İskoçya Başbakanı ve İskoç Ulusal Partisi önderi Nicola Sturgeon dün (Cumartesi günü) Reuters ajansına yaptığı bir açıklamayla Britanya seçimlerini kazanan Başbakan Boris Johnson’dan “gerçeklere odaklanmasını” ve ikinci bir İskoçya bağımsızlık oylamasını kabul etmesini istedi.
İSKOÇ MİLLİYETÇİLERİ SİLDİ SÜPÜRDÜ
İskoçya’nın bağımsızlığından yana olan İskoç Ulusal Partisi, Birleşik Krallık seçimlerinde İskoçya’ya ayrılan 59 sandalyeden 48’ini kazanmıştı. Başbakan Boris Johnson, Cuma günü İskoçya seçimlerini değerlendirirken 2014 yılında yapılıp İskoçların ayrılmayı reddettikleri referandumun tekrarlanmayacağını söylemişti.
Bu mevzuda Boris Johnson’la görüştüğünü açıklayan İskoç önder “kendisine halkımdan bu bahiste vekâlet aldığımı, kesin kararlı olduğumuzu söylememe karşın karşı olduğunu tabir etti” dedi. Dundee kentinde İskoç ayrılıkçılarla görüştükten sonra Skynews’a konuşan Sturgeon referandumdan vazgeçmeyeceklerini tekrarladı.
“AB’DEN AYRILAN YERDE İŞİMİZ YOK”
İskoç önder, 2014 yılındaki referandumda İngiltere ile kalma istikametinde oy kullanıldığı sırada ülkenin Avrupa Birliği üyesi olduğunu, daha sonra 2016 yılında Avrupa Birliği’nden çıkma (Brexit) oylaması yapıldığı vakit İskoçların büyük çoğunluğunun Avrupa’yı tercih ettiğini hatırlattı. Sturgeon, milliyetçiliği kışkırtan Johnson’un seçimi kazanmasıyla artık Brexit’in katılaştığını, bu durumda AB üyesi olmayan bir Birleşik Krallık içinde İskoçya’nın yeri olmayacağını vurguladı.
Bilindiği üzere İskoçya’nın ekonomik büyümesi İngiltere’den çok daha güçlü ve bölgenin gaz ve petrol yatakları olduğu üzere yüksek teknolojide de İskoçya İngiltere’den ileri. Nüfusu 5,5 milyon civarında olan İskoçya bağımsız bir Kuzey Ülkesi olarak İskandinavlarla birebir kategorideki bir üst refah seviyesine ulaşabilir.
İskoç başkan “bizi Avrupa Birliği’nden isteğimiz dışında çıkardılar, bu durumda onlarla birlikte kalamayız” derken önümüzdeki hafta özel bir hükümet toplantısı yapacaklarını ve Londra’dan çabucak bir referandum düzenlenmesi için yetki isteyeceklerini vurguladı. Sturgeon şöyle dedi: “İskoçya çok açık ve net olarak Birleşik Krallık’taki oburlarının birçoklarından değişik bir gelecek istemektedir ve kendi geleceğini seçme hakkını ele edecektir”.
KUZEY İRLANDA’DA SESSİZ DEVRİM
İskoçya’da durum bu türlü iken Birleşik Krallık’ın bir öbür ve tarihi bakımdan çok kıymetli bir yöresinde Kuzey İrlanda’da da sessiz bir ihtilal oldu. Tarihte birinci kere Kuzey İrlanda’nın Britanya’dan ayrılarak İrlanda Cumhuriyeti ile birleşmesini isteyenler çoğunluğu elde etti. Seçimlerde bölgeye ayrılan 18 vekillikten 7’sini İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu’nun (İRA) sivil kanadı olarak kabul edilen Sinn Fein kazanırken İRA ile ilgi dışında onunla birebir görüşleri savunan Cumhuriyetçi kesitten Toplumsal Demokrat Personel Partisi (SDLP) de 2 vekillik kazandı. Britanya ile birlik yanlısı Kraliyetçi parti Demokratik Birlikçi Parti’nin (DUP) vekil sayısı 10’dan 8’e düşerek Londra’nın adamları birinci kere azınlık haline geldi. Bu dağılım İRA’nın tarihi gayretine de yeni bir meşruiyet kazandırdı.
Kuzey İrlanda’da Kraliyetçilerin 8, Cumhuriyetçilerin 9 vekilliğe ulaşması, iki tarafa da karşı olmakla birlikte kesin Avrupa Birliği yanlısı olan İttifak’ın (Alliance Party) 1 vekillik alması, Kuzey İrlanda’da yeni bir referandumun kapısını açtı. Elbette ki, Kuzey İrlanda’daki referandum İskoçya’nınki üzere bir bağımsızlık oylaması olmayıp tıpkı Türkiye üzere 1919-1921 ortası bağımsızlık savaşı vermiş olan İrlanda Cumhuriyeti’ne iştirak tarafında olacak.
Kuzey İrlanda halkı Brexit ile birlikte İrlanda ile ortasına bir hudut gireceğini biliyor ve bunun için AB’de kalma tarafında oylar %56’yı aşmıştı. Sinn Fein önderi Mary Lou McDonald şimdiden “sınırlara hayır” kampanyası ve “Kuzey İrlanda’da Anayasa Değişikliği” davetleri yaptı.
DEDESİ YAPAMADI O YAPTI
1914-1918 Emperyalist paylaşım savaşında birçok devletin parçalamasına yol açan siyasetler izleyen Birleşik Krallığın kendisi artık parçalanma etabına gelmiş durumda. Vaktinde dedesinin İngiltere ismine parçalamayı başaramadığı Türkiye kökenli Boris Johnson, Brexit sonucunda artık İngiltere’yi parçalıyor. Kimin ismine bilinmez, fakat Johnson’un New York’ta doğduğunu ve tıpkı vakitte ABD vatandaşı olduğunu unutmamak gerek.
Kayahan Uygur