Birçok araştırmacı koronavirüse karşı aşı yahut ilaç üzere tedavi teknikleri hakkında araştırmalar yaparken, kimileri da klâsik metodların yanı sıra alternatif tahlilleri de göz önünde bulunduruyor.
Örneğin, bu kapsamda, remdesivir üzere, bitkilerden edinilen ve temel olarak ebolaya karşı kullanılan ilaçlar denendi. Ayrıyeten Almanya’da daha evvel kanser immünologlarının geliştirdiği bir tedavi tekniği, koronavirüs aşısı için yapılan birinci klinik araştırmalarda kullanılıyor.
Deutsche Welle Türkçe’den Zulfikar Abbany’nin haberine nazaran; Fransa’da yapılan bir araştırma ise, sigara içenleri ölümcül bir formda etkileyen nikotinin, koronavirüse karşı müdafaa sağlayabileceğini ortaya koydu.
Şimdi de Kanada’dan, bunlara ek olarak, psikoaktif unsurlar içeren kenevir sayesinde hücrelerin koronavirüse karşı korunabileceğine dair bir araştırmanın bulgularına ait haber geldi.
Eğer bu çalışmanın sonuçları bilimsel tekniklerle onaylanırsa, kenevirin de nikotine emsal tesiri olduğunu söylemek mümkün olacak. Lakin araştırma şimdi tıpkı alanda çalışan öbür bilim insanlarının onayından geçmedi. Bilimsel ilerleme süreci için de bu kural.
Lethbridge Üniversitesi’nde bu araştırmayı yürüten Dr. Igor Kovalchuck, DW’ye yaptığı açıklamada, “COVID-19 ile ilgili bu sonuç, eklem iltihabı, Crohn hastalığı, kanser ve öteki hastalıklarla ilgili yaptığımız araştırmalara dayanıyor” dedi.
BAĞLANTI NOKTALARINA TESİRİ VAR
Kanadalı araştırmacılara nazaran, kenevirin içerdiği unsurların, akciğer hücrelerine yapışarak çoğalan virüsü engellemesi mümkün. Nikotinle ilgili araştırmalar da emsal sonuçları ortaya koydu.
Henüz hakem kontrolünden geçmemiş ve öbür araştırmacılarca değerlendirilmemiş olan kenevir hakkındaki bu makaleye preeprints.org üzerinden ulaşmak mümkün. Kovalchuk ve takımının aktardığına nazaran, özel olarak geliştirdikleri kenevirler virüsün bedene girmesini engellemeyi başarıyor.
Koronavirüsün insan bedenine tutunabilmesi için bir “reseptöre” muhtaçlığı var. Bu reseptörün ismi ise “Anjiyotensin Dönüştürücü Enzim 2”, yani kısaca ACE2 olarak biliniyor. ACE2 bilhassa akciğer dokusunda, ağız ve burundaki unsurlarda, böbreklerde, testislerde ve mide-bağırsak yollarında bulunuyor.
Araştırmacıların teorisine nazaran, kenevirde bulunan kannabinoidler “ağ geçitlerinde” bulunan ACE-2 düzeylerini dönüştürüyor. Bu da, insanların virüslere kapalı ve daha az hassas olmasını sağlayarak, enfeksiyon riskini azaltıyor.
Uzmanlık alanı biyoloji olan Kovalchuk, “ACE2 olmayan dokulara virüs giremez” ifadesini kullanarak bu reseptörlerin ehemmiyetini vurguluyor.
EVDE YETİŞTİRMEKLE TIPKI ŞEY DEĞİL
Tıbbi kenevir, mide bulantısından bunamaya kadar birçok farklı alanda, hastalıkların tedavisi için uzmanlar tarafından kullanılıyor. Lakin bu alanlarda kullanılan kenevir bitkisi, art bahçede yetiştirilebilen öteki bitkilerden farklı.
Kenevir bitkisinde bulunan kimyasal bileşiklere kannabinoidler deniyor. Bu bileşiklerden THC (tetrahidrokannabinol) isimli etken unsur, kenevir bitkisindeki temel psikoaktif unsur olarak biliniyor.
Kenevirdeki öteki ana kimyasallardan biri olan CBD’nin (kannabidiol) ise anti-enflamatuar, yani iltihap azaltıcı tesiri yüksek. Kenevir hakkında araştırmalar yapan Alberta’daki bilim insanları da, temel olarak kenevirin bünyesinde barındırdığı bu unsur üzerinde çalışıyorlar.
