Diyarbakır’ı Silvan ilçesindeki tarihi Hasuni Mağaraları’nın yanındaki kaya mezarlarında, ‘Monoha’ isimli papazın gömülü olduğu ve dua istenilen Süryanice yazılı 2 kitabe bulundu. Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız, bu kitabelerin ‘mezartaşı’ kitabesi olduğunu söyledi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın onayı ile Diyarbakır ve ilçelerinde Ortaçağ ve sonrasına ilişkin kültür varlıklarının tespiti için Silvan ilçesinde yürütülen yüzey araştırmaları sırasında, Bahçeköy’de bulunan kaya mezarlarının içinde Süryanice iki kitabe tespit edildi.
Bölgede Kaymakamlık dayanağıyla 10 yıldır çalışma yürüten Dicle Üniversitesi (DÜ) Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız, Türkiye’de kaya mezarları içinde birinci kere kitabelerin tespit edildiğini söyledi. Kitabelerin fotoğrafını Mardin Kırklar Kilisesi Başpapazı Gabriel Akyüz’ün de incelediğini söz eden Yıldız, bunların Süryanilere ilişkin ‘mezartaşı’ kitabesi olduğu sonucuna vardıklarını aktardı.
KAYA MEZARLARDA BULUNAN KİTABENİN ÇEVİRİSİ YAPILDI
Bu kitabede buranın bir papaz mezarı olduğunu anlatan Yıldız, “Monoha isimli papazın burada gömülü olduğu ve bu kitabeyi okuyan herkesin bu papaz için dua etmesi yazılıyor. Bölgede yaptığımız araştırmada, birinci sefer içinde Süryanice kitabe bulunan bir mezara denk geldik. Bu Türkiye için de bir birinci olabilir. Şimdiye kadar yaptığımız literatür çalışmalarında, içerisinde Süryanice kitabe olan bir kaya mezarına rastlamadık. Bu kaya mezarı Süryaniler tarafından mı yapıldı, yoksa daha evvel yapılmıştı da bu Süryaniler tarafından mı kullanıldı? Bu, ileriki çalışmalarımızda netlik kazanacak. Bu yer daha sonraki periyotlarda Şapel olarak da kullanılmıştır. Bunu doğu uçtaki apsis nişinden anlıyoruz. Bu kaya mezarının ne vakit inşa edildiğini, yapıldığını net olarak bilmiyoruz. Fakat çok eski olduğu, hem kalıntılardan, hem de kitabelerden anlaşılıyor” dedi.
İşte o fotoğraf: