“Sakıncalı” bulunan habere erişim yasağı getirildi. Odatv, bu kararı çabucak uyguladı, haber yayından kaldırıldı.
Ama yetmedi, Barış'lar ve Hülya Kılınç tutuklandı.
Bu da yetmedi, Odatv'nin tümüne erişim yasağı getirildi.
15 gündür hafta sonu dahil tabir-i caizse Odatv koşuyor, BTK (Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu) kovalıyor; Bugüne kadar Odatv'nin yayınını sürdürmek için açtığı tam 7 site engellendi.
BTK'NIN EVRİMİ
Devletin bu azimli kurumu BTK nedir, vazifesi, yetkisi nasıl belirlenmiştir; buradan başlayalım.
“FETÖ”nün iktidarın ortağı olduğu 2005 yılında TİB (Telekomünikasyon Bağlantı Başkanlığı) kuruldu. Temmuz 2006'da çalışmalarına başladı. Telefon dinlemelerinin tek merkezden yapılmasının yanısıra internet içeriğinin izlenmesi/denetlenmesi ve hakim, mahkeme ya da Cumhuriyet savcıları tarafından verilmiş erişimi engelleme kararlarının uygulanmasından sorumlu kılındı.
Yani “FETÖ”nün devletin kılcallarına sızması devrinde en tesirli ve yetkili kurumlardan birisiydi.
Konumuz BTK'nın, Odatv'yle çabası olduğu için ilgili kanunun hangi evrimlerden geçtiğini de anlatalım.
“İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Cürümlerle Çaba Edilmesi” hakkındaki kanun 4 Mayıs 2007'de kabul edildi.
Uygulanmasından TİB Liderinin yetkili kılındığı kanunun, “Erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi” başlıklı 8'inci hususunda şu cürümler için erişimin engellenmesi kararı verilmesi öngörüldü:
“TCK'da yer alan; İntiharı yönlendirme, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu ve uyarıcı unsur kullanılmasını kolaylaştırma, sıhhat için tehlikeli unsur temini, müstehcenlik, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama cürümleri ile Atatürk Aleyhine İşlenen Hatalar Hakkında Kanunda yer alan kabahatler.”
Maddenin devamında, engelleme kararının soruşturma ve kovuşturma kademelerinde nasıl alınacağı, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının ne yapacağı anlatıldı.
TİB Liderine verilen “Re'sen erişimi engelleme” yetkisi ise yalnızca, “Çocukların cinsel istismarı ve müstehcenlik” hatalarını oluşturan yayınlara ilişkindi.
Bu kanunda 12 Temmuz 2013'te bir değişiklik yapıldı; “Şans oyunlarıyla ilgili” internet ortamında işlenen hatalarda ilgili kurum ve kuruluşların da erişimin engellenmesi kararı alabilmesi kararlaştırıldı.
17/25 Aralık operasyonları, yani AKP ile “FETÖ”nün ortasının açılmasından sonraki sürece geçelim.
Şubat 2014'te 8'inci unsurda birkaç değişikliğe daha gidildi; “Erişimin engellenmesi kararı, hedefi gerçekleştirecek nitelikte görülürse, belli bir mühletle hudutlu olarak da verilebilir” dendi… TİB Liderinin “Re'sen erişimi engelleme” yetkisi kapsamındaki kabahatlere “Fuhuş” eklendi… Ve kararların uygulanmaması halinde öngörülen “6 aydan 2 yıla kadar mahpus cezasının” yerine, “500 günden 3 bin güne kadar isimli para cezası” getirildi.
Bu ortada 9'uncu hususun hem başlığında, hem içeriğinde değerli bir değişiklik yapıldı. “İçeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” başlıklı unsurda şöyle denildi:
“Hakim, bu husus kapsamında vereceği erişimin engellenmesi kararlarını temel olarak, sadece kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, kısım ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi metoduyla verir. Zarurî olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez. Lakin, hâkim URL adresi belirtilerek içeriğe erişimin engellenmesi sistemiyle ihlalin engellenemeyeceğine kanaat getirmesi hâlinde, münasebetini de belirtmek kaydıyla, internet sitesindeki tüm yayına yönelik olarak erişimin engellenmesine de karar verebilir… Erişimin engellenmesine mevzu içeriğin yayından çıkarılmış olması durumunda hâkim kararı resen kararsız kalır…”
Aynı hususta, TİB Liderine da şu yetki verildi:
“Özel hayatın kapalılığının ihlaline bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde direkt Liderin buyruğu üzerine erişimin engellenmesi Başkanlık tarafından yapılır. Bu karara karşı sulh ceza mahkemesine itiraz edilebilir.”
Sadece 15 gün sonra yapılan değişiklikle TİB Liderine verilen bu yetki, “Başkan tarafından verilen erişimin engellenmesi kararı, Başkanlık tarafından, 24 saat içinde sulh ceza yargıcının onayına sunulur. Hâkim, kararını kırk sekiz saat içinde açıklar” formunda düzenlendi.
Kanundaki son değişiklik, 10 Eylül 2014'te gerçekleştirildi ve 8'inci hususa şöyle bir fıkra eklendi:
“Milli güvenlik ve kamu sisteminin korunması, kabahat işlenmesinin önlenmesi nedenlerinden bir yahut bir kaçına bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, erişimin engellenmesi Liderin talimatı üzerine Başkanlık tarafından yapılır. Erişim sağlayıcıları Başkanlıktan gelen erişimin engellenmesi taleplerini en geç dört saat içinde yerine getirir. Lider tarafından verilen erişimin engellenmesi kararı, Başkanlık tarafından, yirmi dört saat içinde sulh ceza yargıcının onayına sunulur. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklar.”
