıldı. Derken Adliye… Tekrar nezarethane… İçeri tıklım tıklım. Bir birçok deneyimli. Kırmızı ceketli mafya sinema setinden gelmiş üzere biri girdi içeri… Konuşmalarından pavyondaki dostunun zorla parasını aldığını anlıyoruz. Kabadayı kılıklı biri “Amca sen ne iş yapıyorsun? Seni bir yerden tanıyacağım” diyor. “Okur-yazarım” karşılığını daha vermeden öteki “tabi lan televizyonda ki diziden…” diyor. Bütün dikkatler üzerime toplanıyor. Ard arda dizilerin isimleri sıralanınca birisi “Lan oğlum Behzat Ç'den”i yapıştırıyor. “Yok, benzetmişsin” deyip kurtulmaya çalıştımsa da. Kendi ortalarında yoruma devam ettiler. Ziyaretçi yasak… Yalnızca avukatım değil, can dostum Erhan Tokatlı gelince nezarethanenin dışına çıkarıyorlar. Meyve suyu ve poça düzgün geliyor. Öğlenden sonra nöbetçi savcı ve yargıçlar geliyor. Şanslıyım. Birinci ben çıkıyorum mahkemeye… Bir taraftan dava belgelerini çamaşır ipi ile bağlamaya çalışan hakim… “…… isimli adama gazete yazın ile hakaret etmişsin” diye soruyor. Yalnızca tenkit yaptığımı, hakaret ögesi içermediğini beyan ediyorum. Avukat kelam alıyor… Uzun uzun anlatıp: “Savunmamızı mahkeme huzurunda yapacağız. Şimdi belgeyi incelemedim” diyor. Sırada çok kişi var. Hakim Beyefendi, “gidebilirsiniz” deyince “merhaba”