Kanadalı araştırmacılar, yüksek CBD kıymetleri içeren 800’ü aşkın kenevir çeşidi üretmiş bulunuyor. Araştırmacılar, ürettikleri bitkilerin içerisinde, virüslerin giriş noktalarındaki ACE2 reseptörlerini harekete geçiren 13 öz olduğunu tespit etti.
Kovalchuk, “Bitkilerimizde yüksek CBD yahut dengelenmiş CBD/THC içeriği var. Böylelikle yüksek doz alan beşerler THC’nin psikoaktif özelliklerinden etkilenmiyorlar” diye konuşuyor.
FİNANSAL KAYNAK DAHA FAZLA BİLGİYİ GETİRİYOR
Dr. Igor Kovalchuk ve Dr. Darryl Hudson’ın birlikte çalıştığı Guelph Üniversitesi, Inplanta Biyoteknoloji isimli bir kuruluşa da konut sahipliği yapıyor. Kannabinoid reseptörlerinin tıptaki kullanımı üzerine araştırmalar, Kanada’daki bu enstitüde yapılıyor.
Ancak Kovalchuk, kannabionidler hakkında yürütülen çalışmalar için finansal kaynak bulmanın her daim sıkıntı olduğunu söz ediyor. Bu zorluk, her ülke için geçerli.
Birleşik Krallık’taki birçok araştırmacı, tıbbi kenevir hakkındaki yanlış kanıların halk ve siyasetçiler ortasında yaygın olduğunu düşünüyor. Birçok hekim, insanlarda bağımlılığa yol açmaktan ya da insanların eski kenevir çeşitleriyle kendilerini tedaviye kalkışmalarından tasa duyuyor.
Bu nedenle uzmanlar elimizdeki datalar hakkında mümkün olduğunca şeffaf olmanın ve bu bilgileri sansasyona yol açmadan aktarmanın ehemmiyetini vurguluyor. King‘s College London’da kannabinoid ve bunama ortasındaki alakayı araştıran Chris Albertyn, “Tıbbi kenevir kullanımı hakkındaki toplumsal ve kültürel hassaslığı da göz önünde bulundurursak, çalışma sonuçlarını açıklayan araştırmacıların bilhassa dikkatli olmaları gerekiyor” diyor. Bunu başarmanın yolu da araştırma sistemlerini açık ve şeffaf bir formda yayımlamaktan geçiyor.
“Bu kapsamda, Kanada’da yapılan araştırmalar sonucunda, terapi için ‘etkili mekanizmaların’ keşfedilmiş olma ihtimali var. Lakin manalı bir sonuçtan bahsedebilmemiz için, bu çalışmaların muteber klinik araştırmalarla test edilmesi, onaylanması ve bilimsel bir çerçeveye oturtulması lazım.”
Albertyn bunun sağlanması için de klinik protokolleri, tahlil metodları, erişime açık mecmualarda yayın, plasebo denetimli çalışmalar ve akademik toplumun titiz ve bağımsız incelemeleri üzere birçok sistemin büyük değer taşıdığını belirtiyor.
TIBBİ KENEVİRE İLGİ ARTIYOR
Yeterli finansal kaynak ve araştırma olmadan, kannabinoidler hakkında kâfi bilgiye sahip olmak mümkün değil. Üstelik bu, kenevirin insan sıhhatine faydalarından bağımsız bir durum. Kovalchuk ise bu mevzuda yeni bir kıymetlendirme sürecinin başladığından emin. DW’ye yaptığı açıklamada bu görüşünü “Ne de olsa artık bu bahse çok büyük bir bilgi oluştu” diye açıklıyor.
Kovalchuk, birebir vakitte, tesiri en fazla kanıtlanmış ilaç içeriklerin bile hala yanlışlanmaya büyük ölçekte açık olduğunu hatırlatıyor. Bu kapsamda, COVID-19’un tedavisi için, öbür birçok metodun yanı sıra, kannabionidlerin de “güvenli“ bir ek tahlil olabileceğini vurguluyorlar.
Tıbbi esrarı klinikte ve konutta kullanma sistemleri, büyük çaplı tedaviler ortaya çıkana kadar, gargara suyu üzere “kolay ve önleyici tedaviler” için geliştirilebilir.