İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu, belediye mülkiyetinde bulunan Galata Kulesi’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı’na dönem kararı alınmasıyla ilgili mektup yayımladı.
İmamoğlu’nun Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a yazdığı açık mektupta, tarihi yapının 1855 yılından beri İstanbul Belediyesi hükmî kişiliğinin mülkü olduğu ve kararın milletin yüzlerce yıllık vakıflar geleneği ile bağdaşmadığı vurgulandı.
Bakanlığın, belediyenin on farklı mülkiyetine daha el koyma teşebbüsünde bulunduğunu, birlikte çalışma yoluna da başvurmadığını tabir eden İmamoğlu, “Bu hukuksuz ve hakkaniyetsiz girişimlerinizi kamuoyuyla paylaşacak ve bakanlığınızın tavırlarının İstanbul halkı tarafından bilinmesini sağlayacağız” dedi. Beyoğlu Kaymakamlığı’nın tahliye kararının hukuka alışılmamış olduğunu söz eden İmamoğlu, mahkeme sürecinin devam ettiğini de anımsattı.
“ÜÇ TEMEL NEDENDEN ÖTÜRÜ YANLIŞTIR”
İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a yazdığı açık mektup şöyle:
“Sayın Mehmet Ersoy
T.C. Kültür ve Turizm Bakanı, Ankara
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı olarak başta Galata Kulesi olmak üzere kentimizdeki kültürel ve anıtsal varlıkların kullanımı ve işletilmesi konusunda belediyemizle bakanlığınız ortasında kapsamlı bir mutabakat ve iş birliği tabanını geliştirmek ismine uzun müddettir yürütmekte olduğumuz eforlarımız ne yazık ki, kamu faydasına bir sonuç üretememiştir.
İstanbul kentinin kültürel ve anıtsal varlıkları ile ilgili geleceğe ait bir master plan hazırlamak, bu plan doğrultusunda bakanlığınızla her alanda iş birliği yapmak ve sonuçta hem İstanbul’un hem de Türkiye’nin turizm dalının yine hareketleneceği günler için omuz omuza çalışmak yerine, bakanlığınızın tarihi gerçeklere, hukukun kozmik prensiplerine ve vakıf anlayışının özüne karşıt kararı ve müdahalesi nedeniyle kaynaklarımızı ve kıymetlerimizi heba eden bir noktaya gelinmiştir.
Bakanlığınızın Galata Kulesi’nin kullanımına ait tutumu üç temel nedenden ötürü yanlıştır.
“TARİHİ MİRAS – ANITSAL YAPILARA ZİYAN VERECEKTİR”
1. Bakanlığınızın teşebbüsleri ile gelinen nokta, tarihi olarak yanlış ve hakkaniyetsizdir. Çünkü, Galata Kulesi inşa edildiği VI. Yüzyıldan itibaren İstanbul’u başşehir olarak kabul eden Roma, Doğu Roma (Bizans), Latin ve Osmanlı İmparatorlukları devirlerinden beri bu kentin en kıymetli ikonik varlıklarından biridir. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin, İstanbul’un kültürel ve turistik varlıklarına birlikte sahip çıkmaları ve müşterek projeler uygulamaları yerine, tek taraflı bir irade ile varlıklara el koymak, hem bu aziz kentin geleceğine, hem devletimizin geleneklerine ve hem de kelam konusu tarihi miras – anıtsal yapılara ziyan verecektir.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2017 yılında hazırlanmış ve heyet tarafından onaylanmış onarım ve müzeye dönüştürme projeleri kamuoyunca bilinirken ve Muhafaza Şurası kararlarıyla da varlığı aleni ve resmi bir hal almış iken, müzenin İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmasına müsaade edilmemiş, Muhafaza Heyeti onaylı İBB projeleri, ihtilaflı mülkiyet davaları ve tahliye süreçleri çerçevesinde engellenmiştir.
Galata Kulesi ve civarında bir müze ve kültür rotası çıkarılması düşünülüyorsa bu projenin ayrıntıları, Anıtlar Şurası tarafından onaylanmış olup olmadığı, ne olduğu kamuoyuna açıklanmayan projenin muhteviyatının neden İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden gizlendiği ve ortak akıl masasında değerlendirmeye neden açılmadığı merak bahsidir. Galata Kulesi üzere tarihi miras niteliğinde bir yapıtın, plansız-programsız bir yatırıma bahis edilmesi, hem yapıta, hem yapıtın işlevine ziyan vererek telafi edilmesi imkansız sonuçlara yol açacak hem de kamu kaynaklarının akıbeti meçhul formda harcanması nedeniyle kamu ziyanlarının doğmasına sebep olabilecektir.
“TAPU TESCİLİ, TARİHİ DOKÜMANLARA KARŞIT BİÇİMDE VE HUKUK KATLEDİLEREK YAPILAMAZ”
2. Bakanlığınızın teşebbüsleri ile gelinen nokta, hukukun üniversal unsurları çerçevesinden yanlış ve hakkaniyetsizdir. Çünkü Galata Kulesi, İstanbul’da çağdaş manada belediyenin resmen kurulduğu 1855 yılından beri İstanbul Belediyesi hukukî kişiliğinin mülküdür ve bu mühlet boyunca İstanbul Belediyesi hükmî kişiliği yahut iştirakleri tarafından işletilmiştir. 2008’de çıkan Vakıflar Kanunu’nun, tarihi vakıf kültür varlıklarını korumak yerine mülk devşirme münasebeti üzere kullanılan 30. Hususunun, hukukun kozmik prensiplerinin mesnetsiz bir yorumuna dayanarak; ve rastgele bir mahkeme kararı dahi kelam konusu olmadan 2019 yılı Mayıs ayında Galata Kulesi’nin mülkiyeti İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredilmiş, bu hukuka muhalif süreç bakanlığınızın vaki taleplerine destek yapılmıştır. İstanbul’un kent kimliğinin mütemmim cüzü durumunda bulunan Galata Kulesi’nin tapu tescili, tarihi dokümanlara ters biçimde ve hukuk katledilerek yapılamaz. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bu hususta açmış olduğu dava şimdi sonuçlanmamıştır.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin eski idaresi periyodunda yapılmadığı halde, Galata Kulesi’nin mülkiyetine hukukun temel prensiplerine karşıt biçimde Tapu Müdürlüğü üzerinden el konulmasının kamuoyu tarafından, yeni idarenin hareket alanlarını kısıtlamak emeliyle bakanlığınız tarafından yürütülmekte olan ve devletin birliği anlayışına sığmayan bir siyasi hareket olarak görüleceği olağandır.
“AKIL DIŞIDIR HUKUK DIŞIDIR”
3. Bakanlığınızın teşebbüsleri ile gelinen nokta, milletimizin yüzlerce yıllık vakıflar geleneğine alışılmamış, vakıf mevzuatı açısından yanlış ve hakkaniyetsizdir. Çünkü Galata Kulesi vakıf yoluyla meydana gelmemiştir ve asla bir vakıf kültür varlığı değildir. Tüm tarihi kaynaklardan ve evraklardan net olarak 6. yüzyılda yapıldığı bilindiği halde, Galata Kulesi’ne ilişkin İBB mülkiyetinin defter üzerinden Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredilmesi süreci her türlü mevzuata, teamüllere; vakıf fikrine ve kıymetlerine alışılmamıştır. Doğaldır ki, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından Galata Kulesi’nin vakıf yoluyla meydana geldiği hiçbir biçimde ispatlanmamıştır. Geçerli ve gerçek bir dokümana dayanmadan kulenin Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredilmesi akıl dışıdır, hukuk dışıdır. Bu nedenle Vakıflar Kanunu’nun 30. Unsuruna dayanarak süreç yapılması abestir, akıl tutulmasıdır. Zira 30. Unsur büsbütün vakıf yolu ile meydana gelen ve vakıf kültür varlığı olan yapıtları kapsamaktadır. 2008’den bu yana lisana getirilmeyen kulenin kelamda vakıf kültür varlığı olduğu tezi, her ne hikmetse vazifeye başladığımızdan 1 ay sonra devreye sokulmuştur. Hukukun işleyeceğine ve mahkeme sürecinin Galata Kulesi mülkünün tekrar İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne tescili ile sonlanacağına inancımız tamdır.
“HAKSIZ VE HUKUKSUZ FORMDA EL KONULAMAZ”
Ülkemizin Covid 19 salgınıyla ve derin ekonomik krizle boğuştuğu, turizmin eski yoğunluğuna yakın gelecekte ulaşmasının mümkün görünmediği şu günlerde, Bakanlığınızın telaşla yangından mal kaçırırcasına yaptığı tüm bu yanlış ve hakkaniyetsiz teşebbüsleri anlayabilmek mümkün değildir Tıpkı, bu aziz kentin anıtsal binaları olan Haydarpaşa ve Sirkeci Garları ile ilgili cinayet üzere süreçler yapılırken, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın sesinin neden duyulamadığını anlayamadığımız üzere.
1.500 yıl boyunca İstanbul’un en değerli ikonik yapılarından biri olan ve en az 164 yıl boyunca da İstanbul Belediyesi hukuksal kişiliğinin mülkiyetinde olan Galata Kulesi’ne haksız ve hukuksuz formda el konulamaz.
Her iki tarafın kamu yönetimi olması ve taraflar ortasındaki uyuşmazlığın 3533 sayılı kanuna nazaran çözümlenmesi gereken bir uyuşmazlık niteliğinde bulunması nedeniyle, 2886 sayılı Kanunun 75. Unsuru mucibince tahliye kararı verilmeyeceğinden, Beyoğlu Kaymakamlığı’nın Galata Kulesi’nden tahliyemize ait yazısı hukuka ve kanuna karşıttır. Hakikaten Danıştay ve Bölge Yönetim Mahkemesi Dava Dairelerinin bu tarafta sayısız emsal kararı olmasına karşın ne yazık ki itirazımız ret edilmiştir.
Bakanlığınızın Vakıflar Kanunu’nun 30. Hususu destek gösterilerek ve gayri hukuksal yollardan mülklerimize el koyma tasarrufları Galata Kulesi ile de hudutlu değildir ve 10 farklı mülkümüze el koyma teşebbüsleriniz mevcuttur. Bu hukuksuz ve hakkaniyetsiz girişimlerinizi kamuoyuyla paylaşacak ve bakanlığınızın tavırlarının İstanbul halkı tarafından bilinmesini sağlayacağız.
Konuyla ilgili bu değerlendirmelerimizi dikkate alarak yapılan yanlışlardan derhal dönülmesini bekliyor, sağlıklı günler ve çalışmalarınızda kolaylıklar diliyorum.
Ekrem İmamoğlu
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı”