Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Kasım 2019’a ait iş gücü istatistiklerini açıkladı.
TÜİK datalarına nazaran, işsiz sayısı 2019 yılı Kasım devrinde geçen yılın birebir periyoduna göre 327 bin kişi artarak 4 milyon 308 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 1 puanlık artış ile %13,3 düzeyinde gerçekleşti.
7 MİLYON İŞSİZ…
Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu’nun 10 Şubat 2020 günü açıkladığı Kasım 2019 devri Hanehalkı İşgücü Araştırması’nı kıymetlendirdi.
İşgücüne iştirak oranı düşmesine karşın, işsizlik artmaya ve istihdam daralmaya devam ediyor. Dar tarifli işsiz sayısı 327 bin kişi artarak 4 milyon 308 bine yükselirken, geniş tarifli işsizlik 7 milyonda seyrediyor.
İşgücü azalıyor, buna karşın işsizlik artıyor, işsizler ümitsizleşmeye devam ediyor. Ümitsiz işsizlerin sayısında tırmanış dikkat alımlı. Kasım 2018’de 522 bin olan ümitsiz işsizlerin sayısı Kasım 2019’da 715 bine yükseldi. Son 1 yılda ümitsiz işsizlerin oranı yüzde 37 arttı. İstihdamda daralma devam ediyor. Kasım 2018’de 28 milyon 314 bin olan mevsim tesirinden arındırılmış istihdam 145 bin kişi azalarak Kasım 2019’da 28 milyon 169 bine geriledi.
Kasım 2018’de 3 milyon 981 bin olan mevsim tesirinden arındırılmış dar tarifli işsiz sayısı Kasım 2019’da 327 bin artarak 4 milyon 308 bin oldu. Mevsim tesirinden arındırılmış işsizlik oranı bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran 1 puan artarak yüzde 13,3’e yükseldi. Kasım 2018’de 28 milyon 314 bin olan mevsim tesirinden arındırılmamış̧ istihdam Kasım 2019’da 28 milyon 169 bine geriledi. Son 1 yılda 145 bin kişi istihdam dışında kaldı yahut işini kaybetti.
DİSK-AR tarafından hesaplanan geniş tarifli işsiz sayısı Kasım 2019’da 7 milyona ulaştı. Geniş tarifli işsizlik oranı yüzde 20 olarak hesaplandı. Kasım 2018’e nazaran geniş tarifli işsiz sayısı 339 bin kişi arttı.
Tarım dışı işsizlik yüzde 13,3 olarak hesaplandı. Tarım dışı işsizlik bayanlar ortasında yüksek seyretmeye devam ediyor. Kasım 2019’da kentsel genç bayan işsizliği yüzde 36’ya yükseldi.
Türkiye tez edilenin bilakis OECD ve AB 28 ülkeleri içinde en yüksek işsizliği yaşamaya devam ediyor. OECD ülkeleri ortasında Türkiye en yüksek üçüncü işsizlik oranına sahip ülke olarak dikkat çekmektedir. Öte yandan AB 28 ülkelerinin işsizlik oranı yıllar itibariyle düşerken, Türkiye’nin işsizlik oranı bu ülkelerle karşılaştırıldığında 2012’den itibaren sistemli olarak yükselmektedir. AB 28 ülkeleriyle Türkiye’nin işsizlik oranlarının oranı da bu dataya paralel olarak yükselmektedir.
İşsiz Sayıları (Kasım 2018-Kasım 2019) (Bin)
DAR TARİFLİ İŞSİZ SAYISI 4,3 MİLYON
Kasım 2018’de 3 milyon 981 bin olan mevsim tesirinden arındırılmamış dar tarifli işsiz sayısı Kasım 2019’da 327 bin kişi artarak 4 milyon 308 bine yükseldi. Mevsim tesirinden arındırılmamış işsizlik oranı bir evvelki yılın birebir ayına nazaran 1 puan artarak yüzde 13,3 olarak gerçekleşti.
Kasım 2018’de yüzde 13,2 olan mevsim tesirinden arındırılmış dar tarifli işsizlik, bir yılda 1 puan artarak Kasım 2019’da yüzde 12,3’e yükseldi.
Geniş Tarifli İşsizlik (Kasım 2018-Kasım 2019) (Bin):
GENİŞ TARİFLİ İŞSİZ SAYISI 7 MİLYON!
DİSK-AR tarafından hesaplanan geniş tarifli işsiz sayısı Kasım 2018’de 6 milyon 646 bin iken Kasım 2019’da 339 bin artışla 6 milyon 985 bin kişioldu. Geniş̧ tarifli işsizlik oranı Kasım 2019’da yüzde 20 olarak hesaplandı. Ümidini kaybeden işsizler 193 bin kişi artarak 715 bine yükseldi.
İŞSİZLİK AVRUPA’DA DÜŞÜYOR TÜRKİYE’DE TIRMANIYOR
AB 28 Ülkelerinde ve Türkiye’de İşsizlik (2008-2019) (Yüzde)
AB İstatistik Ofisi (Eurostat) bilgilerine nazaran, AB 28 ülkeleri ile Türkiye’nin işsizlik oranları birbirine zıt eğilim içinde. AB 28 ülkelerinin işsizlik oranları 2013’ten itibaren tertipli olarak azalıyor. 2019’da AB’nin 28 ülkesinin işsizlik oranı yüzde 6,4 olarak açıklandı. AB 28 ülkeleri tersine Türkiye’de işsizlik oranı ise 2012’den itibaren artıyor. 2012’de yüzde 8,4 olan işsizlik oranı 2017’de yüzde 10,9, 2019’da yüzde 13,3’e yükselmiştir.
