Şirket konkordatolarında 2019 faturası ortaya çıktı. Yıl sonunda 899’u bulan konkordatolar son iki yılda iki bin sonuna dayandı. Süreçten kaç şirketin çıkabileceği ise yıl sonunda anlaşılacak.
Ticaret Sicili Gazetesi’nden derlenen datalara nazaran 2018 yılının tümünde bin 94 olan konkordato sayısı 2019 yılında 899 oldu. 2018 Aralık ayında yapılan yasal düzenleme ile konkordato ilanı zorlaştırıldı fakat tam olarak frenlenemedi.
2018 Ocak ayında konkordato sayısı yalnızca birdi. Şubat’ta üç konkordato ilanına çıkılırken, Mart’ta bu türlü bir talep olmadı. 2018 Nisan’ındaki yedi konkordatodan sonra sayılar büyümeye başladı.
Bir diğer deyişle Ağustos ayındaki kur patlaması öncesinde de şirketlerin ekonomik meşakkatleri başlamıştı. 2018 yılı Mayıs ayında 28, Haziran’da 34, Temmuz’da 35, Ağustos’ta 46, Eylül’de 73 konkordato sayısına ulaştı. Kur patlamasının piyasalarda tesirinin görülmeye başladığı Ekim’de 252, Kasım’da 336, Aralık’ta 279 şirket konkordato ilan etti.
Şirketlerin, nakit akışlarını yönetemedikleri için alacaklılarla anlaşıp borçlarını ödeme takvimine bağlamak için kullandıkları konkordato ilanının berbata kullanıldığı, kimi şirketlerin yalnızca vakit kazanmak için bu sistemi kullandıkları görüldüğü için kaideler zorlaştırıldı.
2018 Aralık’ta yasal düzenleme yapıldı lakin 2019 Ocak ayında fazla tesirli olmadı, konkordato sayısı 188’e ulaştı. 2019 Şubat ayında 78, Mart’ta 88, Nisan’da 56, Mayıs’ta 44, Haziran’da 44 konkordato ilan edildi. Temmuz’da ekonomik sakinliğin birikmiş tesiriyle tekrar artmaya başlayan konkordato sayısı Temmuz’da 86, Ağustos’ta 78, Eylül’de 79 olarak kaydedildi.
2019’un son üç ayında ise Ekim’de 51, Kasım’da 59, Aralık’ta 48 konkordato ilanı gerçekleşti. Böylelikle 2019 konkordato sayısı 899’a, son iki yıldaki toplam konkordato sayısı da bin 993’e ulaştı.
201 ŞİRKET BAŞARAMADI, İFLAS ETTİ
DW Türkçe’den Erdal Sağlam’ın haberine nazaran konkordato ilan eden toplam bin 993 şirketin bin 236’sı Limited şirket, 622’si Anonim şirket statüsünde. 129 gerçek kişi ticari işletmesi konkordato ilan ederken, üç kollektif şirket ve üç kooperatif de birebir yola başvurdu.
Başvuruları kabul edilip konkordato için süreksiz mühlet verilen bin 993 şirketten bin 061’inin süreksiz mühlet müddeti uzatılırken, 257 şirketin süreksiz mühlet talebi ise mahkemelerce reddedildi. Süreksiz mühlet verilen şirketlerden bin 243’ü için kesin mühlet verilmesi kabul edildi. 56 şirketin kesin mühlet uzatımına gitmesi kabul edilirken, 74 şirketin ise kesin mühlet uzatım talebi kabul edilmedi.
Konkordato talebi kabul gören şirketlere evvel süreksiz mühlet veriliyor, bir ilerleme görülürse süreksiz mühlet uzatılıyor. Bu mühlet içerisinde konkordato ilan eden şirketler, alacaklılarıyla pazarlık yapıp ödemelerini gerçekleştirmek için müddet kazanıyorlar.
Mahkeme şirket ve alacaklıların beyanları doğrultusunda şirketin borçlarını ödeme kabiliyeti olup olmadığını, rasyonel bir plan sunup sunamadığını ve gerekli kaynağı elde edip edemeyeceğini araştırıyor. Süreksiz mühlet uzatımları akabinde, alacaklıların haklarını da korumak ismine, kesin mühlet verip sürecin sonuçlandırılmasını gözetiyor. Gereksinim görülürse bazen kesin müddet uzatımına da gidiliyor.
Geçici mühlet ya da kesin mühlet sürecinde gelişme kaydetmeyen şirketlerin ise konkordato süreci mahkeme tarafından bitirilip, şirkette iflas kademesine geçiliyor. İşte son iki yıl içinde konkordato ilan edip de olumlu sonuçlanmayan 201 şirketin iflasının istendiği görülüyor.
2020 YILI SONU KRİTİK
Hükümet, 2018 yılının ortalarında başlayıp, Ağustos’taki kur patlamasından sonra büyüyen konkordatoları azaltmak için çeşitli yollar denedi. Zira hem iktisadın çok berbata gittiği algısından, hem alacaklarını tahsil edemeyen şirketler kanalıyla konkordatoların zincirleme tesirinin büyümesinden telaş etti.
Mahkemelerin talebi kabul etmesi için gereken kuralları ağırlaştıran hükümet, bir yandan da şirketlerin bankalardaki batık kredilerinin tekrar yapılandırılmasına çalıştı. Batık kredi meselesine karşı hem tekrar yapılandırma kararları çıkardı hem de kamu bankaları kanalıyla kredi atağı başlatıp, piyasaları rahatlatmaya çalıştı.
Son devirde, tartışmalı usuller kullanılıp, kurlarda da görece istikrar sağlayarak ekonomik aktivitenin bir ölçü artması sağlandı fakat iktisadın kalıcı istikrarı konusunda hala inanç oluşturulabilmiş değil. Bu nedenle iktisadın hala bıçak sırtında bir istikrarda gittiği, iç ve dış siyasi risklerin devam ettiği söylenilebilir.
Konkordato süreci, uzmanlara nazaran ortalama 23 aylık süreyi kapsıyor. Şirketlerin bu süreçte durumlarını düzeltip ödemelerine başlayabilmeleri genel ekonomik şartlar ve özgün şartlarına bağlı.
Şartlar uygun gitmezse her vakit iflas tehlikeleri bulunuyor. Konkordato sürecinde başarılı olamayıp iflasa başvurmak zorunda kalan şirketleri, asıl olarak bu yılın son aylarında görebileceğiz.