ODTÜ Havacılık ve Uzay Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yavuz Yaman ve grubu, Türkiye’de birinci kez hal değiştirebilen misyona uyumlu uçak kanatları yapmayı başardı.
O rtadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Havacılık ve Uzay Mühendisliği Kısmı öğretim üyeleri Prof. Dr. Yavuz Yaman, Prof. Dr. Serkan Özgen, Doç. Dr. Metin Şahin ve Doç. Dr. Güçlü Seber, TÜBİTAK projesiyle geliştirdiği ‘şekil değiştirebilen misyona uyumlu kanatları’ İnsansız Hava Aracı (İHA) üzerinde denedi. Yaman ve grubu, mevcut uçak kanatlarının uç kısmındaki ‘flap’ ve ‘aileron’ isimli kanat kesimlerini hareket ettiren ve kanadın alt kısmında bulunan mekanizmayı, kanat içine yerleştirdi.
Tasarım ve yer testleri ODTÜ, üretim ve uçuş testleri TAİ iştirakiyle yapılan form değiştirebilen kanatlı uçak muvaffakiyetle uçuruldu. Sistem sayesinde, kanatlardaki sürtünme kuvveti azaltılarak, uçuş aerodinamik açıdan daha verimli hale getirildi. Uçak, birebir vazifesi daha az yakıt kullanarak yaptığı için hem daha ekonomik bir uçuş gerçekleştirildi, hem de havaya daha az azotoksit ve karbondioksit bırakılarak tabiatın daha az kirletilmesi sağlandı. Prof. Dr. Yaman ve takımı ayrıyeten, havacılığın geleceği ile ilgili memleketler arası çalışmalarda Türkiye’yi temsil ederken, 5 milyon avro bütçeli ‘Change’ isimli AB projesinde yer aldı.
“DAHA AZ YAKIT DAHA VERİMLİ UÇUŞ”
Prof. Dr. Yavuz Yaman, Demirören Haber Ajansı’na (DHA) yaptığı açıklamada, mevcut uçakların kanat yapısındaki ‘flap’ ve ‘aileron’ isimli kanat kesimlerini hareket ettiren düzeneklerin uçağa yük yaptığını, havadaki sürtünme kuvvetini artırdığını, bilhassa uçağın iniş ve kalkışı sırasında ekstra gürültüye neden olduğunu söyledi. Yaptıkları projede kanadın alt kısmındaki mekanizmayı kanadın içine yerleştirdiklerini belirten Yaman, “Bunun temel maksadı aerodinamik verimlilik dediğimiz faydayı sağlamak. Muhakkak bir emeli yerine getirmek için daha az yakıt kullanabiliyoruz. Bu daha az karbondioksit ve azotoksit salınımı sağladığı için doğayı daha az kirletiyor. İlaveten daha ekonomik oluyor. Diğer bir bakış açısıyla da bir yerden bir yere gitmek istediğimiz vakit bir kez kalktıktan sonra birebir ölçü yakıtla daha uzun uzaklıklar de kat edebiliyoruz, daha uzun vazifeler de yapabiliyoruz. Konvansiyonel tekniklerde flap ve aileronlar açıldığı vakit ortasından geçen hava gürültüye neden oluyor, lakin burada önerilen metotta flap ve aileronlar açılmadığı için hava geçmiyor, hava geçmediği vakit da onun yarattığı gürültü olmuyor tabii” dedi.
“HAVACILIĞIN GELECEĞİ YENİ KANAT YAPISINDA”
Mevcut uçak kanatlarının düz uçuşa nazaran tasarlandığı için yakıtın yüzde 85’lik kısmının kalkış, yükselme, alçalma ve iniş kısımlarında harcandığına dikkati çeken Prof. Dr. Yaman, “Ama bizim uçağımız, havada kalkış esnasında, seyahat esnasında, kanat yapısını değiştirip her vakit daha verimli olduğu ortaya çıkıyor. Hasebiyle daha az yakıt yakıyoruz, doğayı daha az kirletiyoruz, daha ekonomik seferlerimizi yapıyoruz” sözlerini kullandı.
Prof. Dr. Yaman, geleceğin hava taşıtlarındaki kanatların da hal değiştirebilen yapıda tasarlanmasının beklendiğini lisana getirerek, “Avrupa’da ve dünyada, yapılan çeşitli çalışmalar var. Türkiye olarak biz bunların dışında değiliz, teknolojik olarak değil, bilgi birikimi olarak içindeyiz ve içinde yer almak için daha ileri projelerde de çalışıyoruz. Havacılığın geleceği bu çeşit yapılarda olmak zorunda. Zira bütün öteki mühendisler üzere havacılık mühendisleri de doğayı mümkün olduğunca daha az kirletmek istiyorlar. Yeşil uçaklar, tabiatla dost uçaklar yapmak istiyorlar ve ekonomik uçaklar yapmak istiyorlar” diye konuştu.
“GELİŞTİRİLİRSE BEKLEME MÜDDETLERİ DE AZALACAK”
Prof. Dr. Yaman, kanatlarda yapılacak değişikliklerin uçuş müddetlerinden havaalanındaki bekleme trafiğine kadar birçok alanda güzelleşmeye yol açabileceğini vurgulayarak, şunları söyledi:
“Şu anda üretimde ve kullanımda olan uçaklarla iniş kalkış müddetlerinin de ayarlanma problemi var. Havaalanlarında uzun müddet bekliyoruz, kuyruklar oluşuyor, iniş kalkış sırasında trafikten ötürü kuyruklar oluşuyor. Zira, uçaklar keskin bir diklikle havalanıp, keskin bir diklikle inemiyor. Lakin uçakların kanatları ileride değiştirilebilirse, yani önerdiğimiz çalışmalar daha da gelişerek kullanılabilirse o vakit uçakların havaalanından ayrılması ve havaalanına inmesi çok daha kısa vakitlerde gerçekleşecek. Havada dönüşler, beklemeler, onların getirdiği ek gürültü ve kirlenmeler olmayacak. Havaalanında beklemenin yarattığı ezalar olmayacak. Yani beşerler yalnızca daha sağlıklı, verimli ve emniyetli uçuşlar yapmayacaklar, tıpkı formda daima tabiata daha az ziyan verecekler.”