Türkiye’deki İşsiz Sayılarının AB 28 Ülkelerine Oranı (Yüzde/Bin)
Türkiye’deki işsiz sayılarının AB 28 ülkelerinin işsizliğine oranı ise 2012’den itibaren nizamlı olarak artmaktadır. 2008’de AB 28 ülkelerinde toplam 16,8 milyon işsiz varken Türkiye’de 2,3 milyon işsiz vardı. Türkiye’nin toplam işsiz sayısının AB 28 ülkelerine oranı yüzde 14’tü. 2019’da ise AB 28 ülkelerinde toplam isiz sayısı 15,8 milyona düşerken, Türkiye’nin işsiz sayısı (dar tanımlı) 4,3 milyona yükseldi. Böylelikle Türkiye’nin toplam işsiz sayısının AB 28 ülkelerinin toplam işsiz sayısına oranı yüzde 27’ye yükseldi. Türkiye tek başına 28 AB ülkesinin yüzde 27’si kadar işsize sahiptir.
TÜRKİYE İŞSİZLİKTE OECD ÜÇÜNCÜSÜ
OECD Ülkelerinde İşsizlik (Yüzde)
OECD datalarına nazaran Türkiye işsizlik sıralamasında OECD ülkeleri içinde birinci sıralarda yer alıyor. OECD’nin 2019 3. çeyrek datalarına nazaran OECD ülkeleri ortasında en yüksek işsizlik yüzde 28,8 ile Güney Afrika’da görülürken bu sırayı Yunanistan, Türkiye ve İspanya izlemektedir. OECD üyesi ülkeler ortasında işsizlik oranı ortalama 5,2 iken Türkiye bu ülkeler ortasında en yüksek işsizlik oranına sahip üçüncü ülke olarak yer almaktadır.
İSTİHDAMDA AZALMA SÜRÜYOR!
Kasım 2018’de 28 milyon 314 bin olan mevsim tesirinden arındırılmamış̧ istihdam Kasım 2019’da 28 milyon 169 bine geriledi (Grafik 5). Son 1 yılda 145 bin kişi istihdam dışında kaldı yahut işini kaybetti.
İstihdam Edilenler (Ağustos 2018-Kasım 2019) (Bin)
GENÇLERDE VE KENTLERDE İŞSİZLİK ORANI YÜKSEK
Mevsim Tesirinden Arındırılmış İşsizlik Oranları (Nisan 2018-Kasım 2019) (%)
Mevsim tesirinden arındırılmış işsizlik oranları kentlerde ve gençlerde yüksekliğini muhafazaya devam ediyor. Kasım 2018’de yüzde 12,2 olan standart-dar tarifli işsizlik oranı, Kasım 2019’da yüzde 13,3’e yükseldi. Tarım dışı işsizlik oranı 1 yılda yüzde 14,2’den yüzde 15,4’e yükselirken, genç işsizliği de son 1 yılda 1,7 puan yükselerek yüzde 22,8’den yüzde 24,5’e yükseldi (Grafik 6).
İŞSİZLİKTE GENÇLER VE KADINLAR
Genç işsizliği ve kentsel bayan işsizliği son 1 yılda en yüksek işsizlik tipi olarak görülmeye devam ediyor. Kasım 2019’da da en fazla artış kentsel genç bayan işsizliğinde görüldü.
Mevsim tesirinden arındırılmamış genç işsizliği 1 puan artarak yüzde 23,6’dan yüzde 24,5’e, mevsim tesirinden arındırılmamış bayan işsizliği 1,9 puan artarak 14,7’den yüzde 16,6’ya yükseldi.
Kentsel genç bayan işsizliği yüzde 36’lara ulaşmış, bayan işsizliği kategorisinde en yüksek işsizlik düzeyini gördü. Kasım 2019’da da kentsel genç bayan işsizliği tekrar en yüksek işsizlik tipi oldu.
Ne eğitimde ne istihdam olanların (NEET) oranında artış görülmektedir. NEET oranı Kasım 2019’da yüzde 25,2’ye ulaştı.
İşsizlik Tipleri (Kasım 2018- Kasım 2019) (%)
İŞSİZLİKLE GAYRET ÖNERİLERİ
HERKESİN ÇALIŞMASI İÇİN HERKES DAHA AZ ÇALIŞSIN: ÇALIŞMA MÜDDETLERİ KISALTILSIN
DİSK-AR, işsizlikle uğraş teklifinde ise şu hususları sıraladı:
– “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” unsuru doğrultusunda haftalık çalışma mühleti gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sonu, 90 saate düşürülmelidir.
– İstihdam artışlarında kamunun hissesi dikkate pahadır. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve teminatsız çalışma biçimleri yerine, takımlı ve teminatlı istihdam artışının sağlanması yaşamsal değerdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak formda tekrar ele alınmalı ve kamuda işçi açığı derhal kapatılmalıdır.
– İş başında eğitim ismi altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
– Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay fiyatlı yıllık müsaade hakkı tanınmalıdır.
– Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron emekçilere takım verilmelidir. Kamu taşeron personelleri kamu personeli olarak takıma alınmalıdır.
– Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) “insana yaraşır iş” yaklaşımı temelinde herkese teminatlı ve nitelikli işler sağlanmalıdır.
– Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı teminat altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
– Toplum faydasına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimî personel statüsüne geçirilmelidir.
– İşsizlik Sigortası Fonunun hedef dışı kullanımına son verilmelidir.
– İşsizlik sigortasından yararlanma şartları iyileştirilmelidir. Son üç yılda 600 gün çalışma şartı 180 güne indirilmelidir.
– Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, konut içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve fiyatsız bakım hizmetlerini sağlaması ile bayanın üzerinden alınmalıdır.