Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Türkiye’ye Suriye’deki operasyonu nedeniyle yaptırımlar uygulanmasını içeren ve 29 Ekim’de Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen tasarının bir versiyonunu gelecek hafta Senato gündemine almayı planladıklarını söyledi.
Graham, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın alması nedeniyle de yaptırım uygulanması gerektiği görüşünü yineledi.
Amerika’nın Sesi’nde yer alan habere nazaran; kongre binasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Graham, bir gazetecinin “Türkiye’ye yaptırımlar getirilmesi neden bu kadar uzun sürüyor? Lider Trump, Erdoğan’a karşı çok mu hoşgörülü?” sorusunu şöyle yanıtladı:
“Bence bir şeyler yapma vakti geldi. Türkiye’ye ve Beyaz Saray’a S-400 sıkıntısını çözmek için vakit tanımaya çalıştım. Fakat süreç ileriye değil geriye yanlışsız gidiyor üzere görünüyor. Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen yaptırım tasarısı S-400’le ilgili değil, Türkiye’nin Suriye’yi işgaliyle alakalı. Münasebetiyle gelecek hafta Temsilciler Meclisi tasarısının bir benzerini gündeme alacağımızı umuyorum. Temsilciler Meclisi tasarısını motamot geçirip Başkan’ın imzasına sunmayı tercih ederim zira bence düzgün bir tasarı. Lakin Senato Dış Münasebetler Kurulu Lideri James Risch’in ne yapacağını göreceğiz.”
Temsilciler Meclisi, Türkiye’ye Suriye’nin kuzeyindeki operasyonu nedeniyle yaptırımlar uygulanmasını içeren bir tasarıyı 16’ya karşı 403 oyla kabul etmişti.
Türkiye’nin S-400’leri teslim almasının akabinde yaptırım tasarısı hazırlayan Graham ve Demokrat Senatör Chris Van Hollen, dün ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya mektup yazarak, “Sabır gösterme vakti çoktan geçti” diyerek Trump idaresine Türkiye’ye yaptırımların uygulanması davetinde bulunmuştu.
İki senatör mektupta, Türkiye’ye Rus S-400 savunma sistemini satın alması sebebiyle yaptırım uygulanması gerektiğini, yaptırımların uygulanmaması halinde bunun öbür ülkelere “korkunç bir mesaj” göndereceğini belirtmişti.
Graham ve Van Hollen, “Sabır gösterme vakti geçti. Maddeyi uygulama vaktiniz geldi. Yasanın uygulanmaması, başka ülkelere ABD maddelerinin rastgele bir sonucu olmadan ihlal edilebileceği üzere müthiş bir bildiri verecektir” tabirlerini kullanmıştı.
Türkiye, Rusya’dan satın aldığı S-400 savunma sistemini geçtiğimiz Temmuz ayında teslim almaya başlamış, sistemin beşinci kuşak yeni savaş uçağı teknolojisine ait bilgileri çalabileceği telaşını lisana getiren ABD de Türkiye’yi ortak üreticilerinden olduğu F-35 programından çıkarmıştı.
Trump idaresi ise, kısaca CAATSA olarak bilinen ve Rus savunma dalıyla iş yapan ülkelere yaptırım uygulanmasını öngören ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Çaba Yasası uyarınca Türkiye’ye yaptırım uygulamamıştı.
ABD Kongresi’nde Türkiye’ye yönelik yansılar Ankara’nın Suriye’nin kuzeydoğusuna başlattığı Barış Pınarı Harekatı’nın akabinde daha da büyümüştü. Genel olarak Cumhuriyetçi Lider Donald Trump’ın sıkı savunucularından olan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Trump’ın Suriye’nin kuzeydoğusundan ABD askerlerini çekmesini sert halde eleştirmişti.
Lindsey Graham ve Demokrat Senatör Chris Van Hollen, Türkiye’ye yaptırım uygulanması davetini en sık gündeme getiren isimler. İki senatör, S-400 alımı sebebiyle Türkiye’ye sert yaptırım uygulanmasını öngören bir tasarı da hazırlamıştı. Senatör Graham, 13 Kasım’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Beyaz Saray ziyareti sırasında Oval Ofis’te görüştüğü beş senatörden de biriydi.
Dışişleri Bakanı Mike Pompeo 26 Kasım’da Türkiye’nin S-400 sistemini F-16 savaş uçaklarıyla test etmeye başladığı haberlerinin akabinde yaptığı açıklamada gelişmeleri dert verici bulduğunu söylemiş, hususla ilgili görüşmelerin sürdüğünü belirtmişti.
Aynı gün Rusya’nın savunma şirketi Rosoboronexport, Moskova’nın Türkiye ile 2020 yılının birinci yarısında daha fazla S-400 füze sistemi tedariki için mutabakat yapmayı umduklarını belirtmişti.