Uluslararası Af Örgütü, tüm dünyada 2019’da insan haklarının durumunu incelediği bölgesel yıllık raporlarını bugün yayımladı.
Raporlarda, “dünya genelinde sivil alanı daraltan ve hak ihlallerini devam ettiren hükümetlere karşın, hak savunucuları ve aktivistler de her türlü baskıya göğüs gerip, hak ihlalleriyle uğraş etti, dünyanın dört bir yanında geniş halk kitleleri haklarına sahip çıkmak ve baskılar, yolsuzluk, şiddet ve cezasızlıkla uğraş etmek için sokakları doldurduğu” aktarıldı.
Raporun Türkiye başlığında, temel hakların ihlal edildiği, harikulâde hal periyodu Temmuz 2018’de sona ermesine karşın, muhaliflere yahut muhalif olduğu varsayılan şahıslara yönelik baskıların geçen yıl da sürdüğü tabir edildi. Ayrıyeten, yargının baskı aracı olarak kullanımının devam ettiği tabir edildi.
“YARGI BAĞIMSIZLIĞINA AİT TELAŞLAR ARTTI”
Bianet’in aktardığı habere nazaran infaz düzenlemesine dair son yargı paketinin de değerlendirildiği raporda, yargının durumu şöyle anlatıldı:
“Binlerce kişi, milletlerarası hukukta tanımlanmış bir kabahat işlediklerine ait çoğunlukla hiçbir sağlam ispat olmadan, terörle gayret maddeleri ve öbür kanunların keyfi kullanımıyla soruşturuldu, yargılandı ve cezalandırma hedefi taşıyan uzun müddetli tutuklu yargılamalarla cezaevinde tutuldu. Yargı bağımsızlığına ait dertler arttı.
Yargı ıslahatı paketi Meclis’ten geçti. Lakin yapılan değişiklikler yargı üzerindeki şiddetli siyasi baskılara yahut adil olmayan, siyasi güdümlü yargılamalara ve mahkûmiyet kararlarına son vermedi.
“BARIŞÇIL TOPLANMA HAKKI ÖNEMLİ BİÇİMDE SINIRLANDIRILDI”
İfade özgürlüğü ve barışçıl toplanma hakları önemli halde sonlandırıldı. Hükümeti eleştiren bireyler, bilhassa gazeteciler, siyasi aktivistleri ve insan hakları savunucuları, gözaltına alındı yahut temelsiz cezai suçlamalarla karşı karşıya kaldı.
Yetkililer protestoları keyfi olarak yasaklamayı ve barışçıl protestocuları dağıtmak için gereksiz ve çok güç kullanımına başvurmayı sürdürdü.
“ONLARCA GAZETECİ HALA CEZAEVİNDE”
Mahkemeler internetteki birçok içeriği engelledi ve yüzlerce toplumsal medya kullanıcısına cezai soruşturmalar açıldı. Ağustos ayında, internette yayın yapan platformların içeriklerini RTÜK kontrolüne tabi tutarak RTÜK’ün internet üzerinde sansür yetkisini artıran yeni düzenleme yürürlüğe girdi.
Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusunda gerçekleştirdiği “Barış Pınarı Harekatı” sadece iki hafta sürmesine karşın, harekatı eleştiren yahut sorgulayan yüzlerce kişi hakkında soruşturma açıldı, birçoğu gözaltına alındı ve en az 24’ü tutuklu yargılanmak üzere cezaevine gönderildi.
Gazeteciler yalnızca işlerini yaptıkları için gözaltına alındı ve yargılamalarla sindirilmeye çalışıldı. Onlarca gazeteci ve medya çalışanı tutuklu yargılandıkları yahut mahpus cezası aldıkları için hala cezaevinde.
Barışçıl gazetecilik faaliyetleri kabahatmiş üzere gösterilerek terörle gayret kanunları kapsamında yargılanan bireylerden kimileri yıllar uzunluğu sürecek mahpus cezalarına mahkum edildi.
HAK SAVUNUCULARI VE SİYASETÇİLERE YARGI BASKISI
Onlarca insan hakları savunucusu, insan hakları çalışmaları nedeniyle ceza soruşturmaları ve yargılamalarıyla karşı karşıya kaldı, gözaltına alındı yahut hapsedildi.
Uluslararası Af Örgütü’nün Onursal Lideri, eski yöneticisi ve birçok üyesinin de ortalarında bulunduğu 11 insan hakları savunucusu temelsiz suçlamalarla 15 yıla varan mahpus cezaları istemiyle ile yargılanıyor.
Osman Kavala’nın derhal hür bırakılmasına yönelik AİHM kararına karşın Kavala hala özgür bırakılmadı. Yargılandığı 140’ın üzerinde dava nedeniyle insan hakları avukatı Eren Keskin mahpus tehdidi altında olmaya devam ediyor.
Eylül ayında, Yrd. Doç. Dr. Bülent Şık, ziraî eserlerde ve sudaki kanserojen pestisitler ve öteki zehirli hususların varlığını açıklayan yazı dizisi gerekçesiyle ‘gizli bilgileri açıklama’ suçlamasıyla 15 ay mahpus cezasına mahkum edildi.
HDP’nin eski eş liderleri Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ, büyük ölçüde konuşmalarında sarf ettikleri kelamlar nedeniyle terörle kontaklı hatalarla suçlandı ve muteber kanıtlar olmaksızın mahkum edildi ve hala cezaevinde tutuluyor.
CHP İstanbul Vilayet Lideri Canan Kaftancıoğlu ‘Cumhurbaşkanına hakaret’, ‘kamu görevlisine vazifesinden ötürü hakaret,’ ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme’ ve ‘terör örgütü propagandası yapma’ kabahatlerinden dokuz yıl sekiz ay mahpus cezasına mahkum edildi.”