Türkiye’de akademinin içler acısı hali uzun müddettir tartışılıyor. Yazılan tezlerdeki intihal oranları ve kusurların yanı sıra üniversitelerin açtığı bireye özel ilanla akademisyen olanlar üzere birçok sorun her geçen gün haber oluyor. Bunun yanında internet sitesi üzerinden verilen ilanlarla “akademik tez” yazılıyor. Bu ilanı veren sitelerden birinde tez ve ödev hazırlama, literatür tarama, intihal raporu hazırlama, üniversite proje verildiği aktarılıyor.
EKİP OLARAK ÇALIŞIYORLAR
BirGün’den Mustafa Kömüş, “tez borsasının” peşinde düştü. Kömüş yaşadıklarını şöyle yazdı:
“Yüksek lisans tezi yapmak istediğimizi söyleyip aradığımız sitede numarası bulunan S.’yi aradığımızda mevzunun ‘uzmanı’ R.’ye yönlendirdi. R.’yi iki farklı bahisle aradığımızda kendisi şunları aktardı: “Ekip olarak çalışıyoruz. Günde 4-5 tane tez yahut ödev hazırlıyoruz. Bu mevzunun uzmanıyız. Bir sene içinde 4-5 tez hazırlıyoruz. Özet kısmı, içindekiler, literatür tarama ve sonuç dahil hepsini yaparız.”
SAYFA ARTTIKÇA FİYAT YÜKSELİYOR
R.’ye Eskiçağ tarihinden bir mevzu hakkında çalışmak istediğimizi söylediğimizde şunları söyledi: “Yazdığımız tezde en fazla yüzde 20 intihal bulunur. Geçme garantili yazıyoruz. Şayet 80-90 sayfa tutacaksa 2 bin 200 TL fiyatı var. 150 sayfaya çıkarsa 3 bin TL alıyoruz. Ödemenin bir kısmını önden peşin alıyoruz. Akabinde modül kesim tezi hazırlıyoruz. Fiyatı de ona nazaran istiyoruz.” Diğer bir numaradan arayıp lisans ödevini sorduğumuzda ise R., fiyatın 300 TL olduğunu söyledi.
15 YILDIR BU İŞİ YAPAN VAR: “GARANTİLİ TEZ YAZIM HİZMETİ”
Aynı internet sitesini gazetecilik konusunda yüksek lisans tezi yazdırmak için aradığımız ve 40-50 sayfalık bir şey istediğimizde ise bizden mail talep ettiler. Attığımız maile gelen karşılıkta şunlar dendi: “Bin 500 liraya yaparım dedi hocamız. Hocamız mevzuya hakim bu mevzuda birçok çalışma yapmış akademisyendir. Çalışmanızı vaktinde teslim ederiz. İçiniz rahat olsun. Âlâ bir çalışma alacaksınız. Geçme garantisi veriyoruz. Bizimle çalışan tüm öğrencilere sorun yaşamadan teslim garantisi veriyoruz. Ödemeyi iki taksitte alıyoruz. Yarısını başta kalanı teslimde ödüyorsunuz. 15 yıldan beri üniversite öğrencilerine ödev, proje, tez yazım takviyesi vermekteyiz. Lisans, yüksek lisans, master ve doktora düzeyinde garantili tez yazım hizmeti veriyoruz.”
Mailde akademisyenin bize iletilmek üzere gönderilen bildirisi da yer alıyor. Akademisyen bu hususta dolandırıcılar olduğunu ve bu fiyatın altında yapacağını söyleyenlerin bizi dolandıracağını tez ediyor: “Öğrencimize söyleyin bana yaptırmasa bile düzgün ve yanlışsız fiyattan bir yere yaptırsın. Malum öteki yerden dayanak alan öğrencilerden gelen düzeltmeleri biliyorsunuz, bu öğrencimiz de bizim fiyatı fazla bulup dolandırılmasın sonra düzeltmeye getirir daha çok para harcamak zorunda kalır. Bu türlü bir çalışmayı daha ucuza yaparım diyen palavra söyler zira değmez uğraşmaya. Sonuçta bi ton baş patlatıyor insan, ucuza yaparım diyen bi yerden kes yapıştır bir çalışma gönderir ondan sonra düzeltme için daha çok para harcamak zorunda kalır ve buna karşın sorun yaşar. En başta hakikat bireylerle çalışsın başı rahat etsin, benim akademisyen olduğumu, çok fazla tez yazdığımı ve öğrencileri mezun ettiğimi belirtin, telefon görüşmeleri yaptığımızı ve ayrıyeten danışmanlık yaptığımı da belirtin yani o denli yaz gönder değil birlikte görüşmeler yaparak adım adım yazacağımızı anlatın. Emniyetli bir kurum olduğumuzu ve emelimizin öğrencilerin mezun olmasını sağlamak olduğunu söz edin.”
PAZARLIK YAPIYORLAR
Cevap vermediğimizde ise tekrar bir mail atıldı. Bu mailde fiyat konusunda pazarlık yapıldı. Birinci mailde bin 500 lira isteyen kişi, ikincide ise hocayla görüştüklerini ve bin 200 liraya kadar inebileceklerini söyledi.
