Kükürt giderim tesisi olmadığı için yasal sonların üzerinde kirletici salan 13 termik santralin beşi büsbütün, biri ise kısmen kapatıldı. Lakin bu altı santralden beşi üretim yapmadan devlet dayanağı almaya devam edecek.
Türkiye Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, kükürt giderim tesisi olmadığı için yasal sonların üzerinde kirletici salan 13 termik santralden beşinin büsbütün, birinin ise kısmen kapatıldığını duyurdu. Fakat bu altı santralden beşine 2020 yılı boyunca devlet dayanağı devam edecek.
1 Kasım 2019’da TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda kabul edilen Dijital Hizmet Vergisi, Konaklama Vergisi, Pahalı Konut Vergisi üzere düzenlemeleri de içeren kanun teklifine AKP milletvekillerinin teklifiyle kömürlü termik santrallerin etraf mevzuatına ahenk mühletinin 30 Haziran 2022’ye uzatılmasını düzenleyen 50. husus eklenmiş, lakin ilgili unsur, kamuoyunda artan reaksiyonlar sonrası Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından veto edilmişti.
“DEVLETİN ALIM GARANTİSİ VAR”
Bakan Murat Kurum’un açıklamasına nazaran 2872 sayılı Etraf Kanunu’nun 11. ve 15. hususları gereği Kahramanmaraş Afşin – Elbistan A, Kütahya Seyitömer, Kütahya Tunçbilek, Sivas Kangal ve Zonguldak Çatalağzı kömürlü termik santralleri büsbütün, Manisa Soma termik santrali ise kısmi olarak kapatıldı.
Ancak Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi’nin (TEİAŞ) 2020 yılında kapasite kullanım düzeneği kapsamında teşvik verileceğini duyurduğu santraller ortasında bu santraller de yer alıyor. TEİAŞ’ın 20 Aralık 2019’da yayınladığı listeye nazaran kapatılan Tunçbilek, Seyitömer, Kangal, Çatalağzı ve kısmen kapatılan Soma 2020’de de teşvik almaya devam edecek.
CHP Parti Meclisi Üyesi İlhan Cihaner kelam konusu santrallerin periyot mukavelelerine dikkat çekiyor. DW Türkçe’den Pelin Ünker’e konuşan Cihaner, kapatılan Afşin – Elbistan A termik santralinin de zaman mukavelesine nazaran devletin alım garantisinin devam edeceğini öne sürüyor. Cihaner, “Afşin A’nın zaman kontrat kararlarına nazaran üretim kapasitesi üzerinden devletin alım garantisi var. Kontratta şayet kamu tarafından kapatılırsa bu alım garantisi, mukavele müddetinin bitimine dek devam edecek yazıyor. Bu olağandışı bir durum. Periyot mukavelelerinin kamuoyuna açıklanması gerekir” diyor.
Murat Kurum, kelam konusu 13 santralden dördüne süreksiz faaliyet dokümanı verilmesi, üç santrale ise gerekli etraf müsaadelerinin verilmesi kararı alındığını açıkladı. Geçici faaliyet dokümanı alan santraller Bursa Orhaneli, Muğla Yatağan, Kahramanmaraş Afşin B ve Ankara Çayırhan olurken, Kemerköy, Yeniköy ve Çanakkale 18 Mart Çan termik santrallerinin etraf mevzuatı kapsamında gerekli müsaadeleri aldığı duyuruldu. Bu santraller ortasında Orhaneli, Yatağan, Kemerköy, Yeniköy ve Çan termik santralleri de 2020’de kapasite sistemi teşviklerinden yararlanacak.
“ALTI AY SÜREKSİZ MÜSAADE NEDEN?”
İlhan Cihaner, ilgili santrallerin etraf yatırımlarını yedi yıl üzere uzun bir müddette tamamlamamasına karşın bu santrallerden dördüne altı ay süreksiz faaliyet müsaadesi verilmesini sıkıntılı buluyor. Cihaner, Çayırhan santralinin işletme bölüm mühletinin 6 ay sonra dolacağına dikkat çekiyor. Ciner Enerji’ye ilişkin santralin bu halde hem ceza yemeyeceğini, hem yükümlülüklerinden kurtulacağını, hem de altı ay daha alım garantili üretim yapmaya devam edeceğini vurgulayan Cihaner, “Yasa çok açık.
Anayasa Mahkemesi kararına ve daha sonra tekrar gündeme gelen düzenlemeyi Cumhurbaşkanı’nın iade etme münasebetine baktığımızda etraf ile uyumlu ise çalıştırırsınız, değilse kapatmak zorundasınız. Süreksiz faaliyet ne manaya geliyor? Etraf yatırımlarını tamamlamış mı, tamamlamamış mı? Altı aylık mühlet uzatımı açıkça yasaya alışılmamış. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı bu kararla kamuoyu iradesinin üzerine çıkmış oluyor” diye konuşuyor.