Türkiye’nin askeri takviyesi sonrasında Libya iç savaşında dengelerin değişmesi, Afrika’nın jeostratejik bakımdan kilit kıymete sahip ülkesinin geleceği ile ilgili tartışmaları da alevlendirdi.
BM’nin legal hükümet olarak tanıdığı Fayiz es-Serraç liderliğindeki Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin (UMH) son haftalarda stratejik kazanımlar elde etmesi, General Halife Hafter safında savaşan Rus paralı askerlerin geri çekilmek zorunda kalması, kıymetli bir dönüm noktası olarak görülüyor. Milletlerarası basında “Libya’daki oyun kurucu artık Türkiye” başlığıyla yer alan yorumlar dikkat çekerken, kimi uzmanlar yaşananları, Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu’nu destekleyen Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Fransa, Mısır ve Suudi Arabistan için “büyük hezimet” olarak görüyor.
“TÜRKİYE BÜYÜK USTALIKLA YÜRÜTTÜ”
Hollanda merkezli Clingendael Enstitüsü uzmanlarından Celal Harchaoui ise “savaş sona ermedi” diyerek, şu etapta bir zafer ya da hezimetten kelam edilemeyeceğini belirtti. DW Türkçe’den Kıymet Akal’ın sorularını yanıtlayan Harchaoui, Kremlin’e yakınlığı ile bilinen özel güvenlik şirketi Wagner’in paralı askerlerinin Trablus cephe çizgisinden çekildiğini, fakat eş vakitli olarak Hafter’in kontrolü altındaki bölgeleri savunma maksatlı dayanağını artırdığına dikkat çekti. Harchaoui, “Nihai bir çekilme kelam konusu değil. Hafter için savunma çizgisi güçlendiriliyor” diye konuştu.
Türkiye’nin askeri takviyesi sonucunda Libya hükümetinin kaydettiği askeri muvaffakiyetleri “takdire şayan” olarak nitelendiren Harchaoui, Batı’nın bunu takdir etmek dışında bir seçeneği de olmadığını söz ediyor. Harchaoui, “Ankara’daki hükümeti ister beğenin ister beğenmeyin, Türkiye, çok kapsamlı, çok çağdaş ve çok yaratıcı bir askeri harekatı büyük bir ustalıkla yürüttü. Pek çok NATO gücünün, Türkiye üzere insansız hava aracı sanayisi yok, uygulanan hibrit metodlar karşısında bu kadar süratli askeri müdahalede bulanabilecek yetkinlikleri de yok” diye konuştu.
RUSYA VE TÜRKİYE KARŞI KARŞIYA GELİR Mİ
Son gelişmeler Hafter güçlerini geri çekilmeye zorlamış olsa da, Libya’da tansiyon tırmanmaya devam ediyor. Hafter’in ülkedeki “Türk maksat ve çıkarlarını vurma” tehdidi, Rus savaş uçaklarının Hafter güçlerine dayanak vermek üzere bölgede konuşlandırılması tasalarını artırıyor.
Libya uzmanı Harchaoui, bölgede konuşlandırılan Rus savaş uçakları için, “Kanımca bu daha çok Hafter’e dayanak veren BAE’nin, Türkiye’nin askeri üstünlüğüne karşı koymak için Kremlin ile yaptığı bir ticari muahedeyi yansıtıyor” değerlendirmesini aktardı.
ABD: RUS SAVAŞ UÇAKLARI LİBYA HALKINI VURACAK
Ancak ABD tıpkı görüşte değil. ABD Afrika Merkez Komutanlığı (AFRICOM) Kumandanı Stephan Townsend, dün yaptığı açıklamada, Rus savaş uçaklarının, legal UMH hükümetine karşı savaşan Hafter’in safındaki Wagner kümesine hava dayanağı için Rusya tarafından gönderildiğini tespit ettiklerini söyleyerek, “Rusya Libya’daki çatışmalara taraf olduğunu artık inkar edemez” dedi.
AFRICOM, Libya’daki Rus savaş uçaklarının uydu fotoğraflarını yayımlarken, Townsend da Rus savaş uçaklarının Rusya’dan bir üsten havalandıklarını, Suriye’de kamufle edilmesi için boyandıklarını ve buradan Libya’ya intikal ettiklerini aktardı, “Rusya’nın paralı pilotları, Rusya tarafından tedarik edilen uçaklarla Libya halkını bombalayacak” tabirlerini kullandı.
“TÜRKİYE ARTIK LİBYA’DA”
“Türkiye artık Libya’da ve buradan çıkması da mümkünlük dahilinde görünmüyor” diyen Harchaoui, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD ve Avrupa ülkelerine yıllardır olan bitene sessiz kalarak buna yer hazırlama eleştirisi yöneltti.
Celal Harchaoui, “BAE’nin, Kaddafi’nin devrildiği 2011 yılından itibaren Libya’ya silah ve yabancı savaşçı göndermesinin yol açtığı şiddet o denli bir noktaya geldi ki Libya halkı, tekrar ağır baskı uygulayan bir aktör olan Türkiye’nin askeri olarak müdahil olmasını kabul etmek zorunda kaldı. Türkiye fırsattan yararlandı ve Libya’ya girdi. Erdoğan’a aslında yalnızca bir hayalden ibaret olan bu sürecin kapılarını şahsen BAE’i ve bu ülkenin yıllarca yaptıklarına ses çıkarmayan, göz yuman ABD ve Avrupa ülkeleri açtı” diye konuştu.