Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, Çerkeslerin yansısı çeken açıklamalarda bulundu.
Sputnik’e konuşan Yerhov, verdiği röportajda Çerkesleri gündeme getirmesi, Türkiye’deki Çerkes kurumları tarafından reaksiyonla karşılanırken, Erkhov protesto edildi.
HEDEFTE ELÇİ VAR…
Çerkes Dernekleri Federasyonu yaptığı açıklamada, “Erkhov’u şiddetle kınıyoruz” derken, tarihî gerçeklerin çarpıtıldığı savunuldu.
Çoğulcu Demokrasi Partisi ise, Erkhov’a açık mektup yazarken, Erkhov’un kelamları için, “Konuya Kafkasya’da Ruslarla Çerkesler ortasında yaşanan, sizin ‘göç’, Çerkeslerin ise ‘soykırım ve sürgün’ olarak tanımladığı trajik süreç üzerinden giriş yapmanız büyük bir talihsizlik olduğu üzere; bu hususta söyledikleriniz de tarihi gerçekleri yansıtmamaktadır” tabirleri kullanıldı.
Kafkas Dernekleri Federasyonu da, kamuoyuna yaptığı açıklamada, “Çarlık Rusyası’nın 18. ve 19. yüzyıllarda izlediği genişleme stratejisinin ana ideolojisi ‘barbarların medenileştirilmesi’dir. Yalnızca Çerkesler değil, bugünkü Kuzey Kafkasya, Güney Kafkasya, Sibirya ve Orta Asya, Finlandiya ve Baltık coğrafyaları bu ideoloji çerçevesinde ve emperyalist emellerle Çarlık Rusyası topraklarına dahil edilmiştir” denildi.
ERKHOV NE DEMİŞTİ
Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov ise, hususla ilgili olarak şunları söylemişti:
“Rusya’da olduğu üzere Türkiye’de de ortak tarihimizdeki olaylar etrafında çok sayıda önyargı, mit ve efsane mevcut. Bunlar da geçmişe ait vizyona bağlı olarak sıklıkla günümüz gerçekleriyle ilgili algılıyı direkt etkiliyor.
Örneğin, 19. yüzyıl Kafkasya Savaşı sonucu Çerkeslerin Kuzey Kafkasya’dan Türkiye’ye “göçü”. İstanbul Başkonsolosu olduğum sırada, bir devir, Kafkasya Savaşı’nın bitiş yıldönümü ile ilgili neredeyse her gün binamız önünde Rusya zıddı protestolar düzenlenirdi. Sloganlar açıkçası rahatsız ediciydi, “Rusya katil, Kafkasya’dan defol” cinsinden. Ayrıyeten Rusya idaresine yönelik direkt hakaretler vardı.
Bu şovların organizatörleri ve iştirakçileri ile çok konuştuk, tartıştık. Bunun sonucunda de tüm bunların, tarihi süreçte yerleşmiş önyargılardan kaynaklandığını görmüş olduk. Bu oturmuş ön yargılara nazaran Rusya, topraklarını genişletmeyi ve ‘etnik temizlik’ gerçekleştirmeyi takıntı haline getirmiş; barışçıl komşuları olan Çerkesler ve Şapsığlar üzere halklara saldırıp onları yurtlarından eden makus ve saldırgan bir ülke. Artık de Türkiye’de birileri bu hoş efsaneye inanmak istiyor, bilhassa de (zamanında) sahiden acı çekmiş olan ve anılarını yeni kuşaklara aktaranların torunları. Bu bir yandan ‘düzgün çizilmiş’ bir tablo, lakin farklı bir açıdan bakıldığında her şeyin bu kadar kolay olmadığı görülüyor. Nedense bu tabloya uymayan öteki tarihi gerçekleri aklına getiriyorsun ve ansızın her şey siyah beyaz değil renkli çıkıyor ve artık hiçbir şey kolay değil. Misal, tüm refahı; akınlar, cinayetler, yağmacılıklar ve köle ticareti üzerine kurulan komşularla yan yana yaşamanın Rus köyleri için ne demek olduğunu düşünen oldu mu? Her ay, her hafta ve her gün bu “barışçıl” dağlıların gelerek erkekleri öldürüp bayan ve çocukları esir aldığını hatırlayan var mı?”
