Tarım ve Orman Bakanlığınca stratejik ve fiyatı sık değişen tarım eserlerinin takip edilmesi emeliyle kurulan “ürün masaları” tarafından, Covid-19 ve bakliyat bölümüne tesirlerine yönelik özel bir tahlil hazırlandı.
Analize nazaran, Covid-19 insan ömrünü etkileyen tüm kesimlerde olumsuz tesir yaratırken, pandeminin mühleti bilinmezliğini koruyor. Bu bilinmezlik içerisinde ülkeler ziraî faaliyetlerin devamlılığı konusunda birçok açmazla gayret ediyor. Karantina şartları nedeniyle ekim ve hasat dönemleri göz önüne alındığında girdi ve personellik temini, pazara erişim ile eserlerin dış pazara ulaşımı üzere hususlarda sıkıntılar yaşanıyor.
BAKLAGİLLERE TALEP FİYATLARI ARTIRDI
Her ne kadar tüketici talebine uygun arz bulunsa da karantina şartları gereği tüketici meskende uzun müddet depolayabileceği baklagiller ve un üzere eserlere yöneldi. Beslenme uzmanlarının, bağışıklık sisteminin güçlü tutulması, protein muhtaçlığının bitkisel kaynaklı eserlerden temin edilmesi üzere teklifleri de baklagiller talebini artırdı. Türkiye’de de giderek yaygınlaşan vegan beslenme biçimi de bu eserlerin tüketiminin artmasına neden oldu.
Bu eserlere talepteki ani yükseliş, memleketler arası piyasalarda fiyatları artırırken, bu durumda ülkeler iç piyasada yeterliliğin ve fiyat istikrarının sağlanabilmesi için ihracatı durdurma, ithalat vergilerinin sıfırlanması üzere tedbirlere başvurdu. Dünya genelinde pandeminin talep artışına neden olması ve arzda ortaya çıkardığı meseleler nedeniyle fiyat artışlarının devam edeceği öngörülüyor. Lakin artan memleketler arası talep dikkate alındığında yurt içi piyasalarda arz talep istikrarı açısından, üretimde devamlılığın sağlanması ve ihracata yönelik önlemlerin alınması gerekiyor.
BAKANLIKTAN TOHUM DESTEĞİ
Tarım ve Orman Bakanlığı da ziraî eser arz güvenliğine yönelik önlemler alırken, bilhassa memleketler arası piyasalarda fiyatı yükselen mercimek ve kuru fasulye üretim ölçüsünün artırılması için acilen çalışma başlattı. Kuru fasulye üretimine yönelik projeyle pilot 15 vilayette atıl toprakların ziraî üretime kazandırılması ve ek üretim alanı sağlanması maksadıyla tohumluğun yüzde 75’i hibe verilerek ziraî hasılanın artırılması amaçlandı. Mercimek üretiminin artırılması için de pilot 5 vilayette tohumluğun yüzde 75’i hibe olarak dağıtıldı.
Hasada kadar kuru fasulye stok, ithalat ve ihracat durumu yakından izlenirken, gerektiğinde acilen yeni önlemler alınması planlanıyor. Mercimekte de Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki ekilişler tamamlanırken, nisan prestijiyle gelişimde bir sorun görülmüyor.