Cumhuriyet gazetesi müellifi Ali Sirmen, “Anı müellifinin güvenilirliği” başlıklı yazısında muharrir Az Nadi’nin güvenilirliğiyle ilgili bir yazı kaleme aldı.
“İktisat mezunu olan askerlik arkadaşım Selçuk Yıllar enteresan bir kişiydi. Bir orta kayınpederinin, Tophane’deki Amerikan pazarını çalıştıran, daha sonra yakın dostu Besim Tibuk’un otelinin kumarhanesinin (casino) müdürü olan (bu mühlet zarfında bir tek kumar aletine bile el sürmeyen) arkadaşım bir kitap kurduydu ve favori müellifleri ortasında da Az Nadi yer alırdı.” diyen Ali Sirmen şunları kaydetti:Ali Sirmen
– Adeta kendileri olmasa tarih olmayacak sanan bu anı yazanlarının bilakis Ender Nadi olayları kendine yontmaz, kendini yüceltmeye çalışmaz, kederi Selçuk.
Onun kendini ön plana çıkarmayan biçeminin farkındaydım. Lakin arkadaşımın ihtarından sonra o istikametine daha dikkat ederek okuyunca Az Bey’in eşsiz bir anı müellifi olduğunu gördüm. Hele birinci bakısı 1970’te çıkmış olan “Olur Şey Değil”de Celal Bayar ile baş başa bir yemek sahnesi var ki bir eşine daha rastlanmaz.
Yıl 1958’dir. Az Nadi anlatıyor, DP iktidarının sertliği durmadan artmakta hükümetle muhalefetin ortası onulmaz biçimde açılmaktadır. Bu şartlar altında demokratik parlamenter sistem yurdumuzda nasıl yürütülecekti? Ender Nadi, gerçi Cumhuriyet’teki yazılarıyla ilgilileri elinden geldiğince uyarmaya çalışıyordur ancak buradan olumlu bir sonuç alınacağına dair en ufak bir imaj bile yoktur.
Sonunda Az Nadi cumhurbaşkanını görmeye karar verir.
Nadir Nadi
***
Bayar, Ender Bey’in başvurusunu bekletmez çabucak öğle yemeğine çağırır.
Nadir Beyefendi, köşke kararlı sarfiyat. Durum vahimdir. İhtilaller kırpıla kırıla kuşa dönmüştür. Demokrasi de o denli, basın yasa dışı yollarla baskı altına alınmıştır. Hükümet, muhalefeti düşman bellemiştir. Meclis’teki ezici sayı üstünlüğüne dayanarak ona kelam hakkı tanımamaktadır. Nereye gidilmektedir? Az Nadi bu durumda Bayar’dan devletin en yüksek katında vazife sürdüren uzun deneylerden geçmiş bir büyüğümüz olarak olaya müdahalesini isteyecek, her şeyi açık açık Bayar’a anlatacak, devlet lideri olarak duruma el koyması gerektiğini sert bir lisanla hatırlatacaktır.
Nadir Beyefendi bu kararlılıkla Bayar’ın yanına girer. Alt kattaki, sofrada iki bireydirler, bir de servisi yapan bir vakitler Yunus Nadi’nin de yanında çalışmış Ethem Efendi vardır.
Celal Bayar, Ender Nadi’ye ziyaretinin sebebini sorar. Artık bu noktadan sonra kelamı Az Nadi’ye bırakalım (Olur Şey Değil, sayfa 34-35):
Celal Bayar
“A o da nesi? Birden nutkum tutuldu. Koskoca salonun orta yerinde, upuzun masanın bir köşesinde bu yalnızlık bende anlatılması güç bir tedirginliğe yol açmıştı… Kelama havadan sudan Celal Bayar başladı… Husustan hususa atlarken Celal Bayar kimi vakit duraklıyor, maruzatımı arz edeceğim anı bekler görünüyordu. Nihayet kelama agaz eyledim. Ancak tasarladıklarımın yarısını bile açığa dökemedim. Gidişatımız hakkındaki tenkitlerimi lisana getirirken Celal Bayar’ı soyutluyor, olan bitenden güya hiç kusuru yokmuş üzere konuşuyordum. Anayasa gereği yan tutmaması gereken cumhurbaşkanının elinde DP markalı bastonla yurtiçi seyahatlere çıkmasının hakikat olmadığını söyleyecektim. Söyleyemedim. Daha berbatı bu gidişe dur denilmesi için yardımını rica ederken ‘Allah sizi başımızdan eksik etmesin’ diyerek içimden hiç geçirmediğim dalkavukça bir dileğe bile başvurdum.
Celal Bayar’ın yanından bozuk bir moralle ayrıldım. Kendimden utanıyordum. O günden sonra onu bir daha görmedim.”
Görüyorsun Sevgili, Az Beyefendi, Celal Bayar’ı sert biçimde uyarmak hedefiyle gittiği görüşmede kem küm edip bir şey söyleyemediği üzere, bir da ona Allah sizi başımızdan eksik etmesin yollu “dalkavukça” (yakıştırma Ender Bey’indir AS.) bir dilekte de bulunduğunu gizlemiyor. Bir tek şahidi bile kalmamış bir olayı kendini hiçbir tenkitten sakınmadan anlatan bu dürüstlüğe ve yürekliliğe şapka çıkarılmaz da ne yapılır?
Şimdi, bu durumda Ender Nadi’nin müstesna bir adam ve muharrir olup olmadığı konusunda kararı sen ver.
Odatv.com