Canlı çeşitliliğinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu Marmara Denizi için ekolojik felaket kapıda… Endüstriyel atıklar su canlıları üzerinde ağır metal birikimine sebep olurken, Gemlik Körfezi’ne kimyasal unsur üretimi için kurulması planlanan Derin Deniz Deşarj Ünitesi, Marmara Denizi’ndeki canlı çeşitliliğinin geri dönülemez halde azalmalara neden olacağı argüman ediliyor.
MKS Marmara Entegre Kimya Sanayi A.Ş. Gemlik Şubesi tarafından kimyasal husus üretiminde kapasite artışı ile Formik Asit, Sodyum Hidrosülfit, Sodyum Sülfit, Sodyum Metabisülfit, Sodyum Sülfat, Sülfürik Asit Üretimi Denizden Su Alma, Derin Deniz Deşarjı gerçekleştirilmesi planlanıyor.
Proje, Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şubesi’nin ÇED itirazına karşın, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Etraf İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 26 Eylül 2019 tarihinde onaylandı.
ISINMIŞ SU KÖRFEZ’E BIRAKILACAK
Proje kapsamında denizden alınacak saatte 5 bin 500 metreküp deniz suyu, soğutma maksatlı kullanılacak. Deniz suyunda yaşanacak 10 santigrat derece sıcaklık artışı, soğutma kulelerinde soğutulduktan sonra denize deşarj edilecek. -26 metre derinlikten alınan soğuk deniz suyu, su alma odasından pompalar yardımıyla ısı eşanjörlerine ulaşacak, burada eşanjörler vasıtasıyla sistemdeki atık ısı deniz suyuna aktarılacak ve sıcaklığı artmış olan deniz suyu deşarj boruları ve difüzörler vasıtası ile denize deşarj edilecek. Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şubesi’nin itiraz münasebetlerinden biri de soğutma kulelerinde kullanılacak kimyasalların denize salınması, mevcut deniz kirliliği ile kule şartlandırıcı kimyasallarının Gemlik Körfezi’ndeki kümülatif ekolojik tesirlerinin değerlendirilmemesi.
DENİZİN RENGİ DEĞİŞEBİLİR
Marmara Denizi ile ilgili yaptığı araştırmalar ve açıklamalarla dikkati çeken Hidrobiyolog Levent Arbüz geçen haftalarda Bursa Barosu Etraf Kurulu Lideri Avukat Eralp Atabek, Doğayı ve Çevreyi Muhafaza Derneği’nden Murat Demir ile birlikte Gemlik Belediyesi’ni ziyaret ederek bilgilendirmede bulundu. Arbüz, denizde kurulacak bir soğutma tesisisin, klor nedeniyle canlı çeşitliliğinde geri dönülmez azalmalara sebep olacağını belirtti. Arbüz’e nazaran tesisin sebep olacağı deniz suyundaki 1-2 derecelik sıcaklık artışı o kadar da kıymetli değil. Fakat Gemlik Körfezi’nin değerli bir özelliği var. Belli bölgelerde tekneyi denize bıraktığınızda sakal yaparken, geminin altında yosun birikiyor. Bu birikmenin yoğunluğu her bölgede farklı oluyor. Tesisin denizden su alacağı borularda bu olayın gerçekleşmemesi için bölgeye klor ya da klor dioksit verileceğini belirten Arbüz, “Verilen kimyasallar kimi canlı çeşitlerini yok ederken güçlü olan canlı çeşitlerinin de muazzam derecede artmasına neden olacak. ÇED raporunda bunları göremedik. Bir öteki çekincemiz tesiste formaldehit kullanılması. Bunlar canlı çeşitliliğine direkt tesir edecektir. Denizin rengi bile değişecektir. Dilovası’ndan gelen peyniri yiyor musunuz? Gemlik’ten gelen zeytin de tüketilmeyecek hale gelecektir” açıklamasında bulundu.
GEMLİK TEPKİLİ
Proje Gemlikliler tarafından önemli bir tehdit olarak görülürken, Gemlik Belediye Meclisi’nden de onay alamadı. Firmanın Derin Deniz Deşarj Ünitesi kurması hakkındaki 1/ bin ve 1/ 5 binlik planlar, AKP’li meclis üyelerinin çekimser oyuna karşılık CHP, DÜZGÜN Parti ve MHP’li üyelerin ret oyu ile reddedildi. Bursa Etraf Platformu ise halkı bilgilendirme toplantılarına başladı.
Mevcut işletilmekte olan tesiste yılda 506 bin 571 ton kimyasal üretilirken, kapasite artışı planlanan tesiste yılda 567 bin 702 ton kimyasal üretilerek, ihraç edilecek.
Gelen reaksiyonlar üzerine kamuoyuna açıklama yapan firma, deniz suyu ile soğutma projesinin, konusunda uzman, bağımsız ve bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşlarca, ilgili tüm mevzuatlara uygun olarak hazırlandığını belirtti.
Rabia Deniz