AYM: TİB İSİMLİ VE İDARİ KOLLUK DEĞİLDİR
İşte bu değişiklikten sonra CHP, sözkonusu unsurun iptali ve yürürlüğün durdurulması için çabucak Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
AYM, birinci incelemeyi 25 Eylül 2014 günü yaptı. Periyodun AYM Lideri Haşim Kılıç başta olmak üzere tüm üyeler, belgede eksiklik bulunmadığından, oybirliğiyle asıldan incelenmesini kararlaştırdı.
2 Ekim 2014'te de karar çıktı.
16 üyeden yalnızca 4 ismin muhalif kaldığı kararda, öncelikle Anayasa'nın “Haberleşme, kanıyı açıklama ve yayma hürriyeti, ölçülülük ilkesi” başlıklı hususları ile TİB'in kuruluş gayesi hatırlatılarak, özetle şu tespitler yapıldı:
“TİB gerek kuruluş mevzuatı gerekse de bu kanun kapsamında yürüttüğü misyonlar bakımından ne bir regülasyon otoritesi ne de bir isimli ve idari kolluktur… 5651 sayılı kanundaki erişim engelleme kararları cezai ve idari yaptırım niteliğinde olmayıp, önlem niteliğindedir. Dava konusu kural, ulusal güvenlik ve kamu tertibinin korunması, cürüm işlenmesinin önlenmesi nedenlerinden bir yahut bir kaçına bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Lidere erişimin engellenmesi yetkisi vermektedir. Kuralda geçen 'milli güvenlik ve kamu sisteminin korunması, hata işlenmesinin önlenmesi' üzere detaylı olarak somutlaştırılması ve evvelden öngörülmesi mümkün olmayan durumları söz eden ibarelerin içerik ve kapsamlarının kanun koyucu tarafından evvelden tek tek belirlenmesi mümkün değildir. Anayasanın 22. hususunun ikinci fıkrasında belirtilen durumlarda kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı buyruğuyla haberleşmenin engellenebileceği belirtilmektedir. Burada belirtilen yetkili merciin tespitinde yasa koyucunun sınırsız bir yetkiye sahip olmadığı açıktır. Belirlenecek yetkili merciin fıkrada belirtilen sebepler konusunda kıymetlendirme yapabilecek ve karar alabilecek yetkinliğe sahip olması gerekir… Fakat genel olarak Cumhuriyet savcısı, hakim ve mahkemelerce verilen erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasına yönelik aracı kurum olarak vazife yapan TİB'in kuralda yer alan ibarelerde belirtilen durumların varlığı yahut yokluğunu belirleme noktasında tek başına kıymetlendirme yapacak pozisyonda olmadığı açıktır. Ulusal güvenlik, kamu sisteminin korunması, hata işlenmesinin önlenmesi mevzularında ilgili ve yetkili kurumların kıymetlendirme ve karar verme yetkileri gözetilmeksizin, tek başına TİB'e erişimin engellenmesi yetkisi verilmesi Anayasa'ya terslik oluştur.”
HAKİMİN YETKİLERİ BİLE SINIRLIYKEN
Ardından da şu dikkat cazip sonuca varıldı:
“Hakkın kullanılmasında çoka kaçma riski olan, bir diğerinin hak ve menfaatlerini zedeleme tehlikesi taşıyan tüzel himaye araçlarının amaç-araç istikrarı bakımından hukuka uygun olmadığı kabul edilmektedir… Şayet bireyin ya da bireylerin hak ve özgürlüklerine daha az ziyan verebilecek bir önlem varsa, onunla yetinilmelidir. Bir sitede yer alan sakıncalı içerik nedeniyle koşulları oluşmadan, öncelikle en ağır yaptırım olan sitenin bütününün erişime engellenmesi ölçülülük unsuruna terslik oluşturacaktır. Bu durumda dava konusu kural ile TİB, belirtilen sebeplere bağlı olarak, yalnızca ulusal güvenliği, kabahat işlenmesinin önlenmesi yahut kamu nizamını tehdit ettiği bedellendirilen ilgili yayına erişimin engellenmesi kapsamında tüm internet sitesine erişimi engelleyebilecektir. Kanunun 9. unsurunda yargıya verilen erişimin engellenmesi yetkisinin bile hudutları çizilmiş ve bu yetkinin ölçülülük prensibi mucibince kademeli olarak kullanılacağı belirtilmişken, dava konusu düzenlemede bu cins bir sınırlama ve kademelendirmenin yapılmadığı görülmektedir. Bunun da sonlu bir alanda yönetime çok geniş bir müdahale imkanı verdiği açıktır. Açıklanan nedenlerle dava konusu kural Anayasa'nın 2, 13, 22 ve 26. unsurlarına terstir, iptali gerekir.”
Bir haberden ötürü, bir internet sitesinin tümden kapatılması Anayasa'ya karşıt bulunmuş… Karar sürdüğü devirde “FETÖ” bile bu türlü bir yetkiyi alamamış, lakin görüldüğü üzere BTK, büyük bir “Azim ve kararlılıkla” Odatv'yi kapatmanın peşinde!..
Neden, “FETÖ bile bu yetkiyi alamamıştı” dedik?
Çünkü şahsen Erdoğan, 15 Temmuz darbe teşebbüsünden iki hafta sonra TİB için, “Bütün pisliklerin kaynağı orası. Burada çalışan bireylerle ilgili gerekli çalışmaları da yaptık” diyerek, kapatılacağını söyledi.
Ve de kapatıldı… Yerini ise BTK aldı!..
Ez cümle; Hak ve hukuka riayet etmeyen bizatihi “Mülkün temeli” olan devletse, hangi kapıya gideceksiniz?!..
Silivri'deki Barış'lar, Hülya Kılınç ve Murat Ağırel'e kucak dolusu sevgiler.
Müyesser Yıldız