2018 yılında öngörülenden 863 milyon lira fazla ziyan eden TCDD’nin kimi yatırımlarında kâfi altyapı çalışması yapılmadan proje hazırlandığı belirtilen raporda, projelerin hedeflenenden 2 ya da 4 kat daha uzun müddetlerde tamamlandığı vurgulandı. Kazalarla gündeme gelen Sincan-Ankara-Kayaş çizgisine ait kıymetli tespitlere yer verilen raporda, çizginin sinyalizasyon işleri tamamlanmadan faliyete açıldığına dikkat çekiliyor.
Cumhuriyet’ten Hazal Ocak’ın haberine nazaran; Sayıştay, TCDD 2018 yılı kontrol raporunu tamamladı. TBMM’ye sunulan raporda çarpıcı tespitler yer aldı. Rapora nazaran, 2018 yılını 1 milyar 695 milyon lira ziyanla kapatmayı planlayan TCDD bir yılda 2 milyar 558 milyon lira ziyan etti. Yani TCDD 2018 yılını beklenenden neredeyse 863 milyon lira daha fazla ziyanla kapattı. Rapora nazaran TCDD’nin bağlı iştiraklerindeki bütçe planlanandan yüzde 307 daha fazla saptı. Yani paydaşlıklar 2018 yılında 222 milyon 337 bin liralık bir ziyan yapmayı öngörürken ziyan 907 milyon 79 bin TL’ye ulaştı. Çok sayıda projenin 4 katı müddette bittiği tespit edildi.
Raporda, Ankara-Sivas süratli tren demiryolu sınırına ait değerli ihtarlarda bulunuldu. Sınırın, Kırıkkale-Yerköy kesiti altyapı inşaatı üretim işi ile ilgili olarak 2013 yılında yapılan tespitlere yer verilen raporda, projenin Ulaştırma Bakanlığı tarafından hazırlandığı ve TCDD tarafından ihale yoluyla diğer bir firmaya verilerek revize ettirildiği belirtildi. Projenin kâfi yer sondaj çalışmaları yapılmadan hazırlandığı vurgulanan raporda, bu cins aksaklıkların tekrar etmemesi için gerekli tedbirlerin alınmasının sağlanması emeliyle tüm iş ve süreçlerin Ulaştırma Bakanlığı’nca incelenmesi ve gerekirse soruşturulması önerildiği anımsatıldı. Ulaştırma Bakanlığı tarafından yürütülen incelemenin de devam ettiği belirtildi.
Raporda, TCDD Genel Müdürlüğü’nün 2018 yılı yatırımlarının proje fiyatının 99.7 milyar lira olduğu ve 7.5 milyar lira ödenek ayrıldığı, 2019 yılı yatırımlarının proje fiyatının ise 125.1 milyar lira olduğu ve 3.9 milyar lira ödenek programlandığı tespitine yer verilerek “Çok sayıda projenin kontratlarında öngörülen müddetin yaklaşık 2 yahut 4 katı müddette tamamlanması yahut tasfiye edilmesi beklendiğinden, ihalesi yapılıp kontratı imzalanan lakin yatırım programında kâfi ödenek ayrılmayan projelerin öncelik sıralaması belirlenerek Kalkınma Planı ve orta vadeli Program çerçevesinde tamamlatılması, kontratı imzalanıp yer teslim yapılan ve işe başlanılan lakin kâfi ödenek ayrılamayacak projelerde ise yapıların ve kısımlarının dış tesirlerden olumsuz etkilenmeyecek halde çalışmaların yürütülmesi gerekmektedir” denildi.
‘31 ARALIK 2019’A KADAR TAMAMLAYIN’
Raporda, Sincan-Ankara-Kayaş Çizgisinin Tekrar İnşa Edilmesi (Başkentray) Projesi’ne ait değerli tespitlerde bulunuldu. Ankara-Sincan sınırının Mayıs 2017, Ankara-Kayaş çizgisinin ise Ağustos 2017 tarihinde tamamlanması gerekirken iş programına uygun olarak çalışma yürütülmediği vurgulanan raporda, “Sözleşmeye nazaran altyapı, üstyapı, altyapı transferleri, elektrifikasyon ve sinyalizasyon ve telekomünikasyon tesisleri işlerinin, Ankara-Sincan çizgisinde 450 gün içerisinde bitirilmesi gerekirken 820 gün mühlet uzatımı verildiği, Ankara-Kayaş sınırında ise 540 gün içerisinde bitirilmesi gerekirken 730 gün mühlet uzatımı verildiği” belirtildi. Çalışmalar sürerken 12 Nisan 2018 tarihinden itibaren çizginin tren işletmeciliğine açıldığı ve yalnız gece çalışması yapılmaya başlandığı belirtilen raporda, “Ankara-Sincan ortası sinyalizasyon çalışmalarının gece 3 saatlik çalışma ile tamamlanması mümkün görülmemektedir” denildi. Raporda, çizgideki çalışmaların 31 Aralık 2019’a kadar tamamlanması gerektiği belirtildi.
BEDELSİZ KULLANILAN ARSA
Raporda TCDD’ye ilişkin Mersin Limanı içinde yer alan lakin liman kapsamında olmayan 12 bin 40 metrekare büyüklüğündeki yerin da 2007 yılından bugüne kadar bedelsiz olarak kullanıldığı belirtildi. Bu yerin TCDD tarafından işletilmesi gerektiği vurgulanan raporda kira bedelinin geriye dönük hesaplanarak işletici firmadan tahsil edilmesi gerektiğine dikkat çekildi. Raporda, TCDD’nin kredi borçlarını ödeyemediği, faiz işleyen ve kur fakları nedeniyle her yıl artan borçlara hemen tahlil bulunması gerektiği vurgulandı.