İşte Türkiye’deki Çerkes kurumlarının yaptığı o açıklama:
ÇERKESFED’İN AÇIKLAMASI:
“Rusya Federasyonu Türkiye Büyükelçisi Aleksey Erkhov Sputnik Haber Ajansı’na yaptığı açıklamalar esnasında, yersiz bir formda Çerkesleri gündeme getirerek tarihî gerçekleri zıt yüz eden tabirler kullanmış ve Rusya’nın işlediği soykırım ve sürgün hatalarını örtbas etmeye çalışmıştır.
Belirtelim ki, biz diasporada yaşayan ve dünyadaki Çerkes nüfusun yüzde doksanını oluşturan üç-dört ve beşinci kuşak Çerkesler, 19. yy’da halkımızın başına gelenleri ve bu zulmün müsebbiplerini çok uygun biliyoruz.
Büyükelçi, soykırımı itiraf eden en kıymetli evrakların Rus subayların raporları ve hatıratları olduğunu da unutmuş görünmektedir. Lakin tarih unutmaz!
Geçmişte Çerkeslere yapılanlar, 1948 tarihli “BM Soykırım Cürmünün Önlenmesine ve Cezalandırılmasına Dair Sözleşme”de yer alan bütün kriterleri karşılamaktadır.
Bu karara nazaran Çerkeslere yüz yıl mühletle uygulanan katliamlar büsbütün soykırımdır; sağ kalanların topyekün vatanlarından sürülmeleri ise ikinci bir soykırımdır.
Büyükelçinin, Ortadoğu’nun sorunlarının konuşulduğu bir röportajda yersiz bir biçimde Çerkesleri gündeme getirmesi, bu esnada Çerkes toplumunu eşkiya ilan etmesi, yakışıksız isimlendirme ve tanımlamalar yapması, klasik Rus zihniyetinin en aktüel örneği olmuştur. Bizim hal aldığımız da işte bu sorumsuz ve problemli zihniyettir.
Biz kuru kuruya bir Rus düşmanlığı yapmıyoruz.
Geçmişin intikamını almak peşinde de değiliz.
Biz, 21. yüzyılda da halkımızın yazgısına hükmeden Rus idaresinin varlığımızı devam ettirme hakkımıza hürmet duymasını, yok edici elini artık üzerimizden çekmesini istiyoruz.
Bunu sağlayıncaya kadar da çabamızı sürdürmeye kararlıyız.”
ÇOĞULCU DEMOKRASİ PARTİSİ’NİN AÇIKLAMASI:
“Alexey Erkhov
Rusya Federasyonu Ankara Büyükelçisi
13.02.2020 tarihinde Sputniknews’e vermiş olduğunuz mülakatta Türkiye ve Rusya ortasındaki Soçi mutabakatı ve buna bağlı olarak İdlib’de yaşanan uyuşmazlıklar ve örtülü çatışmalar konusunda görüşlerinizi tabir ederken, mevzuya Kafkasya’da Ruslarla Çerkesler ortasında yaşanan, sizin “göç”, Çerkeslerin ise “soykırım ve sürgün” olarak tanımladığı trajik süreç üzerinden giriş yapmanız büyük bir talihsizlik olduğu üzere; bu hususta söyledikleriniz de tarihi gerçekleri yansıtmamaktadır.
Öncelikle; Çerkeslerin kelam konusu süreç ve soykırım konusunda gösterdikleri reaksiyonun ön yargılardan kaynaklandığı görüşünüz, mevcut durum ve tarihi gerçeklikle uyuşmamaktadır. Bu tarihi sürece karşı Çerkes Halkı’nın göstermiş olduğu reaksiyonun bir ön yargıdan kaynaklanmadığını, yaşananların da “akınlar, cinayetler, yağmacılık ve köle ticareti” ile açıklanacak kolaylıkta olmadığını hususla ilgilenenler yakından bilmektedir. Sizin yaşananlara münasebet gösterdiğiniz cinsten olaylar, dünyanın türlü bölgelerinde karşılıklı olarak yaşanmış/yaşanabilecek olaylardır. Bu üzere olaylar, bir bölgeyi orantısız güç ve acımasız yollarla işgal etmeye, halkını soykırım ve sürgüne uğratmaya mazeret olamaz. Yaşananların “orantısız” ve “acımasız” olduğu, bu mevzuda yayınlanmış Rusya orijinli evrak ve yayınlarda dahi gözardı edilemeyecek bir açıklıkta yer almaktadır.
Rusya, son 500 yıllık genişlemesi sırasında topraklarına kattığı bölgelerin ve ülkelerin tamamında misal münasebetlerle mi hareket etmiştir?!
