Osman Kavala kararından sonra Seyahat aksiyonları yine tartışma konusu olurken Anayasa Mahkemesi’nden dikkat cazibeli bir karar geldi.
Yüksek Mahkeme, Seyahat olayları sırasında yaralanan bir avukatın başvurusu üzerine “eziyet yasağının ihlal edildiği” gerekçesiyle 37.500 lira tazminat ödenmesine hükmetti. Gerekçeli kararda “Barışçıl toplantı ve şov yürüyüşü hakkı kullanılırken şahısların kamu nizamı açısından tehlike oluşturmayan ve şiddet içermeyen davranışlarına devletin sabır ve müsamaha göstermesi çoğulcu demokrasinin gereğidir” denildi.
BAKANLIK: KALKIŞMA
Eda Ayşegül Kılıç isimli avukat seyahat olayları sırasında Ankara’da polisin müdahalesi sonucu yaralandı. Şikayette bulunmasına rağmen sonuç alamayınca Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
AYM’ye savunma gönderen Adalet Bakanlığı “Gezi Parkı olaylarının Hükümete karşı kalkışma ve şiddet aksiyonları olarak ülke genelinde yayıldığı, kamu nizamı ve güvenliğini bozduğunu, barışçıl olmayan bu hareketlere yasanın verdiği yetkiyle güç kullanılarak müdahale edildiğini” görüş olarak iletti.
KAMU NİZAMI BOZULDU
AYM, başvuruyu değerlendirirken, “ülke genelinde kamu tertibinin yaygın olarak bozulmasına neden olan protesto şovlarının ortak ismi olarak kullanılan Seyahat Parkı olayları sırasında kamuya ve özel şahıslara ilişkin bina ve araçlar ziyan görmüş, çok sayıda güvenlik vazifelisi ve sivil yaralanmış hatta olaylar sırasında hayatını kaybedenler olmuştur” değerlendirmesi yaptı.
Kararda, “Şiddete karıştığı tespit edilemeyen ve toplanma özgürlüğünü barışçıl halde kullanmadığına dair rastgele bir bulgu olmayan müracaatçının katıldığı protesto gösterisinin dağıtılması için müdahalede bulunulmuş olması, başvurucudaki yaralanmaların -özellikle baş ve yüz bölgesindeki yaralanmaların- şiddetini tek başına açıklamaya kâfi değildir” denildi.
“Eziyet yasağının ihlal edildiği” sonucuna varan AYM kararında şu değerlendirmelerde bulunuldu:
ÇOĞULCU DEMOKRASİ: Toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkı, demokratik toplumun en temel pahaları ortasında yer almakta olup bireylerin ortak fikirlerini birlikte savunmak ve diğerlerine duyurmak için bir ortaya gelebilme imkanını muhafazayı amaçlamaktadır. Kolektif bir biçimde kullanılan ve fikirlerini tabir etmek isteyen şahıslara şiddeti dışlayan formüllerle fikirlerini açıklama imkanı veren bu hak, çoğulcu demokrasilerin gelişmesinde zarurî olan farklı fikirlerin ortaya çıkması, korunması ve yayılmasını garanti altına almaktadır.”
DEVLET SABIR GÖSTERMELİ: Şiddet kullanma niyetinde olan şahısların katıldığı yahut düzenlediği şovlar barışçıl toplanma kavramı dışındadır. Münasebetiyle toplantı hakkının maksadı, şiddete karışmayan ve fikirlerini barışçıl bir biçimde ortaya koyan bireylerin haklarının korunmasıdır. Barışçıl emellerle bir ortaya gelmiş bireylerin toplantı hakkını kullanırken kamu tertibi açısından tehlike oluşturmayan ve şiddet içermeyen davranışlarına devletin sabır ve müsamaha göstermesi çoğulcu demokrasinin gereğidir.
POLİSE DİRENMEDİ: Somut müracaatta müracaatçının gösteriyi dağıtan kolluk görevlilerine direndiğine, bunlara karşı saldırgan bir tavır sergilediğine yahut rastgele bir halde şiddet hareketlerinin içinde yer aldığına dair bir sav yahut kanıt yoktur. Katıldığı şovdaki aksiyonları nedeniyle müracaatçı hakkında yürütülen bir cezai takibat da bulunmamaktadır. Bu durumda müracaatçının toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkını barışçıl bir formda kullandığı kabul edilmelidir.
37.500 TL TAZMİNAT: AYM, “eziyet yasağının” ve “toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkının” ihlal edildiği gerekçesiyle avukata 37.500 TL ödenmesine ve yeniden soruşturma yapılması için belgenin savcılığa gönderilmesine karar verdi.