ODTÜ MEZUNU 5 BİN TL
Başka bir siteye girip, yeni bir profil açıp yeniden Eskiçağ tarihinden bir hususta yüksek lisans tezi yapmak istediğimizi yazdım. Buradan da bana dört talep geldi. Birinci gelen talepte 5 bin TL istendi ve şu ileti gönderildi: “ODTÜ Siyaset Bilimi ve Milletlerarası İlgiler Kısmı mezunuyum. 7 yıldır tez ve makale yazımı yapmaktayım. İngilizceye de anadilim derecesinde yargıcım. Sizin için de uygunsa birlikte çalışmak isterim. Dilerseniz bu vakte kadar yapmış olduğum işlerden referans olması açısından birkaç makalemi de sizinle paylaşabilirim. Bu vakte kadar birçok farklı hususta yazdığım ve düzenlemesini yaptığım makaleler ve tezler mevcut.”
“AKADEMİSYENİM PROFESYONEL VE İNTİHALSİZ OLACAKTIR”
İkinci talepte “Akademisyenim. Talebinizle ilgili haberleşebiliriz. Profesyonel ve intihalsiz olacaktır” dendi. İkinci talebi veren bireyle de görüştüm. Kendisi bize şunları aktardı: “Doktor öğretim üyesiyim. Sayfa başına 50 lira istiyorum. Bir akademisyen arkadaşımla birlikte çalışıyorum. Toplumsal bilimler konusunda bilgiliyim. İstatistik, pazarlama ve işletme hususlarına yargıcım. Tezi kesim parça yaparım. Danışman hocadan gelen geri dönüşlere nazaran gerekli düzeltmeleri yaparım. Ödemeyi size tezi teslim ettikten sonra alırım.”
İKİ AKADEMİSYEN BİRLİKTE
Gelen üçüncü talepte ise şu sözler yer aldı: “Ankara Üniversitesinden doktora unvanına sahibim. Şu ana kadar birçok tez ve makale danışmanlığı yaptım akademik lisanı kullanımım hayli uygundur.”
Ayrıca yaptığımız görüşmede ise talep eden kişi şunları söyledi: “3 bin TL’ye yapılır sizin istediğiniz tez. Küçük bir ön ödeme alarak başlarım ve 3 kısım halinde müellifim tezi. Hocanızın istediği düzenlemeleri yaparım. Benim bir akademisyen arkadaşım var onunla birlikteyim fakat genelde kendi işimi kendim yaparım.”
BÖLÜMDEN KISMA DEĞİŞİYOR
Dördüncü talepte ise yaptığımız görüşmede yeniden misal şeyler söylendi. Tezi yazabileceğini söyleyen kişi şu sözleri kullandı: “Sayfa sayısı 50 liradan çalışıyoruz. Akademisyen hocalarımıza gönderiyorum ben, kendileri yapıyorlar. Sonra bana iletiyorlar. Başlamadan evvel 300 lira kapora alıyoruz. Hocaya onaylatıyorsunuz yahut ekleme çıkarma istediğinde onları yapıyoruz. Büyük ihtimalle 3 kesim halinde olur, fiyatı de siz 3 kesim halinde yatırırsınız. Biz size intihal raporu da yollarız. Yüzde 20’nin altında olma garantisi veriyoruz size. Ayrıyeten mezun olma garantisi de veriyoruz.”
Aynı şahsa bir arkadaşımızın makine mühendisliği kısmından yüksek lisans okuduğunu ve fiyat araştırması yaptığını söylediğimde ise şunları aktardı: “Genelde kısımdan kısma değişmez lakin kimi tezlerde tahlil kısımları oluyor. Orada fiyatlar değişiyor. 7 bin 500 liraya çıkabilir fakat biz 7 bin üzere yapabiliriz.”
3 TEZDEN BİRİNDE AĞIR İNTİHAL
Boğaziçi Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, yüksek lisans ve doktora tezlerinin yüzde 34’ünde ‘ağır intihal’ yapıldığını ortaya koydu. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Siyasetleri Araştırma ve Uygulama Merkezi (BEPAM), 2007-2016 yılları ortasında yazılmış 470’i yüksek lisans ve 130’u doktora tezi olmak üzere toplam 600 tezi inceledi. Turnitin intihal programı kullanılarak incelenen ve 511’i Türkçe, 89’u da İngilizce olan tezlerin yüzde 34’ünde ağır intihal yapıldığı ortaya çıktı. Bilimsel çalışmaların orjinal olup olmadığını gönderen benzerlik indeksinde de dünya ortalaması yüzde 15 iken, Türkiye’de bu oran yüzde 28.5.
TÜRKİYE’DE NİTELİKLİ YAYIN YOK
Türkiye’de şu anda 206 üniversite bulunuyor. Scientific Journal Rankings bilgilerine nazaran 2017’de Türkiye dünya bilimsel yayın sayısı sıralamasında 19’uncu sırada; buna karşılık Türkiye’den çıkan yayınlara yapılan ve yayının kalitesini gösteren memleketler arası atıf sayısı her geçen yıl değerli oranda düşüyor. Cumhuriyet Üniversitesi’nden Selçuk Beşir Demir’in Journal of Informetrics mecmuasında Kasım 2018’de yayımlanan makalesine nazaran, dünyada en çok uydurma mecmua çıkaran ülkeler ortasında Hindistan ve Nijerya ile birlikte Türkiye de var.