Yaşanan büyük trajediyi bu formda kolaylaştırmak yanlışsız bir yaklaşım değildir. Türkiye’de yaşayan Çerkesler -BM Soykırım Kararı’yla da örtüşür şekilde- bir anlayış birliği içinde bu trajediyi “Soykırım ve Sürgün” olarak tanımlamaktadır. Bu bugün ortaya çıkmış bir durum değildir. 30 yıla yakın bir müddettir beşerler bu mevzuda daha çok bilgilenip gerçeğin farkına varıyorlar. Bu bahisteki tarihi gerçekleri lisana getirmeleri, Çerkesler açısından Rusya ile çatışma ve geçmişin intikamını almaya yönelik bir yaklaşım olmaktan fazla, geçmişte yaşanan ve ulusal varlıklarını tehlikeye düşüren bu trajedinin yaratmış olduğu tahribatın telafi edilmesine yönelik olup, lisanlarını, kültürlerini, kimliklerini ve ulusal varlıklarını koruyup geliştirerek geleceğe daha güçlü bir formda taşıma iradesinden kaynaklanmaktadır.
Çerkesler, bu trajediyi yaratan Rusya’nın sorumluluğunu kabul edip, Çerkeslerin geleceğini güçlü bir biçimde yine inşa etmelerine olumlu ve yapan bir katkıda bulunmasını beklemektedir.
Çerkeslerin gayesi; Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu ortasındaki ilgileri olumsuz tarafta etkilemek değildir. Tam aksine, bu alakanın Çerkeslerin hak ve taleplerinin dikkate alınmasında müspet tarafta katkıda bulunmasını istek etmektedirler.”
3. KAFKAS DERNEKLERİ FEDERASYONU
“Rusya Federasyonu Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, 13 Şubat 2020 tarihinde Sputnik Haber Ajansı’na verdiği söyleşide, Çerkeslere yönelik tabirleriyle tarihi çarpıtmış, Çerkes halkını rencide etmiştir.
Oysa tarihi gerçekler ortadadır. Çarlık Rusyası’nın 18. ve 19. yüzyıllarda izlediği genişleme stratejisinin ana ideolojisi “barbarların medenileştirilmesi”dir. Yalnızca Çerkesler değil, bugünkü Kuzey Kafkasya, Güney Kafkasya, Sibirya ve Orta Asya, Finlandiya ve Baltık coğrafyaları bu ideoloji çerçevesinde ve emperyalist hedeflerle Çarlık Rusyası topraklarına dahil edilmiştir. Çerkeslerin ve eski Sovyetler Birliği halklarının “medenileştirilmesi gereken barbarlar” olarak görülmesi, tartışılması bile gerekmeyen, gerçeklere ters ve milletlerarası toplumun net bir formda mahkum ettiği bir görüştür.
Çerkesler binlerce yıldır Kuzeybatı Kafkasya’da yaşayan, gelenekleriyle örnek gösterilen uygar ve otokton bir halktır. Kuzeyden, batıdan ve doğudan gelen güçlü akınlarla asırlarca başa çıkmış ve komşularıyla barış içinde yaşayabilmiştir. Öteki taraftan Çerkesler, Aleksey Yerhov’un sandığının bilakis, diplomasiyi de çok âlâ bilen bir halktır.
Altını itinayla çizmek gereken bir öbür konu da şudur; Çerkesler, Yerhov’un söz ettiği halde, Çarlık Rusyası’nın sunduğu seçeneklere boyun eğerek topraklarını terk eden göçmenler değildir. Asimetrik güçlere karşı, büyük zulümlerle dolu yüzyıl süren bir vatan savunması savaşı veren Çerkesler, Rusya’nın etnik paklık siyasetleri çerçevesinde vatanlarından sürgün edilmiştir. Bu sürgün, Yerhov’un sözüyle cetlerimiz ve bizler için “güzel bir efsane(!)” değil acı bir maziyi tabir eder.
Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu ortasındaki bağların düzgün seyretmesi hepimizin dileğidir.
Sayın Yerhov, geçmişi inkar etmek yerine tarihten ders alarak Rusya, Türkiye ve Çerkesler olarak bugün ve gelecekte barış içinde yaşamamızın temellerini güçlendirmeye, “ilişkilerin sağlamlığı, yararı ve geleceği” bahislerine katkı vermeye çalışmalıdır. Halkların barış ve huzur içerisinde yaşaması tüm tarafların çıkarınadır ve tüm yetkililer sorumluluk şuuru içerisinde bu doğrultuda uğraş göstermelidir.”